Η Κίνα οικοδομεί παγκόσμιο ναυτιλιακό δίκτυο ως εργαλείο γεωπολιτικής ισχύος

Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη

"Η Κίνα δεν επενδύει απλώς στη ναυτιλία και στα λιμάνια· έχει οικοδομήσει ένα ολοκληρωμένο δίκτυο εμπορικών και στρατηγικών υποδομών που της επιτρέπει να επηρεάζει κρίσιμες αλυσίδες ανεφοδιασμού και εμπορίου σε παγκόσμια κλίμακα".

Αυτό τονίζει ο καθηγητής Isaac Kardon, ερευνητής του Carnegie Endowment for International Peace, σε συνέντευξή του στο GeoTrends επισημαίνοντας ότι "το Πεκίνο αντιμετωπίζει τη ναυτιλία ως βασικό μοχλό εθνικής ασφάλειας, τεχνολογικής ανάπτυξης και διεθνούς επιρροής".

Τα στοιχεία δείχνουν ότι κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις έχουν παρουσία σε 96 ξένα λιμάνια, ενώ οι κινεζικές εταιρείες κυριαρχούν στην παραγωγή γερανών και εμπορευματοκιβωτίων.

Στρατηγικοί κόμβοι όπως το λιμάνι του Πειραιά αποτελούν παραδείγματα αυτής της πολιτικής, καθώς η COSCO έχει αποκτήσει μερίδια που της εξασφαλίζουν ουσιαστικό έλεγχο, μετατρέποντάς το σε σημείο αναφοράς για τη διακίνηση φορτίων προς την Ευρώπη.

Η στρατηγική αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της κινεζικής πολιτικής "dual circulation", που στοχεύει στη μείωση της εξάρτησης από ξένες αγορές και στην ενίσχυση της πρόσβασης σε πρώτες ύλες και τεχνολογία.

Σύμφωνα με τον Kardon, η Κίνα βλέπει τα λιμάνια όχι μόνο ως εμπορικές πύλες αλλά και ως κόμβους πληροφορίας. Μέσω των τηλεπικοινωνιακών και ψηφιακών υποδομών που συνδέονται με τη λειτουργία τους, εξασφαλίζει πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα που ενισχύουν τη γεωπολιτική της θέση.

Παράλληλα, οι κινεζικές επενδύσεις σε λιμάνια εκτός Κίνας προσφέρουν στην Πολεμική Ναυτική της χώρας ευκαιρίες υποστήριξης και ανεφοδιασμού χωρίς την ανάγκη δημιουργίας επίσημων στρατιωτικών βάσεων, οι οποίες θα προκαλούσαν διεθνείς αντιδράσεις. Το παράδειγμα του Djibouti, όπου συνυπάρχουν εμπορικές και στρατιωτικές υποδομές, δείχνει πώς το Πεκίνο συνδυάζει εμπορική δραστηριότητα και στρατηγική ισχύ.

Η εξέλιξη αυτή προκαλεί ανησυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε ευρωπαϊκές χώρες, καθώς διαμορφώνεται μια νέα πραγματικότητα στο διεθνές εμπόριο. Η πιθανή επιβολή περιορισμών ή δασμών σε κινεζικές επενδύσεις θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαχωρισμό των παγκόσμιων ναυτιλιακών δικτύων σε δύο ανταγωνιστικά μπλοκ, με σοβαρές συνέπειες για την παγκοσμιοποίηση και τη σταθερότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων.

Η Κίνα χρησιμοποιεί τα λιμάνια και τη ναυτιλία ως εργαλείο ήπιας ισχύος και επιρροής, επενδύοντας σε υποδομές που προσφέρουν μακροχρόνια στρατηγικά πλεονεκτήματα.

Το κινεζικό μοντέλο δεν βασίζεται σε ανοιχτή στρατιωτική παρουσία αλλά σε εμπορικές επενδύσεις, τεχνολογικά συστήματα και πρόσβαση σε δεδομένα. Όπως σημειώνει ο Kardon, "η Κίνα έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα σύστημα που ενώνει την οικονομική και στρατιωτική της πολιτική μέσα από τη ναυτιλία", αλλάζοντας τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη θάλασσα και το παγκόσμιο εμπόριο.

Πηγή: GeoTrends