Τρίτη, 11-Νοε-2025 16:00
Προς σταθεροποίηση ο πληθωρισμός - "Άγνωστος Χ" οι τιμές των τροφίμων
Του Τάσου Δασόπουλου
Τάσης σταθεροποίησης στην περιοχή του 2% δείχνει ο πληθωρισμός ο οποίος έφτασε τον Οκτώβριο το 2% από 1,9% τον Σεπτέμβριο αφού οι τιμές της ενέργειας παραμένουν πτωτικές και οι αυξήσεις στις υπηρεσίες έχουν αρχίσει να υποχωρούν. Ωστόσο οι επίμονες αυξήσεις σε συγκεκριμένα τρόφιμα προβληματίζουν.
Η πτωτική τάση των τιμών του πετρελαίου και -με κάποια μεγαλύτερη διακύμανση- του φυσικού αερίου και των υγρών καυσίμων συγκράτησε τον πληθωρισμό συνολικά κατά 0,35%, τόσο τον Οκτώβριο όσο και τον Σεπτέμβριο. Το θετικό είναι ότι μέχρι τώρα τη μείωση τιμών των βασικών καυσίμων ακολουθούν και τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία είχαν τον περασμένο μήνα μείωση κατά 3,3%. Η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας, παρά τον περιορισμό των εξαγωγών προς την Ευρώπη του φθηνού ρωσικού πετρελαίου, διατηρεί την τάση των τιμών πτωτική. Στο φυσικό αέριο τα υψηλά αποθέματα της ΕΕ (οι αποθηκευτικοί χώροι είναι γεμάτοι σε ποσοστό 83%) έχουν ως μοναδικό ερωτηματικό την ένταση του επερχόμενου χειμώνα, η οποία θα μεταβάλει ανάλογα τη ζήτηση και φυσικά και τις τιμές και για την Ελλάδα. Προς το παρόν όμως και στο φυσικό αέριο η διακύμανση των τιμών είναι μικρή.
Στον κρίσιμο όλους τους προηγούμενους μήνες τομέα των υπηρεσιών είχαμε σημαντική υποχώρηση των ανατιμήσεων, τις περισσότερες φορές ως αποτέλεσμα ενός "φαινόμενου βάσης". Οι μεγάλες αυξήσεις στα ενοίκια δείχνουν να έχουν φτάσει στο αποκορύφωμά τους το 2024 και τώρα συνεχίζονται μεν, αλλά με ηπιότερους ρυθμούς Ειδικότερα, οι αυξήσεις στα ενοίκια, οι οποίες έφταναν το 11,5% έναν χρόνο νωρίτερα, υποχώρησαν στο 8,9% τον Οκτώβριο, δείχνοντας μια τάση αποκλιμάκωσης, ενώ τα ενοίκια είναι πολύ υψηλά. Τη διαφορά για τον περασμένο μήνα έκαναν οι τιμές των καταλυμάτων, οι οποίες καταγράφονται μειωμένες κατά 16,3%, έναντι μείωσης 9,2% τον Σεπτέμβριο, αποτυπώνοντας το σταδιακό κλείσιμο της τουριστικής σεζόν. Από την άλλη τις ανατιμήσεις συνεχίζουν να συντηρούν η εστίαση με αυξήσεις 7,8%. Πολλαπλάσιες του μέσου πληθωρισμού είναι οι αυξήσεις σε μια σειρά από άλλες υπηρεσίες (ασφάλιστρα υγείας, επισκευές οικίας μεταφορικών μέσων), οι οποίες όμως επηρεάζουν ασύμμετρα τον γενικό δείκτη.
Το πρόβλημα που παραμένει λόγω εξωγενών παραγόντων είναι οι αυξήσεις στα τρόφιμα. Τον Οκτώβριο, ο πληθωρισμός των τροφίμων αυξήθηκε απότομα στο 2,4% από 1,4% που ήταν τον Σεπτέμβριο. Η επιτάχυνση αυτή προκύπτει από αυξήσεις συγκεκριμένων προϊόντων. Συγκεκριμένα, η τιμή της σοκολάτας και των προϊόντων σοκολάτας καταγράφει αύξηση 21,1% και η τιμή του καφέ καταγράφει αύξηση 19,1%. Και τα δύο αυτά προϊόντα διαμορφώνονται από τις αγορές και η παραγωγή τους, λόγω καιρικών συνθηκών και ασθενειών, ήταν σημαντικά μικρότερη της αναμενόμενης. Συνεπώς οι μεγάλες αυξήσεις είναι διεθνείς. Σε ό,τι αφορά την αύξηση κατά 10,1% στα κρέατα είναι αποτέλεσμα αφενός των αυξημένων τιμών του μοσχαρίσιου κρέατος, μεγάλο μέρος του οποίου είναι εισαγόμενο, και αφετέρου της ευλογιάς που έχει χτυπήσει τα αιγοπρόβατα. Αυξήσεις καταγράφονται επίσης σε γαλακτοκομικά, αυγά (3,9%) και ψάρια (6,9%).
Απέναντι σε όλα αυτά η μεγάλη, τεχνική (λόγω της υψηλής περσινής τιμής) μείωση στην τιμή του ελαιόλαδου κατά 36,9% απλώς μετριάζει την αύξηση. Το επόμενο διάστημα, τις ανατιμήσεις θα προσπαθήσουν να μετριάσουν οι μειώσεις σε 2.000 κωδικούς, οι οποίοι έχουν τεθεί σε εφαρμογή εδώ και έναν μήνα και η απαγόρευση των προσφορών. Ωστόσο, τα φετινά Χριστούγεννα, δεν θα υπάρχουν το βασικό ούτε τα "ειδικά" καλάθια των νοικοκυριών.