Η κατάσταση σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή είναι παρόμοια με την πολεμική κατάσταση στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, υπό την έννοια ότι και στις δυο περιπτώσεις υπάρχει μία βαθιά κρίση λόγω της γεωπολιτικής, σύμφωνα με τον Αμερικανό οικονομολόγο και πολιτικό αναλυτή Τζέφρι Σακς (Jeffrey Sachs).
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια των ΗΠΑ, πρόεδρος του Δικτύου Λύσεων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ και Επίτιμος Διδάκτορας του ΑΠΘ ήταν ένας εκ των κεντρικών ομιλητών στο διεθνές συνέδριο με θέμα: "10 Χρόνια από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα", που διοργάνωσε το δίκτυο των Ηνωμένων Εθνών Sustainable Development Solutions Network-SDSN Black Sea στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
"Η γεωπολιτική κρίση στη Μαύρη Θάλασσα σχετίζεται με την κρίση του πολέμου, ο οποίος συνεχίζει να μαίνεται ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, αλλά σχετίζεται και με την αποτυχία της παγκόσμιας συνεργασίας, που σημαίνει ότι και η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα δεν λειτουργεί", είπε ο κ.Σακς, ο οποίος συνδέθηκε διαδικτυακά με την αίθουσα του συνεδρίου στη Σχολή Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, από το Βατικανό και την Ποντιφική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών (Pontifical Academy of Social Sciences), όπου συμμετέχει σε διήμερη συνάντηση σχετικά με το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο καθηγητής επισήμανε ότι η εγκατάλειψη της συμφωνίας του Παρισιού από τις Ηνωμένες Πολιτείες "δεν είναι μικρό ζήτημα", τόσο λόγω της συνεισφοράς που θα μπορούσαν να έχουν οι ΗΠΑ στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, όσο και λόγω της συμβολής τους -ιστορικά- στην αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σε ποσοστό που ξεπερνά το 20% και προσεγγίζει το 25%.
"Επιπλέον, οι τρέχουσες εκπομπές CO2 από τα ορυκτά καύσιμα των ΗΠΑ είναι περίπου το 15% του παγκόσμιου συνόλου, όμως οι ΗΠΑ δε συνεργάζονται. Και στο πλαίσιο μιας γεωπολιτικής κρίσης, όλα τα υπόλοιπα μπαίνουν στην άκρη", είπε ο κ.Σακς, παρατηρώντας ότι ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση που με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, έθεσε τα κράτη μέλη της σε τροχιά προς την πράσινη μετάβαση, με απώτερο στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, μένει πίσω στους στόχους, λόγω του ότι μετατοπίζει την πολιτική της έμφαση από την Πράσινη Συμφωνία στην προετοιμασία της για μια ενδεχόμενη κλιμάκωση του πολέμου.
"Άρα, βρισκόμαστε πρωτίστως και κυρίως σε μια γεωπολιτική κρίση και οι συνέπειές της είναι αντιληπτές από όλους. Οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται", τόνισε, σημειώνοντας ότι ο ρυθμός αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας, έχει ξεπεράσει σήμερα το μέγιστο αυτού που αναμενόταν πριν από δέκα χρόνια, και έτσι "το κλίμα είναι πιο ευαίσθητο, η υπερθέρμανση συμβαίνει πιο γρήγορα απ’ ό,τι αναμενόταν, και η παγκόσμια πολιτική βούληση φθίνει στον δυτικό κόσμο".
