Σάββατο, 18-Οκτ-2025 12:00
Άμυνα: Ο "οδικός χάρτης" της ΕΕ και οι νέες ευκαιρίες που ανοίγονται για τις ελληνικές εταιρείες

Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Ένα νέο κεφάλαιο για την ευρωπαϊκή άμυνα — και νέες ευκαιρίες για τις εταιρείες που αναπτύσσουν τεχνολογίες αιχμής – ανοίγει ο "Χάρτης Πορείας για τη Διατήρηση της Ειρήνης και της Αμυντικής Ετοιμότητας 2030” που παρουσίασε την περασμένη Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο "οδικός χάρτης” καθορίζει ένα σαφές και φιλόδοξο σχέδιο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας έως το 2030, θέτοντας κοινούς στόχους και συγκεκριμένα ορόσημα για τα κράτη μέλη. Περιλαμβάνει τέσσερις εμβληματικές πρωτοβουλίες —την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας Drone, το Eastern Flank Watch, την Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα.
Παράλληλα, ο χάρτης καλεί τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στη δημιουργία συνασπισμών ικανοτήτων σε εννέα κρίσιμους τομείς, ώστε να καλυφθούν τα υφιστάμενα κενά μέσω κοινής ανάπτυξης και προμηθειών. Οι τομείς αυτοί περιλαμβάνουν την αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, τους στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης, τη στρατιωτική κινητικότητα, τα συστήματα πυροβολικού, τον κυβερνοχώρο, την Τεχνητή Νοημοσύνη και τον ηλεκτρονικό πόλεμο, τους πυραύλους και τα πυρομαχικά, drones και αντι-drones, καθώς και τις χερσαίες και θαλάσσιες επιχειρήσεις.
Τα νέα ευρωπαϊκά προγράμματα δημιουργούν έντονη ζήτηση για αισθητήρες, συστήματα αναγνώρισης, υποσυστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και μέσα αναχαίτισης. Όπως μεταδίδει το Reuters, η εμπειρία από τον πόλεμο στην Ουκρανία δείχνει ότι το σύστημα ανίχνευσης θα βασίζεται σε έναν συνδυασμό τεχνολογιών —κάμερες, ακουστικά συστήματα ικανά να ανιχνεύουν τον θόρυβο των κινητήρων των drones, εξειδικευμένα ραντάρ και ανιχνευτές ραδιοσυχνοτήτων— που μαζί θα σχηματίζουν πολλαπλά επίπεδα επιτήρησης. Για την αναχαίτιση των επιθέσεων προβλέπεται ποικιλία όπλων και μέσων: από πολυβόλα μέχρι πυραύλους, interceptor drones που προσκρούουν ή εξουδετερώνουν εχθρικά UAV, καθώς και συστήματα ηλεκτρονικής παρεμβολής και λέιζερ. Ταυτόχρονα, η Τεχνητή Νοημοσύνη παίζει ήδη ρόλο στην αναγνώριση και τη στόχευση εισερχόμενων drones και η χρήση της στο πεδίο προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά στο εγγύς μέλλον.
Ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν ήδη παρουσιάσει λύσεις και πολλές τεχνολογίες είναι εμπορικά διαθέσιμες, κάτι που σημαίνει ότι η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφασίσουν ποια συστήματα θα προμηθευτούν και πού θα τα τοποθετήσουν.
Στο πλαίσιο των ευκαιριών που δημιουργούν τα νέα ευρωπαϊκά αμυντικά σχέδια, ελληνικές εταιρείες με εξειδικευμένη τεχνογνωσία μπορούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας της ευρωπαϊκής άμυνας. Ενδεικτικά, η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) και η Delian Alliance Industries θα μπορούσαν να έχουν ενεργό ρόλο στις νέες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες.
Η ΕΑΒ έχει αναπτύξει τον "Κένταυρο” - μια επαναστατική λύση στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου, σχεδιασμένη για να αντιμετωπίζει τις ασύμμετρες απειλές, όπως τα UAV και τα drones, με καινοτόμες ηλεκτρονικές τεχνολογίες αντί των παραδοσιακών πυραυλικών συστημάτων. Το μεγάλο πλεονέκτημά του είναι ότι επιτρέπει την εκτεταμένη εξοικονόμηση πόρων σε σύγκριση με τα παραδοσιακά συστήματα. Παράλληλα, η δυνατότητα συνεχούς λειτουργίας χωρίς την ανάγκη αντικατάστασης πυρομαχικών, εξασφαλίζει αδιάλειπτη προστασία και επιχειρησιακή υπεροχή, καθιστώντας το σύστημα ιδανικό για την άμυνα κρίσιμων υποδομών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Ο "Κένταυρος” διακρίνεται επίσης και για την ταχύτητα ανίχνευσης και προειδοποίησης, επιτρέποντας άμεση αντίδραση στις απειλές πριν αυτές καταστούν επικίνδυνες. Η ευελιξία του "Κένταυρου” είναι ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα, καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε στατικές θέσεις όσο και σε κινητές πλατφόρμες, όπως πλοία και αεροσκάφη, παρέχοντας προσαρμοστικότητα σε διαφορετικά επιχειρησιακά περιβάλλοντα.
