Η παγκόσμια οικονομία αντιμετώπισε την εμπορική αναταραχή του πρώτου εξαμήνου του 2025, αλλά τα επόμενα τρίμηνα θα δούμε μια εξάπλωση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων. Η Επισκόπηση Κινδύνων της Coface, Οκτωβρίου 2025 αναλύει την παγκόσμια δυναμική, εστιάζοντας στην αύξηση του κοινωνικού και πολιτικού κινδύνου και στις στρατηγικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες του Κόλπου.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Coface έχει κάνει 5 αλλαγές στις αξιολογήσεις χωρών (συμπεριλαμβανομένων 4 αναβαθμίσεων) και 16 αλλαγές στις αξιολογήσεις τομέων (συμπεριλαμβανομένων 9 αναβαθμίσεων).
Βασικές τάσεις:
Πρόβλεψη παγκόσμιας ανάπτυξης για την Coface: +2,6% το 2025, +2.4% το 2026
+4%: αύξηση σε εταιρικές αφερεγγυότητες στις προηγμένες οικονομίες κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025
Ιστορικό υψηλό στο Δείκτη Πολιτικού και Κοινωνικού Κινδύνου Coface: 41.1% (+2.8 pp σε σύγκριση με τον μέσο όρο πριν από την πανδημία)
70% του ΑΕΠ του Κόλπου προέρχεται πλέον από τον μη πετρελαϊκό τομέα (τέλη 2024)
Μετά από ένα καλοκαίρι που σημαδεύτηκε από εμπορικές συμφωνίες και σταδιακή αύξηση των αμερικανικών δασμών, η παγκόσμια οικονομία επιδεικνύει εκπληκτική ανθεκτικότητα. Ο μέσος δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ ανέρχεται πλέον σε περίπου 18% (αφού κορυφώθηκε στο 36% αμέσως μετά την ημέρα απελευθέρωσης), πολύ πάνω από το 2,5% που παρατηρήθηκε υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν. Οι εταιρείες μπόρεσαν να προβλέψουν, να αναπροσανατολίσουν και να απορροφήσουν τους κραδασμούς, ενώ η οικονομία των ΗΠΑ έχει, επίσης, υποστηριχθεί από ισχυρές επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, τα πρώτα αρνητικά σημάδια για τη δραστηριότητα, την απασχόληση και τον πληθωρισμό εμφανίζονται στις ΗΠΑ, προαναγγέλλοντας μια σταδιακή μεταφορά των επιβλαβών επιπτώσεων των τελωνειακών μέτρων στη μακροοικονομία.
Η Coface προβλέπει παγκόσμια ανάπτυξη +2,6% το 2025, ελαφρώς αναθεωρημένη προς τα πάνω, ακολουθούμενη από +2,4% το 2026. Οι ΗΠΑ αντέχουν καλύτερα από το αναμενόμενο προς το παρόν, χάρη στην εγχώρια ζήτηση. Στην Κίνα αναμένεται να συνεχιστεί η επιβράδυνση ενώ η ανάπτυξη της ευρωζώνης θα παραμείνει υποτονική, παρά την (μικρή) ανάκαμψη που αναμένεται στη Γερμανία. Οι πληθωριστικές πιέσεις εξακολουθούν να είναι χαμηλές στο πλαίσιο της παγκόσμιας επιβράδυνσης και της πτώσης των τιμών των βασικών προϊόντων (ενέργεια και τρόφιμα) αλλά η αβεβαιότητα επικρατεί ως προς το προφίλ του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, ο οποίος αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο 4% στα τέλη του 2025 ή στις αρχές του 2026. Στο μέτωπο των κεντρικών τραπεζών, η Fed επανέλαβε τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων το Σεπτέμβριο, ενώ η ΕΚΤ πιθανότατα ολοκλήρωσε –εκτός από μια απότομη επιδείνωση της δραστηριότητας – αφού όρισε επιτόκιο καταθέσεων στο 2%.
Σε περιφερειακό επίπεδο, η Ινδία σημειώνει αξιοσημείωτη ανάπτυξη (+7,6% το πρώτο εξάμηνο του έτους), η Πολωνία διατηρεί ισχυρή δυναμική (+3,4%), ενώ οι προοπτικές της Αφρικής βελτιώνονται (+4,1% το 2025). Ωστόσο, η οικονομική κατάσταση παραμένει αβέβαιη δεδομένων των κινδύνων γεωπολιτικής κλιμάκωσης και των επιπτώσεων των δημοσιονομικών περιορισμών.
