Ο Αρμαγεδώνας δασμών πνίγει τη Σλοβακία

Περίπου ένα εκατομμύριο αυτοκίνητα βγαίνουν από τις γραμμές παραγωγής της Σλοβακίας κάθε χρόνο, καθιστώντας την κεντροευρωπαϊκή χώρα με πληθυσμό 5,4 εκατομμυρίων κατοίκων τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο και, κατά συνέπεια, την πιο εκτεθειμένη στην Ευρώπη στους δασμούς στις εισαγωγές αυτοκινήτων που επέβαλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Η αυτοκινητοβιομηχανία κινεί το 11% της οικονομίας της Σλοβακίας, η οποία ανερχόταν σε 127 δις ευρώ (139 δις δολάρια) το 2023. Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν πάνω από το 90% του ΑΕΠ και οι εξαγωγές αυτοκινήτων αντιπροσωπεύουν το 30% αυτών των υπερπόντιων πωλήσεων.

Η Σλοβακία εξήγαγε αυτοκίνητα αξίας 4,3 δισεκατομμυρίων ευρώ στις ΗΠΑ το 2023, ενώ και άλλα δισεκατομμύρια ευρώ έσοδα προήλθαν από εξαρτήματα που παρήχθησαν στη Σλοβακία και τοποθετήθηκαν σε οχήματα που στάλθηκαν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού από τη Γερμανία και αλλού.

Οι συνέπειες θα φανούν γρήγορα

Αυτή η μεγάλη εξάρτηση από την αυτοκινητοβιομηχανία και η ταχεία εφαρμογή των αμερικανικών δασμών στην αυτοκινητοβιομηχανία την περασμένη εβδομάδα σημαίνουν ότι οι επιπτώσεις θα γίνουν γρήγορα αισθητές στη Σλοβακία, προβλέπουν οι αναλυτές.

"Μικρές και ανοικτές οικονομίες όπως η Σλοβακία είναι πιθανό να αισθανθούν τις επιπτώσεις αρκετά γρήγορα", δήλωσε στην DW ο Ρίτσαρντ Γκρίβσον, αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Μελετών της Βιέννης.

Η Jaguar Land Rover (JLR), μία από τις τέσσερις αυτοκινητοβιομηχανίες που λειτουργούν εργοστάσια στη Σλοβακία, ανακοίνωσε στις 7 Απριλίου ότι διέκοψε τις αποστολές προς τις ΗΠΑ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων πωλήσεών της.

Ο Πέτερ Κάζιμιρ, επικεφαλής της Εθνικής Τράπεζας της Σλοβακίας, χαρακτήρισε τον δασμό για τα αυτοκίνητα ως "ευρω-αμερικανικό Αρμαγεδώνα" σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προειδοποίησε για βραδύτερη ανάπτυξη, νευρικότητα στην αγορά εργασίας και αύξηση των τιμών ως αποτέλεσμα.

Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας στο στόχαστρο

Ο λαϊκιστής πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο είναι, μαζί με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ένας από τους πιο φιλικούς προς τον Τραμπ ηγέτες στην ΕΕ. Ωστόσο, όπως και άλλοι που έχουν προσπαθήσει, βρήκε ότι το να κολακεύει τον Αμερικανό πρόεδρο είναι ανώφελο.

Η αποτυχία του να κερδίσει εξαίρεση από τον Αμερικανό πρόεδρο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Ουάσινγκτον τον Φεβρουάριο, του απέφερε την περιφρόνηση της αντιπολίτευσης της Σλοβακίας και απειλεί να αυξήσει την πολιτική πίεση που δέχεται τους τελευταίους μήνες.

"Ο Ρόμπερτ Φίτσο έχασε εντελώς τον στόχο. Εδώ και μήνες εστιάζει σε θέματα που είναι άσχετα με τη Σλοβακία, ενώ αγνοεί το πιο σημαντικό την αυτοκινητοβιομηχανία, τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας", δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός Έντουαρντ Χέγκερ μετά την επιστροφή του Φίτσο από συνάντηση με τον Ίλον Μασκ.

Οι ψηφοφόροι θα επωμιστούν το βάρος των δασμών

Η απάντηση της κυβέρνησης στους δασμούς του Τραμπ είναι απίθανο να απαλύνει τις ανησυχίες των Σλοβάκων.

