Τι ζητούν οι θεσμικοί επενδυτές για να αυξηθούν οι επενδύσεις από τα Ταμεία και τα αμοιβαία κεφάλαια

Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Περισσότερες και πιο θαρραλέες μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν τα μακροπρόθεσμα αποταμιευτικά κεφάλαια και θα τα κατευθύνουν σε επενδύσεις περιμένουν οι θεσμικοί επενδυτές, ασφαλιστικές εταιρίες και διαχειριστές κεφαλαίων.

Οι θεσμικοί επενδυτές, ζητούν άρση των αντικινήτρων και θεσμοθέτηση κινήτρων (και φορολογικών) στο συνέδριο θεσμικής διαχείρισης που διοργανώνουν, παρουσίασαν τις θέσεις τους, άσκησαν κριτική και εστίασαν στην ανάγκη να αυξηθούν τα επενδυτικά κεφάλαια που θα φέρουν σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη. Προτείνεται να θεσπιστούν φορολογικά κίνητρα για την δημιουργία αποταμιευτικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων σε νέους. 

Παρά το γεγονός ότι τα περιουσιακά στοιχεία των Ταμείων έχουν αυξηθεί λόγω της ανόδου τιμών στις αγορές, οι ροές αποταμιευτικών κεφαλαίων παραμένουν συγκριτικά μικρές σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ο δεύτερος πυλώνας της ασφάλισης (επαγγελματική ασφάλιση), σχολιάστηκε ως περιορισμένων δυνατοτήτων, ενώ θα έπρεπε να κατευθύνει δισεκατομμύρια σε επενδύσεις.
Στην ανάγκη να δημιουργηθούν κίνητρα που ευνοούν την ανάπτυξη επενδυτικών κεφαλαίων στάθηκε ο πρόεδρος της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, Κρις Αίσωπος, ο οποίος ζήτησε μεγαλύτερο μεταρρυθμιστικό θάρρος και κατάργηση αντικινήτρων κρατικών παρεμβατικών πολιτικών, οι οποίες αποθαρρύνουν τις επενδύσεις και τη μακροπρόθεσμη αποταμίευση. 

Η ΈΘΕ με 41 μέλη, συγκεντρώνει το σύνολο των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της θεσμικής διαχείρισης. Με βάση στοιχεία στο τέλος του Σεπτεμβρίου οι εταιρείες απασχολούν περίπου 700 εργαζόμενους και διαχειρίζονται κεφάλαια ύψους περίπου 47 δισ. ευρώ δηλαδή 20% περισσότερα σε σχέση με πέρυσι, χάρη σε εισροές νέων κεφαλαίων και υψηλές αποδόσεις, με τα ελληνικά ομόλογα να προσελκύουν κεφάλαια με την σταθερότητα και τις αποδόσεις της και το ΧΑ να σημειώνει μεγάλη άνοδο. 
Από τα κεφάλαια, περίπου 60% αντιστοιχούν σε Αμοιβαία Κεφάλαια, 26% σε χαρτοφυλάκια υπό διαχείριση, 12,5% σε ΑΕΕΑΠ και 1,5% σε οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων.

Ο κ. Αίσωπος πιστεύει ότι τα κεφάλαια υπό διαχείριση θα μπορούσαν να ήταν πολύ περισσότερα, υπό κατάλληλες συνθήκες, αλλά χρειάζεται καλύτερος συντονισμός πολιτείας, πολιτών και διαχειριστών.

Ο ίδιος αναφέρθηκε στα προβλήματα του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), στην έλλειψη φορολογικών κινήτρων αποταμίευσης ιδίως για τους νέους και στον επεμβατικό ρόλο του κράτους στο "πορτοφόλι του Έλληνα". 