Η αφερεγγυότητα των επιχειρήσεων συνέχισε να αυξάνεται το 2025. Ο συνολικός δείκτης για τις προηγμένες οικονομίες αυξήθηκε κατά 4% σε σύγκριση με το 2024, με αξιοσημείωτες αυξήσεις στην Ευρώπη (+11%) και την Ασία-Ειρηνικό (+12%), ενώ η Βόρεια Αμερική παραμένει σταθερή. Ενώ τα χαμηλότερα επιτόκια και η ευκολότερη πρόσβαση σε πιστώσεις θα πρέπει να προσφέρουν κάποια ανακούφιση το 2026, η τρέχουσα τάση υπογραμμίζει την ευθραυστότητα των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος και αβέβαιη ζήτηση.
Ο Δείκτης Κοινωνικού και Πολιτικού Κινδύνου της Coface έφτασε στο ιστορικό υψηλό του 41,1%, ξεπερνώντας την κορύφωση της πανδημίας και καθιερώνοντας τον πολιτικό κίνδυνο ως βασική δομική παράμετρο της παγκόσμιας οικονομίας.
Οι μεγάλες συγκρούσεις επιμένουν, ενώ οι εσωτερικές εντάσεις εντείνονται, ιδιαίτερα στην Αφρική (Μπουρκίνα Φάσο, Νίγηρας κ.λπ.), το Πακιστάν και τον Λίβανο. Οι ΗΠΑ έχουν δει την πιο απότομη αύξηση κινδύνου, η οποία σχετίζεται με την αυξανόμενη θεσμική αστάθεια και την άνοδο του λαϊκισμού. Στην Ευρώπη, η Γαλλία αντιμετωπίζει μια σημαντική και άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση. Το πλαίσιο αναγκάζει τις εταιρείες να είναι ολοένα σε μεγαλύτερη εγρήγορση και να προσαρμόζουν συνεχώς τις στρατηγικές τους.
Το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) εξακολουθεί να είναι μια από τις πιο δυναμικές περιοχές, χάρη στην επιταχυνόμενη οικονομική διαφοροποίηση: ο μη πετρελαϊκός τομέας θα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 70% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2024. Η ανάπτυξη του GCC αναμένεται να φτάσει το 3,8% το 2025 και το 4% το 2026, υποστηριζόμενη από την εγχώρια ζήτηση και τις δημόσιες πρωτοβουλίες (Vision 2030 στη Σαουδική Αραβία, μεταξύ άλλων).
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία έχουν προσελκύσει ρεκόρ ροών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (46 και 32 δισεκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα το 2024) και ενισχύουν την ένταξή τους στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Ωστόσο, η επίμονη εξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες και η παρατεταμένη πτώση των τιμών του πετρελαίου θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν τους προϋπολογισμούς και να καθυστερήσουν την ολοκλήρωση αρκετών μεγάλων έργων.
Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα εδώ
Τα διυλιστήρια στην Ινδία πρόκειται επίσης να μειώσουν δραστικά τις εισαγωγές αργού πετρελαίου από τη Ρωσία.
Σε αναζήτηση λύσεων η Ρωσία για τις κυρώσεις των ΗΠΑ, προκειμένου να αντισταθμίσει τον οικονομικό αντίκτυπο.
Μείωσε το επιτόκιο των πράξεων repo μιας εβδομάδας στο 39,5% από 40,5% επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέβαλε σχεδόν 22 δισ. ευρώ (25,5 δισ. δολάρια) πέρυσι για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.
Τόσο η Reliance Industries, όσο και τα ινδικά κρατικά διυλιστήρια, αναμένεται να συμμορφωθούν με τις αμερικανικές κυρώσεις.
Με τα μέτρα κατά των Rosneft και Lukoil ο Τραμπ επιβάλει για πρώτη φορά κυρώσεις στη Ρωσία μετά την επιστροφή του.
Για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δεν αναμένονται αλλαγές στα φορολογικά έσοδα.
Ο δείκτης εμπιστοσύνης ανέβηκε στο 97, το υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο.
Κυρώσεις σε 117 επιπλέον πλοία του λεγόμενου "σκιώδους στόλου".
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνεται να πιέζει για μια συμφωνία που θα θέσει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της Ουκρανίας.
"Αυτός ο κατακερματισμός εξαντλεί τη ρευστότητα και καθιστά την ευρωπαϊκή αγορά λιγότερο ελκυστική για τις εισαγωγές σε χρηματιστήρια", σημείωσε.
