Κρίνονται σήμερα τα αναδρομικά για τους συνταξιούχους - Τι αναμένεται από τη δίκη στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο

Του Κώστα Κατίκου

Στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) κρίνεται σήμερα η τύχη των αναδρομικών 11 μηνών για τα Δώρα των  συνταξιούχων σε κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και για τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων. Το θέμα των περικοπών που έχουν κριθεί ήδη αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας, θα ξανασυζητηθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας  μετά τη διαφωνία του Αρείου Πάγου ο οποίος εξετάζοντας υπόθεση συνταξιούχου της Τράπεζας της Ελλάδος  που ζητούσε να του επιστραφούν 16.162 ευρώ από περικοπές Δώρων, διατύπωσε την άποψη ότι η κατάργηση των Δώρων δεν είναι αντισυνταγματική. Επιπρόσθετα υποστηρίχθηκε ότι ειδικά για τους συνταξιούχους της Τράπεζας της Ελλάδος το εισόδημά τους ακόμη και ,με την κατάργηση των Δώρων, εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερο από αυτό της μέσης κύριας και επικουρικής σύνταξης που χορηγεί το ΙΚΑ και δεν τίθεται σε κίνδυνο η αξιοπρεπής τους διαβίωση.

Αν η απόφαση του ΑΕΔ βγει υπέρ των συνταξιούχων θα επαναβεβαιώσει τις τρεις αποφάσεις που έχει εκδώσει το Συμβούλιο της Επικρατείας (Σ.τ.Ε) του 2015, του 2019 και του 2021 με τις οποίες έχει κριθεί ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται επιστροφές από τις περικοπές που τους επιβλήθηκαν στο 11μηνο μεταξύ Ιουνίου 2015-Μαίου 2016, σε κύριες, και επικουρικές συντάξεις καθώς και στα Δώρα.

Από το 11μηνο αυτό οι συνταξιούχοι πληρώθηκαν αναδρομικά μόνον για τις περικοπές των κύριων συντάξεων, ενώ εκκρεμούν τα αναδρομικά για τις επικουρικές και τα Δώρα. 

Για αυτά τα αναδρομικά, ο νόμος 4714/2020 που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση όταν πλήρωσε τα αναδρομικά στις κύριες συντάξεις, προβλέπει ότι οι συνταξιούχοι μπορούν να τα διεκδικήσουν στα δικαστήρια αρκεί να είχαν κάνει προσφυγές ως τον Ιούλιο του 2020. 

Προσφυγές ως τον Ιούλιο του 2020 έχουν καταθέσει μέσω ομαδικών αγωγών κατά του ΕΦΚΑ, περίπου 370.000 συνταξιούχοι. Το κόστος των αναδρομικών που διεκδικούν για επικουρικές και Δώρα δεν ξεπερνά τα 750 εκατ. ευρώ. Αν η κυβέρνηση αποφασίσει ότι θα πρέπει να επιστραφούν οι περικοπές και σε όσους δεν άσκησαν προσφυγή, τότε ο λογαριασμός ξεπερνά τα 2 δις. ευρώ, και μπορεί να πληρωθεί μόνον σε δόσεις. 

Αν το ΑΕΔ κρίνει ότι οι περικοπές είναι συνταγματικές τότε ανατρέπονται όλα και θα προκύψει ένα πρωτοφανές δικαστικό παράδοξο, με συνταξιούχους από τη μια μεριά, που θα έχουν κερδίσει και πληρωθεί αναδρομικά 11μήνου με αποφάσεις Πρωτοδικείων και συνταξιούχους που δεν θα πάρουν τίποτε επειδή οι αγωγές τους δεν πρόλαβαν να δικαστούν! Οι αγωγές που δεν πρόλαβαν να δικαστούν είναι οι περισσότερες. 

Μια ανατροπή στο ΑΕΔ με ακυρωτική απόφαση για τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων, πέρα από τις κοινωνικές αντιδράσεις που θα πυροδοτήσει, μπορεί να ανοίξει και παράθυρο για ανάλογες περικοπές στο μέλλον οι οποίες θα θεωρηθούν συνταγματικές για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Στην πράξη, αν χάσουν τη δίκη οι συνταξιούχοι εξασθενεί σημαντικά το υποστηρικτικό υπόβαθρο που θα αποτρέπει πιθανές περικοπές στο μέλλον. Πέραν αυτών, θα δημιουργηθούν συνταξιούχοι δυο κατηγοριών: Εκείνοι που πριν το ΑΕΔ πήραν αναδρομικά επειδή οι περικοπές ήταν αντισυνταγματικές και οι άλλοι που μετά το ΑΕΔ δεν θα δικαιούνται τίποτα επειδή οι ίδιες περικοπές ….έπαψαν να είναι αντισυνταγματικές.

Σύμφωνα με έγκριτους νομικούς υπάρχουν τρεις εκτιμήσεις ενόψει της δίκης που θα διεξαχθεί σήμερα. Η πρώτη εκτίμηση είναι ότι δεν θα κριθούν ξανά οι αντισυνταγματικές περικοπές παρά μόνον θα εξεταστεί η προσφυγή για τα Δώρα του ταμείου της Τράπεζας της Ελλάδος. Η δεύτερη εκτίμηση λέει ότι το δικαστήριο θα μπει στην ουσία και θα τοποθετηθεί επί του συνόλου των περικοπών και ανάλογα θα κρίνει ποιες είναι αντισυνταγματικές και ποιες όχι. Και η τρίτη εκτίμηση που δείχνει να είναι η πιο πιθανή είναι ότι επειδή δεν υπάρχει κανένα νέο δεδομένο που να ανατρέπει όσα κρίθηκαν με τις παλαιότερες αποφάσεις του Σ.τ.Ε, εξέλιπαν και οι λόγοι που θα οδηγούσαν το Δικαστήριο σε ανατροπή των ήδη κριθέντων αντισυνταγματικών περικοπών. Απάντηση στις εκτιμήσεις θα δώσει η απόφαση του Δικαστηρίου που αναμένεται τουλάχιστον μετά από  ένα τρίμηνο.