Δικαστική νίκη του δήμου Κηφισιάς: Αναδρομική αναστολή οικοδομικών αδειών με bonus του ΝΟΚ

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Μια σημαντική δικαστική νίκη στον πόλεμο που έχει ξεσπάσει για τα περίφημα bonus του Οικοδομικού Κανονισμού που αυξάνουν το ύψος, τους ορόφους και τη δόμηση των κτιρίων, κατήγαγε ο δήμος Κηφισιάς. Συγκεκριμένα με προσωρινή διαταγή που εξέδωσε η Πρόεδρος του Α θερινού τμήματος του ΣτΕ στις 12 Ιουλίου, αναβιώνει η ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Κηφισιάς βάσει της οποίας το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κηφισιάς προχώρησε σε μερική αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των ευνοϊκών όρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση του Δήμου Κηφισιάς εκδόθηκε στις 11 Απριλίου 2024, ωστόσο στις 29 Απριλίου 2024 ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, με την απόφασή 35567/2024 την ακύρωσε ανοίγοντας εκ νέου το δρόμο για τη συνέχιση της έκδοσης νέων αδειών με χρήση των bonus του ΝΟΚ. 

Στη συνέχεια ο Δήμος Κηφισιάς προσέφυγε στο ΣτΕ με αίτηση ακυρώσεως και αίτηση αναστολής και ζήτησε να ακυρωθεί η απόφαση της Περιφέρειας. Το δικαστήριο έκανε δεκτό το αίτημα προσωρινής διαταγής. Συγκεκριμένα σύμφωνα με την προσωρινή διαταγή που εκδόθηκε από το ΣτΕ, γίνεται αποδεκτό το αίτημα να ανασταλεί προσωρινά η απόφαση  της Περιφέρειας έως ότου εκδοθεί η απόφαση στην αίτηση αναστολής του Δήμου Κηφισιάς και συνεπώς αναβιώνει η απόφαση 15562/11.4.2024 του Δημοτικού Συμβουλίου  του  Δήμου Κηφισιάς από το χρόνο έκδοσης της . Ο δε Δήμος μπορεί να λάβει κάθε μέτρο για την εφαρμογή της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου. 

Τι σημαίνει πρακτικά η απόφαση ΣτΕ; Ότι αναστέλλεται η ακύρωση και ισχύει κανονικά η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κηφισιάς για αναστολή έκδοσης των οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των ευνοϊκών όρων του ΝΟΚ. Μάλιστα το ΣτΕ στην προσωρινή διαταγή αναφέρει ρητά ότι η απόφαση του Δήμου Κηφισιάς αναβιώνει από τον χρόνο έκδοσής της, δηλαδή από τις 11 Απριλίου 2024. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το σκεπτικό της προσωρινής διαταγής που επιβεβαιώνει τη σημασία της απόφασης του Δήμου Κηφισιάς να αναστείλει την έκδοση νέων αδειών που κάνουν χρήση των bonus του ΝΟΚ. Όπως αναφέρεται ενώ εκκρεμεί η οριστική κρίση της Ολομέλεια του ΣτΕ για την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του ΝΟΚ (τα περίφημα bonus), στις Υπηρεσίες Δόμησης του Δήμου Κηφισιάς συνεχίζεται η κατάθεση αιτήσεων για έκδοση οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των προσαυξήσεων του ΝΟΚ, παρότι υπάρχει ενδεχόμενο οι διατάξεις αυτές να κριθούν οριστικά αντισυνταγματικές. Στην περίπτωση αυτή οι σχετικές άδειες θα πρέπει να ανακληθούν στο σύνολό τους γεγονός που θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για το Δήμο Κηφισιάς αλλά και για τους καλόπιστους τρίτους που θα έχουν εν τω μεταξύ αποκτήσει εμπράγματα δικαιώματα σε οριζόντιες ιδιοκτησίες που θα πρέπει να κατεδαφιστούν ως αυθαίρετες. Καθώς λοιπόν υπάρχει κίνδυνος να προκληθεί ανεπανόρθωτη ή δύσκολα επανορθώσιμη βλάβη το δικαστήριο προχώρησε στην έκδοση προσωρινής διαταγής με την οποία αναστέλει προσωρινά την απόφαση της Περιφέρειας και ορίζει ότι αναβιώνει από την έκδοση της  η απόφαση του Δήμου Κηφισιάς αναφορικά με την αναστολή έκδοση οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των ευεργετημάτων του ΝΟΚ. 

Αξίζει να αναφερθεί εξάλλου ότι σε συνέχεια της παραπάνω προσωρινής διαταγής ο Δήμαρχος Κηφισιάς κ. Βασίλης Ξυπολυτάς  έχει εκδώσει στις 18.07.2024 εντολή (εντέλλεσθαι) προς την ΥΔΟΜ Κηφισιάς για να ανασταλεί στο εξής η έκδοση προεγκρίσεων και οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των ευεργετημάτων του ΝΟΚ.

