ΕΚΤ: Αναμένει αύξηση επιχειρηματικών δανείων, από τις μειώσεις επιτοκίων

Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Να αποδώσει η μείωση των επιτοκίων ώστε να δοθούν περισσότερα δάνεια σε επιχειρήσεις αναμένει η ΕΚΤ, η οποία παρακολουθεί στενά τη ρευστότητα στις αγορές της Ευρώπης. Η τελευταία έρευνα που έκανε μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου, έδειξε ότι τα επιτόκια των δανείων μειώνονται πράγματι στις ευρωπαϊκές χώρες αλλά τα δάνεια δεν είναι αρκετά.

Εντοπίσθηκε "χρηματοδοτικό κενό" (financing gap) προς τις εταιρείες και από αυτή την άποψη συνολικά στην Ευρωζώνη, το διαθέσιμο χρήμα που έρευσε προς τις επιχειρήσεις σε σχέση με τις ανάγκες τους, ήταν μειωμένο κατά 3% στο τελευταίο τρίμηνο του 2024, σε σχέση με το προηγούμενο προτελευταίο τρίμηνο.

Το φαινόμενο σύμφωνα με την έρευνα της ΕΚΤ εντοπίσθηκε περισσότερο στις ΜμΕ και λιγότερο σε μεγάλες επιχειρήσεις. Ειδικότερα οι επιχειρήσεις που μετείχαν στην έρευνα σε 12 χώρες της Ευρωζώνης, ανέφεραν στις απαντήσεις τους, ότι τα επιτόκια έχουν πράγματι μειωθεί, αλλά οι άλλοι όροι δανεισμού και σε ορισμένες περιπτώσεις και οι οικονομικές συνθήκες, έχουν γίνει αυστηρότερες ή σκληρότερες. Ειδικότερα η έρευνα συμπεραίνει με βάση όσα οι εταιρίες ανέφεραν, ότι:

-Τα επιτόκια μειώνονται αλλά παρόλα αυτά παρατηρείται ελαφρά αυστηροποίηση των άλλων όρων δανεισμού.

-Υπήρξε μικρή αύξηση στο χρηματοδοτικό κενό των τραπεζών σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, καθώς οι εταιρείες ανέφεραν μικρή μείωση στη διαθεσιμότητα τραπεζικών δανείων ενώ οι ανάγκες για τραπεζικά δάνεια παρέμειναν αμετάβλητες, σε υψηλότερα επίπεδα.

-Οι προσδοκίες των επιχειρήσεων για τον πληθωρισμό αυξήθηκαν ελαφρά, με τις διάμεσες προβλέψεις τους για ετήσιο πληθωρισμό να ανέρχονται στο 3% για διάστημα ενός, τριών ή και πέντε ετών.

-Σχεδόν οι μισές από τις εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα βλέπουν τα επιτόκια της ΕΚΤ στο 2%, αλλά έχουν χαμηλότερες προσδοκίες για υποχώρησή του πληθωρισμού, από εκείνες που πιστεύουν ότι ο στόχος είναι σημαντικά υψηλότερος.

Οι εταιρείες στην Ευρωζώνη που ανέφεραν μείωση των επιτοκίων των τραπεζικών δανείων αυξήθηκαν κατά 8%, αν και ένα ποσοστό 22% (30% το προηγούμενο τρίμηνο) παρατήρησε αυξήσεις στο λοιπό κόστος χρηματοδότησης (δηλαδή χρεώσεις, αμοιβές και προμήθειες  ή ανάγκη μεγάλων εγγυήσεων).

Τι είναι το χρηματοδοτικό κενό που εντοπίστηκε

Οι εταιρείες ανέφεραν μικρή μείωση στη διαθεσιμότητα τραπεζικών δανείων στο τέταρτο τρίμηνο του 2024.  Ταυτόχρονα, οι εταιρείες δεν ανέφεραν καμία αλλαγή στην ανάγκη για τραπεζικά δάνεια. Αυτό οδήγησε σε χρηματοδοτικό χάσμα, εξηγεί η ΕΚΤ. Ο δείκτης καταγράφει τη διαφορά μεταξύ της ανάγκης των δανειζόμενων και της διαθεσιμότητας τραπεζικών δανείων. 

Με βάση τις απαντήσεις στην έρευνα τα μεγαλύτερα χρηματοδοτικά κενά σε σχέση με τις ανάγκες, εντοπίστηκαν κυρίως στον ευρωπαϊκό βορρά, ενώ στο νότο κατά βάση, οι απαντήσεις των επιχειρήσεων είναι διαμετρικά καλύτερες. 

Η μεγαλύτερη επιδείνωση εντοπίζεται στη Φιλανδία με αύξηση 22% στους δείκτες για μικρότερη χρηματοδότηση επιχειρήσεων, στην Αυστρία με αύξηση 11 μονάδων και στη Γαλλία με άνοδο 4 μονάδων στο έλλειμμα χρηματοδότησης.

Ακολουθεί η Γερμανία με άνοδο 3 μονάδων σε έλλειμμα χρηματοδότησης μέσα σε ένα τρίμηνο, ερχόμενη από πλεονασματική χρηματοδότηση.

Αντίθετα έχει βελτιωθεί σημαντικά η εικόνα στην Ιταλία, που ερχόταν από κενό χρηματοδότησης και το κάλυψε περνώντας σε πλεόνασμα και καλύπτοντας έτσι διαφορά 5 μονάδων. Επιτυγχάνει τη μεγαλύτερη βελτίωση στην έρευνα. 
Στην Ελλάδα μειώθηκε το χρηματοδοτικό πλεόνασμα από 4 μονάδες σε τρεις, αλλά δεν καταγράφεται χρηματοδοτικό έλλειμμα. Μειώνεται αντίστοιχα το μεγάλο πλεόνασμα της Ισπανίας από τις 10 μονάδες στις 3 αλλά οι επιχειρήσεις κρίνουν ότι υπάρχει άνετη χρηματοδότηση.

Το μεγάλο χρηματοδοτικό πλεόνασμα της Πορτογαλίας όπως καταγράφηκε στο τρίτο τρίμηνο του 2024, έχει μειωθεί κατά 7 μονάδες. Ωστόσο, έστω και με πλεόνασμα 1% οι επιχειρήσεις κρίνουν ότι οι ανάγκες καλύπτονται.

Επίσης η Ολλανδία που ξεχωρίζει από τις βόρειες χώρες σημειώνει αύξηση στην άνετη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων με άνοδο σε 6 μονάδες από 5 προηγουμένως.