Στο τοπίο αυτό που έχει διαμορφωθεί ο καθηγητής χαρακτήρισε θετικά νέα το γεγονός ότι το κόστος των πράσινων τεχνολογιών έχει μειωθεί πολύ ταχύτερα από το αναμενόμενο, κυρίως χάρη στην Κίνα. "Έχουμε πολύ φθηνή ηλιακή ενέργεια, φθηνή αιολική ενέργεια, πτωτικές τιμές στο υδρογόνο, προσιτά ηλεκτρικά οχήματα, φθηνές μπαταρίες – τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο δικτύων, υπάρχουν πολλά θετικά νέα για τις δυνατότητες της ενεργειακής μετάβασης. Υπάρχει ακόμη ταχεία πρόοδος στην Κίνα όσον αφορά τη μετάβασή της από μια οικονομία βασισμένη στον άνθρακα σε μια οικονομία κυρίως βασισμένη στην ηλιακή ενέργεια, αλλά και στην πυρηνική και αιολική ενέργεια. Και αυτό συμβαίνει γρήγορα, με ραγδαίο ρυθμό και σε πολύ χαμηλότερο κόστος από το αναμενόμενο", εξήγησε.
Για τον λόγο αυτό, όπως υπογράμμισε, ως ιδιαίτερα κρίσιμος παράγοντας για την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης αναδεικνύεται η περιφερειακή συνεργασία, που μπορεί να περιορίσει σημαντικά το κόστος της δημιουργία ανθεκτικών ενεργειακών συστημάτων και μεγάλων δικτύων αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Εστιάζοντας ιδιαίτερα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας τόνισε ότι αν οι χώρες της περιοχής μπορούσαν να συνεργαστούν "το κόστος μετάβασης στο μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα θα ήταν χαμηλότερο, σε σχέση με το αν η περιοχή παραμείνει διαιρεμένη ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση, πόσο μάλλον αν συνεχίζεται ο πόλεμος".
Ο Τζέφρι Σακς διατύπωσε την άποψη ότι η ειρήνη στην περιοχή θα μπορούσε να επιτευχθεί γρήγορα. "Θέλω να πιστεύω ότι εμείς, ως ακαδημαϊκοί, μπορούμε να παίξουμε έναν γεφυροποιητικό ρόλο. Οι απόψεις μου για τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι αμφιλεγόμενες, αλλά θα έλεγα ότι είναι βαθιά διαμορφωμένες από μία εμπειρία άνω των 35 ετών προσωπικής ενασχόλησης με τη Ρωσία και την Ουκρανία. Και πιστεύω ότι η ειρήνη θα μπορούσε να έρθει γρήγορα, πιστεύω ότι η ουσία της ειρήνης βρίσκεται στην ουδετερότητα της Ουκρανίας, ότι αυτό ήταν πάντα το θεμελιώδες ζήτημα, καθώς η Ρωσία δεν επιθυμεί τις Ηνωμένες Πολιτείες στα σύνορά της", ανέφερε.
"Πιστεύω ότι η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας θα ωφεληθεί πάρα πολύ από την ειρήνη. Πιστεύω ότι η ειρήνη και η ασφάλεια μπορούν πράγματι να επιτευχθούν στη βάση της ουδετερότητας της Ουκρανίας. Είμαι ένθερμος υποστηρικτής της ουδετερότητας ως λύσης, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα επωφελής για χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία, η Αυστρία, η Ελβετία", πρόσθεσε.
Σχετικά με τις προοπτικές που θα μπορούσε να ανοίξει η ειρήνη στην περιοχή ο καθηγητής μίλησε για ένα περιφερειακό ενεργειακό σύστημα μηδενικού άνθρακα, που θα μπορούσε να δημιουργηθεί με τη συμβολή και των πανεπιστημιακών δικτύων και χρηματοδότηση από την Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου (Black Sea Trade & Development Bank). Ανέφερε ακόμη πως "η Μαύρη Θάλασσα και η Βόρεια Θάλασσα σχηματίζουν ένα διπολικό σύστημα" και "η δημιουργία ενός ενεργειακού δικτύου που να συνδέει τη Βόρεια Θάλασσα με τη Μαύρη Θάλασσα θα σήμαινε τεράστια εξοικονόμηση στην ανάγκη αποθήκευσης ενέργειας, εξισορροπώντας την παραγωγή, καθημερινά και εποχικά".
