Live οι ανακοινώσεις από το Υπ. Εργασίας: Επανέρχονται οι συλλογικές συμβάσεις - Συμφωνία μεταξύ κοινωνικών εταίρων και κυβέρνησης

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 10.47

Σε ιστορική συμφωνία κατέληξαν κυβέρνηση, εργοδότες και εργαζόμενοι για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων.

Οι ανακοινώσεις λαμβάνουν χώρα αυτή την ώρα στο Υπουργείο Εργασίας παρουσία της υπουργού Εργασίας Νίκης Κεραμέως, του προέδρου του ΣΕΒ Σπύρου Θεοδωρόπουλου και του προέδρου της ΓΣΕΕ Γιάννη Παναγόπουλου.

"Η συμφωνία πέρα από τα οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, δείχνει την αξία του να συζητάμε", τόνισε η κ. Κεραμέως κατά την έναρξη της παρουσίασης της συμφωνίας.

"Ο οδικός χάρτης δεν αποτελεί μονομερή κίνηση της κυβέρνησης, αλλά αποτέλεσμα της διαβούλευσης και της συμφωνίας των κοινωνικών εταίρων - κι αυτό αποτελεί μεγάλη πηγή ικανοποίησης για εμάς", συνέχισε η υπουργός.

Οι βασικοί άξονες της συμφωνίας περιλαμβάνουν τη διευκόλυνση της σύναψης και ανανέωσης συλλογικών συμβάσεων, την πλήρη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων στο μεταβατικό διάστημα μετά τη λήξη τους, καθώς και την άμεση προσφυγή στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) σε περίπτωση αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις εργοδοτών και εργαζομένων.

Τα παραπάνω θα αποτυπωθούν σε μορφή νέου νομοσχεδίου για τα εργασιακά.

Σε ρεπορτάζ του Κώστα Κατίκου στην εφημερίδα "Κεφάλαιο" που κυκλοφόρησε το Σάββατο, τονιζόταν:

"Συμφωνία που να οδηγεί στο ξεπάγωμα των συλλογικών συμβάσεων επιδιώκουν να εξασφαλίσουν οι κοινωνικοί εταίροι στις προτάσεις που θα υποβάλουν στο Υπουργείο Εργασίας για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Το πρώτο δείγμα ήταν η σύγκλιση που υπήρξε το προηγούμενο διάστημα από όλους τους κοινωνικούς εταίρους πάνω σε 6 βασικά σημεία των συλλογικών συμβάσεων, στα οποία η κάθε πλευρά θα καταθέσει τις προτάσεις της. Σε αυτή τη βάση έγινε και το δεύτερο βήμα, με την κοινή τους επιστολή προς την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, στην οποία ζητούν ολιγοήμερη παράταση πριν από την υποβολή των προτάσεών τους. Ταυτόχρονα, και εν όψει του νομοσχεδίου για τις συλλογικές συμβάσεις που θα καταθέσει το υπουργείο Εργασίας εντός του Δεκεμβρίου, οι κοινωνικοί εταίροι ζητούν να συνεχιστούν οι συζητήσεις με το υπουργείο, με στόχο, όπως αναφέρουν στην επιστολή, "να επιτευχθεί μια πιο σφαιρική, ισορροπημένη και κοινά αποδεκτή προσέγγιση για την ενίσχυση του πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων".

Στις προτάσεις που βρίσκονται στο τραπέζι των κοινωνικών εταίρων (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ, ΣΒΕ) υπάρχει συμπόρευση σε 6 σημεία, που είναι τα εξής:

1. Ισχύς των συμβάσεων. Προτείνεται η συνυπογραφή των συλλογικών συμβάσεων από όλους τους κοινωνικούς εταίρους και όχι μόνον από τους εκπροσώπους των εργοδοτών και των εργαζομένων, ώστε να έχουν αυξημένη τυπική ισχύ.

2. Προσφυγή στη Διαιτησία: Όταν δεν θα τα βρίσκουν στις αυξήσεις τα δύο μέρη, εξετάζεται να επιτρέπεται η μονομερής προσφυγή από τους εργαζομένους (ενώ τώρα απαιτείται να συμφωνούν και οι εργοδότες) στη "Διαιτησία", που θα αποφασίζει και το περιεχόμενο της σύμβασης. Ωστόσο το κλειδί πριν από την προσφυγή θα το έχει μια ενδιάμεση επιτροπή, που θα κρίνει αν μια σύμβαση θα μπορεί να υπογράφεται στη Διαιτησία ακόμα και με μονομερή προσφυγή από την πλευρά των εργαζομένων.

3. Συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις: Προτείνεται να κάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών και των εργοδοτικών οργανώσεων που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών (ΓΕΜΗΣΟΕ).

4. Εύρος συμβάσεων: Η υπογραφή συμβάσεων από την πλευρά των επιχειρήσεων εξετάζεται να γίνεται βάσει ΚΑΔ, ώστε να καλύπτονται περισσότεροι κλάδοι απ’ ό,τι σήμερα.

