Βελτίωση στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών - Ανησυχία για την τιμή του πετρελαίου

Του Τάσου Δασόπουλου

Συγκυριακές εισροές κοινοτικών πόρων και ήπιος χειμώνας είχαν ως αποτέλεσμα το μόνιμα ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας τον Ιανουάριο, να παρουσιάσει πλεόνασμα 1,7 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 2,45 δισ. τον Δεκέμβριο.

Από τα στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδας, γίνεται φανερό ότι τη μεγάλη διαφορά από μήνα σε μήνα έκαναν οι επενδύσεις, η αξία των οποίων έφτασε τον πρώτο μήνα του χρόνου τα 4 δισ. ευρώ, έναντι καθαρών εκροών επενδύσεων 1,5 δισ. ευρώ, τον πρώτο μήνα του 2023.

Επίσης, συγκυριακή μεν αλλά σημαντική αύξηση, κατέγραψε και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων λόγω εισροών κοινοτικών πόρων από το ΕΣΠΑ και της είσπραξης, της 3ης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Έτσι το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε τον περασμένο Ιανουάριο πλεόνασμα 3,54 δισ. ευρώ έναντι πλεονάσματος 1,5 δισ. ευρώ που ήταν τον ίδιο μήνα του 2023.

Tο πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών, αυξήθηκε τον Ιανουάριο στα 437 εκατ. ευρώ, από 356 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2023, κυρίως λόγω του τουρισμού Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, αυξήθηκαν κατά 18% φτάνοντας τα 2,72 δισ. ευρώ, από 2,56 δισ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2023. Οι δε αφίξεις αυξήθηκαν κατά 16,0%.

Το εμπορικό ισοζύγιο για τον Ιανουάριο αύξησε το έλλειμμα του στα 2,67 δισ. ευρώ, από 2,47 δισ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2023, αφού οι αυξημένες επενδύσεις, σε συνδυασμό με τη χαμηλή παραγωγική βάση της χώρας, οδηγούν σε αυξημένες εισαγωγές. Τούτο, παρά το γεγονός ότι το ισοζύγιο των καυσίμων μείωσε το έλλειμμα του στα 600 εκατ. ευρώ από 670 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2023.

Αν και είναι πολύ νωρίς να μιλήσει κανείς για το σύνολο του χρόνου, υπάρχουν ενδείξεις ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών μπορεί να μειωθεί στο τέλος του χρόνου στο 6% του ΑΕΠ από 7% του ΑΕΠ που έκλεισε τελικά για το σύνολο του 2023. Η μόνη ορατή ανησυχία είναι οι γεωπολιτικές εντάσεις, κυρίως στη Μέση Ανατολή, που μπορούν να φέρουν ανατροπές στην αγορά ενέργειας και οι κινήσεις του ΟΠΕΚ που μπορούν να επηρεάσουν την τιμή του πετρελαίου.

Ανησυχία για το πετρέλαιο

Ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο παρακολουθεί και τα σενάρια που θέλουν την τιμή του πετρελαίου να "σκαρφαλώνει" ξανά στα 100 δολάρια το βαρέλι, από την περιοχή των 80 δολαρίων στην οποία βρίσκεται εδώ και περίπου 6 μήνες.

Οι εκτιμήσεις αυτές, βασίζονται σε δύο πιθανές εξελίξεις. Η πρώτη αφορά την πιθανότητα περαιτέρω κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή, όσο συνεχίζονται οι επιχειρήσεις του Ισραήλ κατά της Χαμάς με θύματα μεγάλο αριθμό αμάχων και τη συνεχή όξυνση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Λωρίδα της Γάζας.

Ο δεύτερος παράγοντας ανησυχίας είναι οι κινήσεις του ΟΠΕΚ. Αν όχι ως σύνολο, κάποιες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, σχεδιάζουν να μειώσουν την παραγωγή τους για να διατηρήσουν την τιμή του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα. Τούτο ενώ οι αγορές ποντάρουν ακόμη στο βασικό σενάριο της επιβράδυνσης της οικονομίας και άρα σε μια χαμηλή τιμή πετρελαίου.

Σε κάθε περίπτωση, μια αύξηση της τιμής του πετρελαίου θα αυξήσει περαιτέρω τις τιμές πρώτων υλών, δημιουργώντας ένα νέο κύμα πληθωριστικών πιέσεων για το σύνολο προϊόντων και υπηρεσιών του καλαθιού του πληθωρισμού. Ειδικά για την Ελλάδα, οι υψηλές τιμές του πετρελαίου λόγω της υψηλής ακόμη εξάρτησης θα επιδεινώσουν το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών λόγω των εισαγωγών, επαναφέροντας υψηλούς ρυθμούς πληθωρισμού.