"Το κύριο μήνυμά μου είναι πολιτικό: Ελπίζω πραγματικά ότι οι χώρες της Μαύρης Θάλασσας -συμπεριλαμβανομένων της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Τουρκίας και της Γεωργίας ως παραθαλάσσιες χώρες, αλλά και η ευρύτερη γειτονιά με την Ελλάδα, τον Νότιο Καύκασο και άλλες χώρες- να μπορέσουν να συνεργαστούν. Να συνεργαστούν ουσιαστικά για ένα σχέδιο της Μαύρης Θάλασσας που θα αξιοποιεί την τεράστια αιολική ενέργεια της περιοχής και τους άλλους ενεργειακούς πόρους", επισήμανε ο καθηγητής.
Νωρίτερα ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής Υψηλών Επιδόσεων του Πανεπιστημίου Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία Ματθαίος Σανταμούρης, στην πρώτη κεντρική ομιλία του συνεδρίου, μίλησε για την υπερθέρμανση στις πόλεις και τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές, οικονομικές και υγειονομικές της προεκτάσεις.
"Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν περίπου 13.000 υπερθερμασμένες πόλεις και σχεδόν 1,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν υπό συνθήκες πολύ σοβαρής υπερθέρμανσης. Από τη δεκαετία του ’80, ο αριθμός των ωρών υπερθέρμανσης έχει τριπλασιαστεί. Από την άλλη πλευρά, το πρόβλημα της υπερθέρμανσης και της έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες επιδεινώνεται σοβαρά. Μία πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι υπάρχει μία σχεδόν εκθετική σχέση μεταξύ της αύξησης της θερμοκρασίας και της διάρκειας των καυσώνων", είπε ο κ. Σανταμούρης, κάνοντας αναφορά σε πρόσφατες έρευνες για τη Νότια Ευρώπη που δείχνουν ότι μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς έως το 2050 –κάτι που είναι πολύ πιθανό– μπορεί να συνδέεται με διάρκεια καυσώνων κοντά στις 50 συνεχόμενες ημέρες.
Σε ό,τι αφορά τις βασικές επιπτώσεις της αστικής υπερθέρμανσης εξήγησε ότι αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας για ψύξη στις πόλεις, άρα αυξάνει σημαντικά τη μέγιστη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, αναγκάζοντας τις εταιρείες να κατασκευάσουν επιπλέον μονάδες παραγωγής, μειώνει την αποδοτικότητα των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, ενώ ταυτόχρονα έχει πολύ σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς αυξάνει τις εκπομπές ρύπων από τις μονάδες και κατ’ επέκταση αυξάνει τη συγκέντρωση όζοντος. Επίσης, επηρεάζει σοβαρά την ανθρώπινη υγεία, καθώς εντείνει τη θνησιμότητα -ανέφερε χαρακτηριστικά ότι στην Ευρώπη την περίοδο 2004-2021 οι σχετιζόμενοι με τις υψηλές θερμοκρασίας θάνατοι ατόμων άνω των 65 ετών αυξήθηκαν κατά 85%- και τη νοσηρότητα που σχετίζονται με τη θερμότητα και επηρεάζει σημαντικά την ψυχική υγεία. Επιπλέον, μειώνει την παραγωγικότητα των ανθρώπων, αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων και επηρεάζει την βιωσιμότητα των ευάλωτων πληθυσμών.
"Οι πόλεις σε όλον τον κόσμο βιώνουν επικίνδυνα υψηλά επίπεδα υπερθέρμανσης. Αυτή η κρίση επηρεάζει δισεκατομμύρια νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, τα οποία εκτίθενται δυσανάλογα σε ακραία αστική θερμότητα", εξήγησε ο καθηγητής. "Η επιτάχυνση της τοπικής κλιματικής αλλαγής, σε συνδυασμό με την απουσία αποτελεσματικών πολιτικών μετριασμού της αστικής υπερθέρμανσης, εντείνει την κρίση. Αυτό όχι μόνο επιδεινώνει τις περιβαλλοντικές συνθήκες, αλλά επίσης βαθαίνει τις κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις, ιδιαίτερα για τους ευάλωτους πληθυσμούς που είναι λιγότερο εξοπλισμένοι να προσαρμοστούν", επισήμανε.