5. Μετενέργεια συμβάσεων: Η επέκταση της μετενέργειας των συμβάσεων πέραν του τριμήνου, που ισχύει σήμερα. Η μετενέργεια σημαίνει ότι, αν σε ένα τρίμηνο από τη λήξη μιας σύμβασης δεν υπογραφεί νέα, οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να διατηρούν τους όρους της σύμβασης που έληξε και θεωρούνται όροι της ατομικής σύμβασης, που τους διατηρούν οι εργαζόμενοι έως ότου οι όροι αυτοί τροποποιηθούν είτε ευνοϊκότερα είτε δυσμενέστερα με νεότερη συλλογική σύμβαση. Σε αντίθεση με το παρελθόν, που "μετενεργούσαν" στην ατομική σύμβαση όλοι οι όροι μιας σύμβασης που είχε λήξει χωρίς να ανανεωθεί (όπως μισθοί, άδειες ειδικά ωράρια κ.ά.), με το ισχύον "μνημονιακό καθεστώς" η μετενέργεια καλύπτει μόνον τον βασικό μισθό και τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, σπουδών και επικίνδυνης εργασίας. Κάθε άλλος μισθολογικός ή θεσμικός όρος παύει να ισχύει μετά την παρέλευση τριμήνου από τη λήξη των συμβάσεων. Με το νέο πλαίσιο, η μετενέργεια εξετάζεται να ξεκινά στους 4 με 6 μήνες αφότου θα λήγει μια σύμβαση, ώστε οι εργαζόμενοι να καλύπτονται από τους όρους της προηγούμενης σύμβασης για μεγαλύτερο διάστημα, ενώ επιδιώκεται να παραμένουν σε ισχύ οι αποδοχές που είχαν οι εργαζόμενοι με την παλιά σύμβαση έως ότου υπογραφεί νέα.

6. Επέκταση συμβάσεων: Είναι ένα από τα ζητήματα στα οποία τα κλειδιά τα κρατάει το υπουργείο, καθώς καλείται να διευκολύνει στην πράξη την κήρυξη των συμβάσεων που θα υπογράφονται ως υποχρεωτικές από όλες τις επιχειρήσεις ενός κλάδου. Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται η άρση των εμποδίων που προκαλεί ο όρος ότι, για να επεκταθεί μια σύμβαση, θα πρέπει να υπογράφεται από τις επιχειρήσεις που απασχολούν το 50%+1 των εργαζομένων του κλάδου. Στο σχέδιο δράσης που ετοιμάζει το υπουργείο το 50%+1 θα επανεξεταστεί, με προοπτική είτε να μειωθεί στο 40% είτε να προβλεφθεί ότι οι συμβάσεις θα κηρύσσονται υποχρεωτικές εφόσον συνυπογράφονται από τις αντιπροσωπευτικότερες επιχειρήσεις ενός κλάδου.

Χαμηλά ο πήχης των προσδοκιών για αύξηση των συμβάσεων στο 80% 

Παρά την πρόοδο πάντως που έχει επιτευχθεί στις συζητήσεις μεταξύ υπουργείου και κοινωνικών εταίρων, ο πήχης των προσδοκιών για την καθολική επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων τοποθετείται χαμηλά από όλες τις πλευρές. 

Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις θα κινούνται μέσα σε καθορισμένο πλαίσιο, που θα λαμβάνει υπόψη:

1. Την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, που θα ορίζει και τα περιθώρια για τις αυξήσεις που θα μπορούν να δώσουν οι εργοδότες.

2. Το γενικό επίπεδο αύξησης των μισθών. 

3. Την οικονομική κατάσταση του κλάδου που συμμετέχει στη συζήτηση για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης. 

Στα κριτήρια των συλλογικών διαπραγματεύσεων μπαίνει και η ρήτρα εξαίρεσης από την τήρηση κλαδικών συμβάσεων που προβλέπεται στο άρθρο 53 του νόμου 4635/2019 και αφορά επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Η ρήτρα δεν έχει ενεργοποιηθεί μέχρι σήμερα, αλλά τώρα το δίλημμα για το υπουργείο είναι αν θα εφαρμόσει τη ρήτρα ή όχι.

Ο στόχος, άλλωστε, που θέτει η ευρωπαϊκή οδηγία Ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041 για την αύξηση των συλλογικών συμβάσεων ώστε το ποσοστό των εργαζομένων που θα καλύπτονται από αυτές να προσεγγίσει το 80%, από περίπου 28% που είναι τώρα, δεν είναι δεσμευτικός και πολύ περισσότερο δεν υποχρεώνει κράτη-μέλη να φτάσουν πάση θυσία τις συμβάσεις εργασίας στο 80%. Ωστόσο οποιαδήποτε αύξηση του ποσοστού των συμβάσεων πάνω από το 28% θα είναι επιτυχία, καθώς θα δείχνει ότι το νέο πλαίσιο είναι λειτουργικό και εξυπηρετεί τους στόχους της οδηγίας".