Ποιες οφειλές προς τα ταμεία διαγράφονται λόγω 10ετίας

Του Κώστα Κατίκου

Παραγραφή χρεών στα ταμεία, μπορούν να πετύχουν χιλιάδες οφειλέτες με χρέη που βεβαιώθηκαν μετά το 2016 και είχε συμπληρωθεί ήδη μια 10ετία από τον χρόνο που δημιουργήθηκαν χωρίς εντός αυτής της 10ετίας να έχει προηγηθεί "διακοπτικό γεγονός" της παραγραφής, όπως για παράδειγμα όχληση ή ειδοποίηση για οφειλή. 

Στην κατηγορία αυτή ανήκει σχεδόν το 80% των οφειλετών του ΕΦΚΑ εκ των οποίων το 65% έχει χρέη που ανάγονται πριν από το 2009.

Οι παλαιοί οφειλέτες (από 2009 και παλαιότερα) έχουν χρέη που είναι πέραν της 10ετίας και πολλά από αυτά μπορούν να διαγραφούν οριστικά με βάση τον νόμο 4997/2022.

Η παραγραφή ήταν 20ετής, αλλά με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε 10ετής και με τον νόμο 4997/2022 που εφάρμοσε την απόφαση του ΣτΕ η παραγραφή χρεών από τη 10ετία πέφτει στην 5ετία από το 2026 και μετά.

Η 10ετής παραγραφή αφορά τα χρέη που βεβαιώθηκαν στα ταμεία από 12/5/2016 και μετά και κατά τον χρόνο βεβαίωσής τους είχε συμπληρωθεί 10ετία. 

Αυτό σημαίνει ότι όσα χρέη καταλογίστηκαν μετά το 2016, και ανατρέχουν πέραν της10ετίας αυτομάτως σβήνονται από την καρτέλα των οφειλών. Για παράδειγμα:

1. Ελεύθερος επαγγελματίας με οφειλή από το 2002 και μετά που του καταλογίστηκε το 2018, θα τύχει παραγραφής των χρεών από το 2002 ως το 2007 και θα χρωστά για την περίοδο 2008-2018. 

2. Οφειλή της περιόδου 2004-2020 η οποία βεβαιώθηκε τον Ιούνιο του 2020, θεωρείται παραγεγραμμένη για το διάστημα 2004 ως και 2009 διότι υπερβαίνει τη 10ετία κατά τη βεβαίωση της οφειλής. Επομένως, η ενεργή οφειλή είναι αυτή που αφορά το διάστημα 2010-2020

3. Οφειλή της περιόδου 1998-2015 η οποία βεβαιώθηκε τον Ιούνιο του 2016, θεωρείται παραγεγραμμένη για το διάστημα 1998 ως και 2006 διότι είναι πέραν της 10ετίας εντός της οποίας βεβαιώθηκε η οφειλή. Επομένως, η ενεργή οφειλή είναι αυτή της περιόδου 2007-2016.

Από την ανάλυση των χρεών που κάνει ο ΚΕΑΟ στην έκθεση του α΄ τριμήνου του 2024, προκύπτει ότι για τις οφειλές ύψους 47.884.986.511 ευρώ, το 65,69% δηλαδή ποσό ύψους 31.453.985.612 ευρώ προέρχεται από χρέη που δημιουργήθηκαν ως το 2009 και το 34,31% (ποσό 16.431.000.899 ευρώ) από χρέη που δημιουργήθηκαν από το 2010 και μετά.

Πολλά από τα χρέη αυτά, και κυρίως τα παλιά πριν από το 2009, είναι στην κατηγορία της παραγραφής και οι οφειλέτες τους έχουν κάθε λόγο να εξετάσουν τι μπορούν να διαγράψουν. 

Για να ακυρωθεί μέρος ή και το σύνολο της οφειλής τους εφόσον εμπίπτει σε 10ετή παραγραφή, οι οφειλέτες θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο ΚΕΑΟ με την οποία θα ζητούν να διαγραφεί βεβαιωμένο χρέος μετά το 2016 που κατά την ημερομηνία βεβαίωσης έχει συμπληρώσει 10ετία και ως εκ τούτου θεωρείται παραγεγραμμένο βάσει του άρθρου 6 του νόμου 4997/2022.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα τύχουν παραγραφής χρεών θα χάσουν και το αντίστοιχο διάστημα από τον χρόνο ασφάλισης και από το ποσό σύνταξης. Μπορούν όμως είτε πληρώσουν μέρος από τον παραγραμμένο χρόνο για να συμπληρώσουν ασφαλιστικό χρόνο για να βγουν στη σύνταξη, είτε να προβούν σε αναγνωρίσεις πλασματικών ετών.

Ο χρόνος παραγραφής μηδενίζεται με "διακοπτικό" γεγονός, δηλαδή όταν ο ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ ειδοποιήσουν -εντός της 10ετίας- με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή, με δικαστικό επιμελητή-κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση, εφόσον υπάρξει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής ειδοποίησης, επιβολή κατάσχεσης επί κινητής/ακίνητης περιούσιας ή απαίτησης εις χείρας Τρίτου, προσδιορισμός προγράμματος πλειστηριασμού κ.λπ.) κ.ά.

5ετής η παραγραφή από το 2026

Από το 2026, η παραγραφή πέφτει στην 5ετία, και οι απαιτήσεις του e-Ε.Φ.Κ.Α. από μη καταβληθείσες εισφορές χρονικής περιόδου ασφάλισης από 1/1/2026 και μεταγενέστερα θα παραγράφονται στην 5ετία. Για παράδειγμα, η αξίωση του e-Ε.Φ.Κ.Α. για την είσπραξη οφειλής από εισφορές των μηνών από 01/2026 έως και 12/2026 παραγράφεται την 01/01/2032, των μηνών από 01/2027 έως και 12/2027 παραγράφεται την 01/01/2033, κ.ο.κ.

Πότε παραγράφονται χρέη στον ΕΦΚΑ

(*)Από 1/1/2026 η παραγραφή είναι 5ετής