Οι αποφάσεις του ΣτΕ περί  της αντισυνταγματικότητας των διατάξεων του ΝΟΚ

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τις αποφάσεις 293/2024 και 662/2024 του Ε Τμήματος του ΣτΕ, κρίθηκε ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ μέσω των οποίων δίνονται bonus δόμησης είναι αντίθετες προς το άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συνάγματος διότι  με τα μπόνους αυτά αυξάνεται σοβαρά ο συντελεστής δόμησης, το ύψος και οι όροφοι των κτιρίων σε σχέση με τα επιτρεπόμενα χωρίς μάλιστα να υπάρχει ο  ειδικός πολεοδομικός σχεδιασμός για κάθε περιοχή και αυτό συνιστά αδικαιολόγητη επιδείνωση φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος Βεβαίως το θέμα της αντισυνταγματικότητας έχει παραπεμφθεί για να κριθεί οριστικά από  την Ολομέλεια του ΣτΕ, η οποία πρόκειται να εκδικάσει το θέμα αυτό στη συνεδρίαση της 11ης Οκτωβρίου 2024. 
 
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι παραπάνω αποφάσεις του δικαστηρίου επαναλαμβάνουν αυτό που έχει ήδη κριθεί από την Ολομέλεια του ΣτΕ στην 705/2020 απόφασή της ότι δηλαδή όταν υπάρχουν ειδικά πολεοδομικά διατάγματα για μια περιοχή αυτά υπερισχύουν των διατάξεων του ΝΟΚ. Και επομένως ιδιαίτερα όταν προβλέπεται από αυτές τις ειδικές πολεοδομικές διατάξεις ανώτατο επιτρεπόμενο ύψος, οι διατάξεις αυτές υπερισχύουν των σχετικών διατάξεων του ΝΟΚ περί ύψους καθώς αυτές οι διατάξεις έχουν θεσπιστεί λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη φυσιογνωμία κάθε περιοχής. 

Επομένως επειδή υπάρχει ενδεχόμενος κίνδυνος ακύρωσης οικοδομικών αδειών λόγω της αντισυνταγματικότητας των διατάξεων του ΝΟΚ οι υποψήφιοι αγοραστές καλόν είναι να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί πριν προβούν σε αγορά ακινήτου που κτίζεται κάνοντας χρήση των bonus ΝΟΚ ιδίως όταν αυτό βρίσκεται σε υψηλό όροφο. 

Υποχρεωμένη η Υπηρεσία Δόμησης να δίνει πρόσβαση στα στοιχεία των αδειών

Την ίδια στιγμή με εξώδική δήλωση πρόσκληση ο "Σύλλογος Προστασίας Κηφισιάς” ζητεί από τον αναπληρωτή προϊστάμενο της διεύθυνσης Υπηρεσίας Δόμησης Κηφισιάς κ. Θ. Μινέσχο να χορηγεί  στο Σύλλογο και σε κάθε ενδιαφερόμενο τα πλήρη στοιχεία των φακέλων οικοδομικών αδειών. Είχε προηγηθεί αίτημα του Συλλόγου για πρόσβαση σε στοιχεία συγκεκριμένων φακέλων που, όμως η υπηρεσία αδικαιολόγητα αρνήθηκε, παρόλο που υπάρχει μάλιστα και αντίθετο εντέλλεσθαι του Δημάρχου Κηφισιάς κυρίου Βασίλη Ξυπολυτά να παράσχει ζητώντας εισαγγελική παραγγελία. Ωστόσο όπως επισημαίνει ο Σύλλογος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχει αποφανθεί ότι τα δημόσια έγγραφα χορηγούνται με την συνδρομή απλού εύλογου ενδιαφέροντος του διοικούμενου.

Τα δε τεχνικά έγγραφα και σχέδια του φακέλου των οικοδομικών αδειών επειδή έχουν ενσωματωθεί στην οικοδομική άδεια έχουν καταστεί δημόσια έγγραφα και οφείλουν να χορηγούνται στους ενδιαφερόμενους. Σημειώνεται ότι οι Υπηρεσίες Δόμησης άλλων δήμων, ακολουθώντας τις αρχές της διαφάνειας και της φανερής διοίκησης, δίνουν τα στοιχεία των φακέλων των αδειών (τα οποία καθίστανται δημόσια έγγραφα από τη στιγμή που έχουν σφραγιστεί από την Πολεοδομία) στους πολίτες και τους συλλόγους προκειμένου να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους. Αντίθετα η ΥΔΟΜ Κηφισιάς φέρνει προσκόμματα, προξενώντας καθυστερήσεις που ενδεχομένως να δημιουργήσουν τετελεσμένα. Ταυτόχρονα εκτός από τη χρονοτριβή, η κωλυσιεργία της ΥΔΟΜ Κηφισιάς μεταφράζεται και σε επιπλέον κόστος για την έκδοση της εισαγγελικής παραγγελίας από τον ενδιαφερόμενο πολίτη ή σύλλογο.