Ο "Υπερίων”, επίσης της ΕΑΒ, είναι ένα προηγμένο σύστημα ανίχνευσης, εντοπισμού και εξουδετέρωσης σμηνών drones κατηγορίας 1 και 2. Διαθέτει παθητική τεχνολογία τρισδιάστατης ανίχνευσης και σύγχρονο σύστημα αντιμετώπισης drones, παρέχοντας πλήρη κάλυψη και προς τις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα. Μπορεί να λειτουργεί μεμονωμένα, σε συνδυασμό ή σε πλήρη ταυτόχρονη ανάπτυξη, χωρίς την ανάγκη για κινούμενα μέρη.
Η Delian Alliance Industries είναι μια ελληνική τεχνολογική εταιρεία με επίκεντρο την άμυνα και την πολιτική προστασία, εξειδικευμένη σε συστήματα επιτήρησης και επίγνωσης κατάστασης που βασίζονται σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης. Αναπτύσσοντας και παρέχοντας προηγμένα συστήματα αντιμετώπισης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η Delian στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου, ενοποιημένου συστήματος που λειτουργεί ως θόλος προστασίας – επιτηρώντας, προειδοποιώντας και παρεμβαίνοντας όταν χρειάζεται.
Στην "καρδιά” των δραστηριοτήτων της Delian Alliance Industries βρίσκεται η ανάπτυξη τεχνολογιών που επιτρέπουν την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων αυτόνομης ανίχνευσης και εξουδετέρωσης απειλών σε ξηρά, αέρα και θάλασσα. Στον τομέα Sense, περιλαμβάνονται οι αυτόνομοι σταθμοί επιτήρησης και εντοπισμού τύπου LAST (Autonomous Surveillance Tower), οι οποίοι αποτελούν μη-επανδρωμένα, αυτόνομα ή τηλεχειριζόμενα συστήματα που επιτρέπουν την εξ αποστάσεως παρακολούθηση μεγάλων περιοχών. Στον τομέα Strike, οι τεχνολογίες της Delian επικεντρώνονται σε λύσεις παρέμβασης και εξουδετέρωσης απειλών. Το OSIRIS είναι ένα Plug-and-play σύστημα πλοήγησης για UAV που λειτουργεί χωρίς GPS, εξασφαλίζοντας σχεδόν μηδενικό σφάλμα στον γεωεντοπισμό, ενώ τα Interceptigon-A και Interceptigon-N αποτελούν UAV και USV καμικάζι. Το πρώτο είναι σχεδιασμένο για ταχύτατες επιθέσεις μέσω σμηνών από παράκτιες ή ορεινές περιοχές, ενώ το δεύτερο έχει τη δυνατότητα απόκρυψης στον βυθό και αυτόνομης ανάδυσης για την εξουδετέρωση ναυτικών απειλών. Τέλος, το M4K15 είναι ένα Σύστημα Ηλεκτρονικού Πολέμου που έχει σχεδιαστεί για την εξουδετέρωση εισερχόμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Ένα από τα δυνατά αμυντικά ονόματα της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας είναι και ο όμιλος THEON GROUP, που αναπτύσσει και παράγει πρωτοποριακά συστήματα νυχτερινής όρασης και θερμικής απεικόνισης για εφαρμογές άμυνας και ασφάλειας. Ο όμιλος ξεκίνησε τις δραστηριότητές του το 1997 από την Ελλάδα, και σήμερα έχει ηγετικό ρόλο στον κλάδο χάρη στη διεθνή του παρουσία, μέσω θυγατρικών και εγκαταστάσεων παραγωγής στην Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γερμανία, τις χώρες της Βαλτικής, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις χώρες του Κόλπου, την Ελβετία, τη Δανία, το Βέλγιο, τη Σιγκαπούρη και τη Ν. Κορέα. Το THEON GROUP έχει διαθέσει περισσότερα από 220.000 συστήματα στις Ένοπλες και Ειδικές Δυνάμεις σε 71 χώρες σε όλο τον κόσμο, 26 εκ των οποίων είναι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Η THEON International PLC είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο EURONEXT του Άμστερνταμ.