Η τήρηση των δημοσιονομικών στόχων στο επίκεντρο των ελεγκτών της Κομισιόν

Του Τάσου Δασόπουλου 

Κρίσιμη θα είναι η τρέχουσα αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, αφού συμπίπτει με την τελική ευθεία για την πλήρη ενεργοποίηση των νέων δημοσιονομικών κανόνων που συμφωνήθηκαν πέρσι τον Δεκέμβριο.

Η επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων, μετά από τέσσερα χρόνια ισχύος της ρήτρας συλλογικής διαφυγής η οποία ήρε δημοσιονομικούς στόχους και περιορισμούς, εμπεριέχει προκλήσεις για όλες τις χώρες της ΕΕ και κατά συνέπεια και την Ελλάδα.

Στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών για την δημοσιονομική πολιτική του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε ένα πλαίσιο κανόνων, με πιο βασικό, την αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 2,6% Το πρώτο ζητούμενο για το κλιμάκιο που έχει ξεκινήσει ήδη την τεχνική αξιολόγηση της Ελλάδας θα είναι να διαπιστώσει αν ο στόχος για την οροφή αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών μπορεί να επιτευχθεί.

Προς το παρόν, τόσο ο υπουργός Εθνικής οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, όσο και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, δηλώνουν προσηλωμένοι στην συνέχιση της δημοσιονομική υπευθυνότητας. Μάλιστα, στην κατεύθυνση αυτή, ο Πρωθυπουργός διέψευσε τις προσδοκίες για ένα έκτακτο επίδομα το Πάσχα, για τους οικονομικά ασθενέστερους.

Ωστόσο, οι Eυρωπαίοι τεχνοκράτες θα ζητήσουν νεότερα στοιχεία για τις δαπάνες που έγιναν από την αρχή του χρόνου και μέτρα που εφαρμόζονται ή θα εφαρμοστούν κατά τη διάρκεια του έτους. 

Τα αμφιλεγόμενα σημεία 

Ένα δύσκολο debate, θα είναι αυτό που αφορά τον στόχο για την ανάπτυξη. Ο προϋπολογισμός του 2024, προβλέπει για φέτος ανάπτυξη 2,9%, αρκετά υψηλότερη από το 2,3% που προβλέπει η Κομισιόν. Η διαφορά, σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΘΟ, βρίσκεται στο ότι υπάρχουν διαφορές στις εκτιμήσεις της Ελλάδας με αυτούς της Κομισιόν, κυρίως στον υπολογισμό των επενδύσεων.

Ωστόσο, η αξιολόγηση, γίνεται λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για τα στοιχεία της ανάπτυξης του 4ου τριμήνου. Με βάση τα στοιχεία αυτά η ανάπτυξη του 2023 έκλεισε στο 2% αντί της επίσημης πρόβλεψης του προϋπολογισμού για ανάπτυξη 2,4%. Μάλιστα από την ανάλυση της στατιστικής υπηρεσίας, η υστέρηση της ανάπτυξης, προήλθε κυρίως, από υποχώρηση των επενδύσεων κατά 5,7% το 4ο τρίμηνο του χρόνου. Συνεπώς, η επανεξέταση της πρόβλεψης για το 2024 κρίνεται επιβεβλημένη. Πάντως, από το ΥΠΕΘΟ αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο η ανάπτυξη του 2023 να διορθωθεί προς τα πάνω, με τη δεύτερη ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για το 2023, τον ερχόμενο Οκτώβριο. Επίσης θα ζητηθούν στοιχεία για την πορεία των φορολογικών εσόδων τόσο για το 2023 όσο και το 2024, μετά και την εκστρατεία του ΥΠΕΘΟ για την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Τα στοιχεία στα οποία η απαλλαγή στοιχείων θα είναι πιο ομαλή αφορούν την εξέλιξη του πρωτογενούς πλεονάσματος και του χρέους. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 2% του ΑΕΠ το 2024, ενώ μπορεί να πιστοποιήσει και τη μείωση του χρέους κατά 10% του ΑΕΠ.

Μεταρρυθμίσεις

Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, το πιο ακανθώδες θέμα θα είναι η εκκαθάριση των οφειλών του δημοσίου σε ιδιώτες, η οποία καθυστερεί λόγω της συνεχούς αναγέννησης χρεών από τα δημόσια νοσοκομεία. Στο επίσης κρίσιμο θέμα της εκκαθάρισης των κόκκινων δανείων, μπορεί ο εξωδικαστικός μηχανισμός να έχει επιταχύνει τη λειτουργία του, αλλά μένει σε εκκρεμότητα, η σύσταση και λειτουργία της ανάληψης και επαναμίσθωσης του για τα νοικοκυριά που θα δηλώνουν ατομική πτώχευση.