Του Στέλιου Κράλογλου
Περισσότερα από 2 δισ. ευρώ εκταμιεύτηκαν από τον κρατικό κορβανά την τελευταία τετραετία, προκειμένου να συρρικνωθεί ο δημόσιος τομέας και να αποχωρήσουν, χωρίς πολιτικό κόστος, περίπου 8.000 δημόσιοι υπάλληλοι από τις δημόσιες επιχειρήσεις.
Τα προγράμματα εθελούσιας εξόδου κλείνουν αισίως μια δεκαετία στη χώρα μας αρχής γενομένης με την Ολυμπιακή Αεροπορία η οποία τη διετία ΄95 -΄96 χρηματοδότησε την έξοδο 1.501 υπαλλήλων καταβάλλοντας 11,2 δισ. δρχ. (32,8 εκατ. ευρώ).
Επιτυχής χαρακτηρίστηκε η εθελούσια έξοδος που πραγματοποιήθηκε το 2004 από την Εθνική Τράπεζα. Το κόστος του προγράμματος διαμορφώθηκε στα 106 εκατ. ευρώ, στο οποίο ανταποκρίθηκαν τελικά 1.511 υπάλληλοι. Ο αριθμός εκείνων που συμμετείχαν αφορούσε το 10% του συνόλου του προσωπικού. Μέσα από το πρόγραμμα αυτό, το οποίο ήταν το μεγαλύτερο που έγινε στον τραπεζικό τομέα, αποχώρησαν πάνω από 520 άτομα σε διοικητικές θέσεις και άνω των 980 από το δίκτυο.
Σύμφωνα με την τότε ανακοίνωση της Eθνικής, με τη μείωση του προσωπικού η τράπεζα εξασφάλιζε εξοικονόμηση κόστους ύψους 70 εκατ. ευρώ ετησίως, με σημερινές τιμές. Ανάλογα προγράμματα προώθησαν την ίδια περίοδο Εμπορική και Γενική για περίπου 500 υπαλλήλους.
Το πλέον γνωστό και υψηλά χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα εθελουσίαε εξόδου πραγματοποιήθηκε το 2005 από τον ΟΤΕ. Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ο Οργανισμός δαπάνησε ποσό 1,1 δισ. ευρώ ώστε να καλύψει το κόστος αποχώρησης 5.525 υπαλλήλων. Μάλιστα, για το τρέχον έτος ο ΟΤΕ προγραμματίζει νέα εθελουσία -ουσιαστικά συνέχεια αυτής που προηγήθηκε- και για το λόγο αυτό έχει εγγράψει κονδύλι ύψους 250 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του για την τρέχουσα χρήση.
Το συγκεκριμένο μίνι-πρόγραμμα αφορά περί τους 665 υπαλλήλους που έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη προκειμένου να τους αναγνωριστεί η στρατιωτική θητεία και να επωφεληθούν από τα κίνητρα της μεγάλης εθελουσίας που πραγματοποιήθηκε τη διετία 2006 - 2007.
Τον Ιανουάριο του 2006 το Δ.Σ. της ΔΕΗ έλαβε αποφάσεις για την εφαρμογή προγράμματος εθελουσίας εξόδου 210 υπαλλήλων: Το «μπόνους» που προσδιορίστηκε να καταβληθεί κυμαινόταν μεταξύ 4 έως 20 μισθών, ενώ η επιβάρυνση του ασφαλιστικού φορέα της ΔΕΗ, (ο οποίος ενισχύεται με πάγιο πόρο από τον προϋπολογισμό) υπολογιζόταν σε 1,2 εκατ. τον μήνα, συν 12 εκατ. για τα εφάπαξ, για το σύνολο των «εξοδούχων».
Λιγότερο γνωστά ήταν τα προγράμματα που υιοθετήθηκαν σε εταιρείες όπως η Εθνική Ασφαλιστική όπου δαπανήθηκαν σχεδόν 13 εκατ. ευρώ σε μια διετία ή αυτό της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης που αφορούσε 300 υπαλλήλους με το κόστος στα 20 εκατ. ευρώ ή εκείνο της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων. Στην Τράπεζα της Ελλάδος πραγματοποιήθηκε αντίστοιχο πρόγραμμα 600 εκατ. ευρώ.
Τα επόμενα σχέδια
Περίπου 330 εργαζόμενοι στους ΣΕΜΠΟ του ΟΛΠ και του ΟΛΘ υπολογίζεται ότι θα κάνουν χρήση προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου και οι πρώτες εκτιμήσεις ανεβάζουν το ύψος των αποζημιώσεων μεταξύ 230.000- 250.000 ευρώ, δηλαδή συνολικά 82,5 εκατ. ευρώ.
Άμεσα μάλιστα κατατίθεται στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση που αφορά τους εργαζόμενους στα δύο μεγάλα λιμάνια της χώρας: Το πρόγραμμα της εθελούσιας θα εξελιχθεί σε περίοδο πέντε ετών, από 1-1-2010 έως 31-12-2014, ενώ οι μετατάξεις θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31-12-2010. Μεταξύ των κινήτρων προβλέπεται η διάθεση μετοχών του ΟΛΠ και του ΟΛΘ σε προνομιακή τιμή (σύμφωνα με πληροφορίες στο 1/3 της χρηματιστηριακής τους αξίας) σε όσους αποφασίσουν να κάνουν χρήση των ρυθμίσεων, ενώ προβλέπεται και η πρόσληψη παιδιών των εργαζομένων εφόσον πληρούν ορισμένα κριτήρια σε ποσοστό 10%.
Ανάλογες σκέψεις υπάρχουν και για τον ΟΣΕ, αλλά και για την Ολυμπιακή: Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα της εθελουσίας αποχώρησης των εργαζομένων που υπηρετούν στις συγκεκριμένες ΔΕΚΟ έχει βρει τη σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Διυπουργικής Επιτροπής, η οποία εκτιμά ότι η εφαρμογή ενός προγράμματος εθελουσίας εξόδου σε ΟΣΕ και Ολυμπιακή Αεροπορία θα εξυπηρετούσε τα σχέδια της κυβέρνησης για την εξυγίανση των συγκεκριμένων ΔΕΚΟ που διακαώς επιθυμεί.
Σήμερα στον ΟΣΕ απασχολούνται συνολικά 7.785 υπάλληλοι. Στη μητρική ΟΣΕ υπηρετούν 280 άτομα, στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στην οποία ενσωματώθηκε ο Προαστιακός, 1.980 άτομα, στην ΕΔΙΣΥ 5.100, στην ΕΡΓΟΣΕ 400 συμπεριλαμβάνονται τα άτομα που απασχολούνται σε εργοτάξια) και στην ΓΑΙΑΟΣΕ 25. Κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, από τον όμιλο ΟΣΕ, συνταξιοδοτούνται 400 άτομα.