Η υπουργός Οικονομίας Ντενίσα Σάκοβα, του στα χαρτιά αριστερόστροφου κόμματος Smer του Φίτσο, δεν ακούστηκε καθόλου σίγουρη για το πώς θα αντιμετωπιστεί το ζήτημα. "Εξακολουθούμε να ελπίζουμε ότι οι δασμοί θα αναβληθούν με κάποιον τρόπο", δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στα τέλη Μαρτίου. "Εάν δεν αναβληθούν, θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με κάποιον τρόπο".

Ήταν η κρίση του κόστους ζωής μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που βοήθησε τον Φίτσο να επιστρέψει στην εξουσία στα τέλη του 2023. Το εκλογικό σώμα παραμένει ιδιαίτερα ευάλωτο στις οικονομικές συνθήκες.

Τα τρία κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση - το Smer, το κεντροαριστερό Hlas και το ακροδεξιό Εθνικό Κόμμα της Σλοβακίας (SNS) - δοκιμάζουν ήδη την πίστη των ψηφοφόρων τους με μέτρα λιτότητας, που προκαλούνται από τα άδεια κρατικά ταμεία.

Και θα είναι οι ίδιοι αυτοί ψηφοφόροι που θα επωμιστούν το κύριο βάρος των όποιων απωλειών για τις θέσεις εργασίας ή της μείωσης των εισοδημάτων που θα προκύψουν από τους δασμούς.

"Αυτό απειλεί να εμβαθύνει τα οικονομικά προβλήματα της Σλοβακίας και θα μπορούσε να σημάνει μεγάλα προβλήματα για την κυβέρνηση", εκτίμησε ο πολιτικός επιστήμονας Τόμας Κόζιακ στην DW.

Ο Φίτσο ρίχνει το φταίξιμο στην ΕΕ

Αυτό έχει κάνει την κυβέρνηση να ψάχνει νευρικά να μεταθέσει την ευθύνη αλλού.

Ο υπουργός Εσωτερικών και ηγέτης της Hlas κατηγόρησε τις Βρυξέλλες για "ηθικολογία" εις βάρος της "ασφάλειας και της ευημερίας", αφήνοντας την ΕΕ πολύ αδύναμη για να αποτρέψει την καταστροφή των δασμών.

Το SNS απαίτησε την αποπομπή του Σλοβάκου Επιτρόπου Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς, βετεράνου συμμάχου του Φίτσο, για την "παθητικότητά" του, παρά το γεγονός ότι μια τέτοια κίνηση είναι εκτός των αρμοδιοτήτων του πρωθυπουργού.

Αυτό υποδηλώνει ότι η Μπρατισλάβα είναι απίθανο να συμβάλει σημαντικά στην ενότητα της ΕΕ, η οποία, όπως δήλωσε στην DW ο Αλμπέρτο Ρίζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς το μπλοκ μελετά την απάντησή του στους δασμούς του Τραμπ.

Απαιτείται αλλαγή οικονομικού μοντέλου

Αναλυτές προτείνουν επίσης ότι οι δασμοί αυτοί θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως ευκαιρία για να προωθηθεί η επί μακρόν παραμελημένη αναμόρφωση του οικονομικού μοντέλου της Σλοβακίας - ένα ζήτημα για το οποίο καμία σλοβακική κυβέρνηση δεν έχει ενεργήσει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

"Όλοι οι ηγέτες της Σλοβακίας, και ιδιαίτερα ο Φίτσo, πανηγύριζαν και έπαιρναν τα εύσημα με την άφιξη κάθε εργοστασίου αυτοκινήτων όλα αυτά τα χρόνια", δήλωσε ο Κόζιακ. "Οι μακροχρόνιες προειδοποιήσεις σχετικά με την υψηλή συγκέντρωση των αυτοκινήτων στην οικονομία έχουν πλέον γίνει πραγματικότητα".

Από την πλευρά του, ο Φίτσο, ο οποίος χρησιμοποιεί εδώ και καιρό τα αντιευρωπαικά αισθήματα για να τροφοδοτήσει την εγχώρια πολιτική υποστήριξη, δήλωσε ότι σχεδιάζει να συναντηθεί με αυτοκινητοβιομηχανίες για να τους ζητήσει να προτείνουν μέτρα, τα οποία θα διαβιβάσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός

Πηγή: Deutsche Welle