"Η περιφερειακή κλιματική αλλαγή είναι μια σύνθετη, διεπιστημονική πρόκληση που καλύπτει τεχνολογικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς επιστημονικούς τομείς", πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι "οι ολοκληρωμένες και ολιστικές πολιτικές μετριασμού πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικά τεκμήρια και όχι μόνο σε εμπειρική γνώση", αλλά και "να σχεδιάζονται με βαθιά κατανόηση των πολύπλοκων κοινωνικών και οικονομικών πραγματικοτήτων των αστικών πληθυσμών". "Το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της αδράνειας απέναντι στην περιφερειακή κλιματική αλλαγή είναι τεράστιο και αυξάνεται. Οι καθυστερημένες αντιδράσεις οδηγούν σε αυξανόμενες ζημιές στις υποδομές, προβληματικές οικονομίες, κρίσεις δημόσιας υγείας και επιδείνωση των κοινωνικών ανισοτήτων. Κάθε χρόνος δισταγμού καθιστά την προσαρμογή ακριβότερη και τον μετριασμό πιο επείγοντα", κατέληξε ο κ. Σανταμούρης.
Το Συνέδριο -το 6ο που διοργάνωσε το SDSN Black Sea, με τον γενικό τίτλο "Thessaloniki Sustainability Summit"- πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών, υπό την αιγίδα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Το δίκτυο SDSN Black Sea ιδρύθηκε το 2018 και έχει την έδρα του στο ΑΠΘ.
"Φέτος είναι τα 10 χρόνια από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Είναι η πρώτη συμφωνία στην ιστορία της ανθρωπότητας που υπογράφηκε από όλα τα κράτη του κόσμου. Είναι πάρα πολύ δυνατό χαρτί, το οποίο το αξιοποιήσαμε εν μέρει, αλλά όχι πλήρως, καθώς μπορεί να μην έχουμε πετύχει τους στόχους που είχαμε θέσει τότε, αλλά έχουμε πετύχει πολλά, έχουμε προχωρήσει πάρα πολύ προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά ακόμη παραμένουν πάρα πολλοί στόχοι και προκλήσεις", δήλωσε ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Νικόλαος Θεοδοσίου, πρόεδρος του δικτύου Sustainable Development Solutions Network Black Sea.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η Ρωσία αντιμετωπίζει ελλείψεις καυσίμων μετά από μια σειρά ουκρανικών επιθέσεων στα διυλιστήρια της.
Ο ρυθμός αυτών των επιθέσεων έχει επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες, έχοντας άμεσο αντίκτυπο τόσο στον ρωσικό στρατό όσο και στην ευρύτερη οικονομία.
Αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων στη χονδρική αγορά της ευρωζώνης κατέγραψε η Eurostat τον Αύγουστο.
"Να αυκηθούν τα πρότυπα για τους μη τραπεζικούς οργανισμούς που ασκούν τραπεζικές δραστηριότητες ή έχουν σημαντικές συνδέσεις με τον τραπεζικό τομέα", σημείωσε.
Αυτή η λειτουργικά απλή μεταρρύθμιση θα μείωνε το δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης κατά 14% του ΑΕΠ το 2060, όπως εκτιμά.
Ο σύνθετος δείκτης PMI αναθεωρήθηκε επίσης προς τα κάτω στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο, στα 50,1.
Μέτρια η επέκταση.
Συρρικνώθηκε η απασχόληση στον τομέα των υπηρεσιών.
Σε μηνιαία βάση, οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 3,2%, επιταχύνοντας από 2,04% τον προηγούμενο μήνα.
"Έχει την ευφυΐα, την αντοχή και την ικανότητα να εμπνέει τους άλλους", δήλωσε.
Μπορεί οι ειδησεογραφικοί τίτλοι να κλονίζουν το κλίμα στις αγορές βραχυπρόθεσμα, αλλά οι επιχειρήσεις προσαρμόζονται.
