Startups: Στα ταχύτερα αναπτυσσόμενα οικοσυστήματα η Ελλάδα

Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Υψηλή θέση καταλαμβάνει την τελευταία δεκαετία η Ελλάδα σε όρους ανάπτυξης των επενδύσεων σε startups. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την έρευνα "State of European Tech 2024" της επενδυτικής εταιρείας Atomico, μεταξύ 21 ευρωπαϊκών οικονομιών που έχουν επενδύσει κεφάλαια πάνω από 1 δισ. δολ. στον κλάδο των startups, η χώρα μας από το 2015 έως σήμερα καταγράφει τον πέμπτο μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης του όγκου των επενδύσεων. 

Σύμφωνα με την έρευνα, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των επενδύσεων σε ελληνικές startups την τελευταία δεκαετία ξεπερνά το 20%, υπερβαίνοντας τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο, ο οποίος διαμορφώνεται κοντά στο 13%. Στην κορυφή της κατάταξης βρίσκονται η Κροατία και η Τσεχία, με εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης, 75% και 42% αντίστοιχα. Αμέσως μετά ακολουθεί η Ελβετία, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης επενδύσεων που "αγγίζει" το 25%.

Η Ελλάδα, μαζί με χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ιταλία, καταδεικνύει ότι η Νότια Ευρώπη κερδίζει έδαφος στις επενδύσεις. Αντίθετα, χώρες με παραδοσιακά ισχυρές οικονομίες, όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, παρουσιάζουν μικρότερους ρυθμούς ανάπτυξης (γύρω στο 10%), κάτι που δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι αγορές τους είναι πιο ώριμες.

"Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να προσελκύει σταθερά το μεγαλύτερο μερίδιο χρηματοδότησης στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, αλλά, καθώς η συνολική "πίτα” επεκτείνεται, άλλες χώρες διεκδικούν ένα αυξανόμενο μερίδιο από το συνολικό επενδυμένο κεφάλαιο", αναφέρεται στην έκθεση. 

Χαμηλά τα απόλυτα νούμερα

Από την άλλη, η Ελλάδα βρίσκεται χαμηλά στην κατάταξη όσον αφορά τις επενδύσεις κεφαλαίων ως ποσοστό του ΑΕΠ για την περίοδο 2015-2024. Σε αρκετά χαμηλά επίπεδα διαμορφώνονται και τα απόλυτα ποσά που έχουν επενδυθεί σε ελληνικές startups, ιδιαίτερα όταν συγκρίνονται με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία, με τις τρεις... υπερδυνάμεις να έχουν φτάσει να προσελκύουν την τελευταία δεκαετία κεφάλαια συνολικού ύψους 250 δισ. δολ., εκ των οποίων περίπου 150 δισ. έχουν διοχετευτεί σε εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο αριθμός των εργαζομένων στον τεχνολογικό τομέα αυτών των τριών χωρών έχει επίσης αυξηθεί κατά 6-8 φορές, ακολουθώντας την ευρύτερη τάση αύξησης κατά 7 φορές που καταγράφεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων σε τεχνολογικές εταιρείες πλησιάζει το εντυπωσιακό 1 εκατομμύριο.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κατά μέσο όρο το 72% των εργαζομένων στον τεχνολογικό τομέα εργάζεται στην ίδια χώρα όπου βρίσκεται η έδρα της εταιρείας τους, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό εργάζεται αλλού στην περιοχή, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη άλλων οικοσυστημάτων μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της μεταφοράς γνώσεων.

Παράλληλα, η ανάλυση των στοιχείων για τις επενδύσεις κεφαλαίων το 2023 και την πρόβλεψη για το 2024 τοποθετεί την Ελλάδα χαμηλά στην παγκόσμια κατάταξη. Σύμφωνα με την έρευνα, η χώρα μας κατατάσσεται εκτός της πρώτης δεκάδας, με τις συνολικές επενδύσεις σε startups να παραμένουν αρκετά περιορισμένες συγκρινόμενες με μεγαλύτερες αγορές όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία. Η σύγκριση μεταξύ 2023 και 2024 δείχνει ότι οι επενδύσεις στην Ελλάδα παραμένουν στάσιμες, χωρίς σημαντική αύξηση, σε αντίθεση με χώρες όπως η Ιρλανδία ή το Βέλγιο.

Αποτιμήσεις άνω του 1 δισ.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτες εταιρείες με αποτίμηση άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων στην Ευρώπη προήλθαν από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Σουηδία.

Την τελευταία δεκαετία ο αριθμός των ευρωπαϊκών τεχνολογικών εταιρειών με αποτίμηση άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων πενταπλασιάστηκε. Μέχρι τις αρχές του 2015, 72 ευρωπαϊκές τεχνολογικές εταιρείες είχαν φτάσει αυτό το ορόσημο, ενώ τα επόμενα χρόνια ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στις 358. Αυτές οι εταιρείες προέρχονται από 30 ευρωπαϊκές χώρες και είναι διασκορπισμένες σε 127 πόλεις, αναδεικνύοντας την ευρεία γεωγραφική ποικιλία και τη δυναμική του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος.

Οι χώρες με τα πιο ανεπτυγμένα τεχνολογικά οικοσυστήματα παράγουν τον μεγαλύτερο αριθμό startups με αποτίμηση άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Ωστόσο η ανάλυση αυτών των επιτευγμάτων σε αναλογία με τον πληθυσμό αποκαλύπτει τη σημασία του τεχνολογικού οικοσυστήματος μιας χώρας για την τοπική της οικονομία. Η Εσθονία, που κατέκτησε το 2023 την πρώτη θέση στις σχετικές κατατάξεις, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η χώρα έχει εφαρμόσει ενεργά φιλικές προς τις startups πολιτικές, όπως μηδενική φορολογία εταιρειών για επανεπενδυμένα κέρδη και ψηφιοποίηση διαδικασιών. Ο μεγάλος αριθμός εταιρειών με αποτίμηση άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων σε σχέση με τον πληθυσμό της αντικατοπτρίζει όχι μόνο το ταλέντο εντός των συνόρων της, αλλά και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών που υποστηρίζουν τις startups.

Το 2024 ο αριθμός των startups που εντάχθηκαν στη λίστα των εταιρειών με αξία άνω του 1 δισ. ήταν μικρότερος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο εταιρείες σε Ιταλία, Ελλάδα, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία κατάφεραν να ξεπεράσουν αυτό το όριο. Στην έκθεση γίνεται, μάλιστα, ειδική αναφορά στην ελληνική εταιρεία BETA CAE Systems, η οποία ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη και εξαγοράστηκε από την αμερικανική εταιρεία Cadence Design Systems, έναντι ποσού άνω του 1,2 δισεκατομμυρίου δολαρίων.

Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ορισμένες χώρες με μεγάλα τεχνολογικά οικοσυστήματα δεν κατατάσσονται τόσο ψηλά όσο θα ανέμενε κανείς. Για παράδειγμα, η Γερμανία και η Γαλλία έπεσαν στις κατατάξεις σε σχέση με πέρυσι, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχασε οριακά μια θέση στην πεντάδα.

Τα στοιχεία υπογραμμίζουν τη σταθερή αύξηση των επενδύσεων κεφαλαίου στην Ελλάδα, γεγονός που μπορεί να αποδοθεί σε βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον, στη σταθερότητα της οικονομίας και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Η δυναμική αυτή αποτελεί ένδειξη ότι η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί πόλο έλξης επενδύσεων.