Όπως είπε, αντί να υιοθετούνται συστήματα που έχουν εφαρμοσθεί με επιτυχία, όπως το ολλανδικό, στην Ελλάδα φτιάχνουμε δικά μας και μάλιστα ημιτελή. Επικαλέστηκε την ευρωπαϊκή έρευνα που δείχνει ότι περίπου το 70% του ελληνικού πλούτου είναι τοποθετημένο σε ακίνητα, 20% σε καταθέσεις και μόλις 10% αλλού. Η κατανομή αυτή είναι η πλέον συντηρητική στην Ευρώπη. Ειδικότερα για το ΤΕΚΑ ανέφερε ότι δεν μένουν αρκετά χρήματα για να επενδύσει το Ταμείο.

Ο ασφαλιστικός κλάδος μπορεί να συμβάλει σημαντικά 

Στο ρόλο του ασφαλιστικού κλάδου και του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, ο οποίος τόνισε την ανάγκη για άμεσες επενδύσεις, αντιμετώπιση των κενών στην αποταμίευση.

Όπως είπε, ο ασφαλιστικός κλάδος έχει τη δυνατότητα να συμβάλει σημαντικά, αλλά απαιτούνται δομικές αλλαγές, με άρση των αντικινήτρων και δημιουργία νέων κινήτρων για την κατεύθυνση των επενδύσεων σε τομείς όπως η πράσινη μετάβαση και η ανθεκτικότητα έναντι της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Σαρρηγεωργίου προειδοποίησε για το κενό ασφαλιστικής προστασίας των πολιτών και τόνισε ότι λείπουν τα κεφαλαιακά κίνητρα για τους επενδυτές. 

Περί τα 6 δισ. ευρώ, φθάνουν τα κεφάλαια που διαχειρίζονται οι ασφαλιστικές και επενδύονται στις ελληνικές αγορές, είπε ο κ. Σαρρηγεωργίου. Κατευθύνονται κυρίως σε κρατικά ομόλογα. Συγκριτικά, η έκθεση των κεφαλαίων στην Ελλάδα είναι μικρή. Οι ασφαλιστικές, διαχειρίζονται περί τα 21 δισ. ευρώ.

Δεν χρειάζονται τεράστια ποσά 

Αν και ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας μίλησε για το επενδυτικό κενό και την κρίσιμη ανάγκη για στρατηγικές επενδύσεις στην Ελλάδα, διαβλέπει ότι σε αυτή τη φάση με τους τρέχοντες ρυθμούς ανάπτυξης δεν χρειάζονται τεράστια ποσά, αλλά μερικές μεγάλες επενδύσεις οι οποίες θα διασφαλίσουν τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη. Ο κ. Βέττας, ανέδειξε τις προκλήσεις και τις προϋποθέσεις για την προσέλκυση και διατήρηση επενδύσεων, τονίζοντας την αντίθεση μεταξύ της επενδυτικής αναγκαιότητας και των άμεσων αναγκών κατανάλωσης του μέσου νοικοκυριού. 

Όπως είπε, ως προς την εσωτερική χρηματοδότηση, η αποταμίευση του μέσου ελληνικού νοικοκυριού είναι αρνητική για πολλά χρόνια ενώ στην ανάκαμψη δίνεται πάλι προτεραιότητα στα ακίνητα, τη στιγμή που δεν υπάρχουν πόροι για νέες κατασκευές . Το ζητούμενο είναι οι νέες χρήσεις για υφιστάμενα ακίνητα. 

Ως προς την εξωτερική χρηματοδότηση, είπε πως οι "εύκολες" ξένες επενδύσεις, κυρίως σε εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών, λόγω μικρής εσωτερικής αγοράς έχουν ήδη πραγματοποιηθεί. Οι επόμενες θα είναι πιο απαιτητικές. 

Ωστόσο εκτιμά ότι δεν απαιτούνται τεράστια ποσά, αλλά μερικές μεγάλες επενδύσεις. Προϋπόθεση όμως είναι, είπε ο κ. Βέττας, η πολιτική και οικονομική σταθερότητα και η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Όπως είπε,  Ελλάδα υστερεί στην υποχρεωτική εκπαίδευση και στη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.