Ο γερμανικός φιλελληνισμός σήμερα

Ο κόσμος βρίσκεται σε καθεστώς ανατροπών·γνώριμες δομές κινδυνεύουν να καταρρεύσουν. Με την κρίση του πολυμερούς συστήματος, οι διμερείς σχέσεις αποκτούν εκ νέου ιδιαίτερη βαρύτητα. Για την Ελλάδα, η σχέση με τη Γερμανία –την οικονομική και πολιτική ατμομηχανή της Ευρώπης– έχει καθοριστική σημασία. Το Βερολίνο, επίσης, αντιμετωπίζει την Αθήνα ως έναν σημαντικό εταίρο σε μια περιοχή νευραλγική για τα δικά του συμφέροντα.

Η σχέση έχει περάσει από διακυμάνσεις – αυτή την περίοδο όμως βρίσκεται σε σχετικά καλή φάση. "Βρισκόμαστε σε μια πορεία που καταγράφει θετική τάση", δήλωσε το περασμένο Σαββατοκύριακο ο Γερμανός πρέσβης στην Αθήνα, Αντρέας Κιντλ, στο συνέδριο της Ένωσης Γερμανο-Ελληνικών Εταιρειών (VDGG). Η ομοσπονδία εκπροσωπεί περισσότερους από 30 γερμανικούς συλλόγους που δραστηριοποιούνται στην προώθηση των ελληνογερμανικών σχέσεων. Για πρώτη φορά, η ηγεσία και πολυάριθμα μέλη αυτής της σημαντικότερης γερμανικής φιλελληνικής οργάνωσης ταξίδεψαν στην ελληνική πρωτεύουσα για τις εργασίες της συνδιάσκεψης.

"Καλή" ή "πολύ καλή" γνώμη για την Ελλάδα έχει το 67% των Γερμανών

Την πρόσκληση είχε απευθύνει ο ελληνικός σύλλογος "Φιλαδέλφεια", η ίδρυση του οποίου χρονολογείται από το 1837 – και έκτοτε αποτελεί την οργανωτική στέγη κυρίως Γερμανών που ζουν στην Ελλάδα, αλλά και Ελλήνων που ενδιαφέρονται για τη Γερμανία. Ο γερμανικός φιλελληνισμός διαθέτει μια μακρά, εν μέρει και ένδοξη ιστορία. Εκτενείς είναι οι αναφορές στον ρόλο των Γερμανών φίλων της Ελλάδας στον απελευθερωτικό αγώνα κατά του οθωμανικού ζυγού. Όλα αυτά ανήκουν βεβαίως στην Ιστορία και έχουν καταγραφεί διεξοδικά.Το ερώτημα, ωστόσο, είναι ποια η σημερινή θέση της "φιλίας προς την Ελλάδα" στη Γερμανία; Χάρη σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση γνωρίζουμε πλέον με αρκετή σαφήνεια πώς σκέφτονται –και πώς αισθάνονται– οι Γερμανοί για την Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 36% των ερωτηθέντων δηλώνει πως ταυτίζεται πλήρως ή εν μέρει με τον φιλελληνισμό. Το εύρημα αυτό είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο, δεδομένου ότι ο όρος μόνο σπάνια χρησιμοποιείται στη γερμανική καθημερινότητα. Ακόμη πιο θετικά είναι τα αποτελέσματα της έρευνας στο ερώτημα: "Ποια είναι η γνώμη σας για την Ελλάδα;". Εδώ, δύο στους τρεις Γερμανούς απάντησαν "καλή" ή "πολύ καλή".

Βασική πηγή αυτής της θετικής στάσης θεωρείται ο τουρισμός – και μάλιστα ο μαζικός τουρισμός, ο οποίος συχνά δέχεται έντονη κριτική. Η συντριπτική πλειονότητα των άνω των τεσσάρων εκατομμυρίων Γερμανών που επισκέπτονται την Ελλάδα επιστρέφει με θετικές εντυπώσεις. Ωστόσο, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα πόσο ανθεκτική μπορεί να αποδειχθεί αυτή η "αγάπη για την Ελλάδα", η οποία τροφοδοτείται κυρίως από τον τουρισμό.

Έλληνες μετανάστες σπανίως συνεργάζονται με φιλελληνικούς συλλόγους

Τα μέλη και οι φίλοι των γερμανικών φιλελληνικών συλλόγων, που συναντήθηκαν αυτές τις ημέρες στην Αθήνα για την ετήσια συνέλευσή τους, προχωρούν πολύ πιο πέρα από τον μέσο Γερμανό τουρίστα στην Ελλάδα. Οργανώνουν έναν μεγάλο αριθμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων με επίκεντρο την Ελλάδα.

Το φάσμα των δραστηριοτήτων εκτείνεται από μαθήματα γλώσσας, χορού και μαγειρικής έως κινηματογραφικές βραδιές, λογοτεχνικές αναγνώσεις και επιστημονικές διαλέξεις. Κοινός παρονομαστής όλων είναι ο στόχος να λειτουργήσουν ως πλατφόρμες ενημέρωσης και διαλόγου γύρω από ελληνικά θέματα. Με τον τρόπο αυτό, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών συμβάλλουν ουσιαστικά στην αμοιβαία κατανόηση – αλλά όχι σε κάτι περισσότερο.

Διότι οι γερμανικοί φιλελληνικοί σύλλογοι δεν μπορούν να συγκριθούν με ένα λόμπι για τα ελληνικά συμφέροντα, όπως αυτό που εκπροσωπεί το ιδιαίτερα ισχυρό "Greek Lobby" στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ούτε άλλωστε επιδιώκουν έναν τέτοιο ρόλο. Στην καλύτερη περίπτωση, μια τέτοια πολιτική λειτουργία –κατά το αμερικανικό πρότυπο– θα μπορούσε να αναληφθεί από την ελληνική διασπορά στη Γερμανία. Περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι ελληνικής καταγωγής ζουν στη Γερμανία οι περισσότεροι είναι καλά ενσωματωμένοι, ενώ πολλοί έχουν αποκτήσει και τη γερμανική υπηκοότητα.

Οι Έλληνες μετανάστες είναι οργανωμένοι σε δικές τους κοινότητες σε όλη τη χώρα, όμως σπανίως συνεργάζονται με τους γερμανικούς φιλελληνικούς συλλόγους. Δεν μπορεί να γίνει λόγος για μια στρατηγική σύμπραξη. Κι όμως, ακριβώς αυτή θα αποτελούσε την προϋπόθεση ώστε τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας να αποκτήσουν μεγαλύτερο βάρος στη γερμανική πολιτική. Ο Δρ Ρόναλντ Μαϊνάρντους είναι Κύριος Ερευνητής στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).

Πηγή: Deutsche Welle