Η ιδιότυπη σχέση ελληνικών και ιταλικών spread

Του Τάσου Δασόπουλου 

Το προβάδισμα στις προτιμήσεις των επενδυτών που απέκτησαν τα ελληνικά ομόλογα όταν οι αποδόσεις τους έπεσαν κατά 50 μονάδες βάσης κάτω από τα ιταλικά διατηρούν οι ελληνικοί τίτλοι, ακόμη και τώρα που η "απόσταση" μεταξύ τους μειώθηκε στις 40 μονάδες. 

Η σύγκριση μεταξύ των αποδόσεων ελληνικών και ιταλικών ομολόγων ήταν αναπόφευκτη από την εποχή ακόμη που η Ελλάδα βρίσκονταν στην προσπάθεια για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Ελλάδα και Ιταλία είναι οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου με το υψηλότερο και το δεύτερο υψηλότερο χρέος αντίστοιχα στην Ευρωζώνη. 

Ωστόσο, η Ελλάδα είναι η χώρα που αφήνει πίσω της το "βάρος" μιας πολυετούς οικονομικής κρίσης και έχει πλέον βρεθεί να δέχεται διθυραμβικά σχόλια για την πορεία της οικονομίας της. Από την άλλη, η Ιταλία, παρότι είναι πολύ μεγαλύτερη οικονομία, μέλος των G7 και δεν έχασε ποτέ την επενδυτική βαθμίδα, συνεχίζει να πιέζεται λόγω του υψηλού της χρέους. 

Οι διαφορές αυτές οδήγησαν στο γεγονός ότι ένα χρόνο πριν η Ελλάδα αναβαθμιστεί στην επενδυτική βαθμίδα, οι αποδόσεις του ελληνικού δεκαετούς βρίσκονταν 50 μονάδες βάσης κάτω από αυτές του αντίστοιχου ιταλικού. 

Η διαφορά αυτή διαμορφώθηκε από τις αρχές του 2023 από την προσδοκία των επενδυτών για μεγαλύτερα κέρδη, μόλις η Ελλάδα έπαιρνε την κρίσιμη αναβάθμιση. Η ζήτηση βασίζονταν και στο θετικό προφίλ του ελληνικού χρέους, με τα υψηλά διαθέσιμα του δημοσίου που ξεπερνούν ακόμη και τώρα τα 37 δισ. ευρώ, τις πολύ χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες και το γεγονός ότι τα 2/3 του βρίσκονταν εκτός αγορών, στα χέρια των λεγόμενων "επίσημων δανειστών" και σε πολύ χαμηλά σταθερά επιτόκια. 

Αντίθετα, η Ιταλία είχε μπροστά της την ανάγκη αναχρηματοδότησης του χρέους της με νέα δάνεια ύψους 600 δισ. ευρώ. Όλα αυτά σε ένα πολύ δυσμενές διεθνές περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού και οικονομικής επιβράδυνσης για όλη την Ευρωζώνη. 

Μετά την επενδυτική βαθμίδα 

Μετά όμως την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και της προσδοκίας μείωσης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσα στο καλοκαίρι, η οπτική των επενδυτών έδειξε να αλλάζει. Προτεραιότητα των επενδυτών ήταν η εξασφάλιση των υψηλών αποδόσεων από τώρα, αφού με την αλλαγή της νομισματικής πολιτικής, οι αποδόσεις θα υποχωρήσουν σε όλη την Ευρωζώνη. 

Σε αυτή την συγκυρία, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (ΥΠΕΘΟ), οι ελληνικοί τίτλοι συνεχίζουν να διατηρούν το προβάδισμα στις προτιμήσεις των επενδυτών, αφού το spread μεταξύ ιταλικών και ελληνικών ομολόγων μειώθηκε στις 40 μονάδες βάσης. Συνεπώς το κέρδος αν κάποιος επενδύσει σε ιταλικό χρέος είναι μικρότερο σε ότι αφορά την απόδοση και ακόμη μικρότερο σε ότι αφορά την τιμή. 

Την προτίμηση των επενδυτών για ελληνικό χρέος αποδεικνύει η αύξηση των τιμών των ελληνικών ομολόγων σε όλες τις διάρκειες. Πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της τιμής του νέου 10ετούς ομολόγου που εκδόθηκε στις 30 Ιανουαρίου, απ' όπου αντλήθηκαν κεφάλαια ύψους 4 δισ. ευρώ με επιτόκιο 3,475%. Μέσα στον περίπου ένα μήνα μετά την έκδοση, η τιμή του ομολόγου αυξήθηκε κατά 18 μονάδες. Συνεπώς όσοι τοποθετήθηκαν έγκαιρα, έχουν ήδη κερδίσει.

Η προοπτική είναι προς το παρόν θετική και για το υπόλοιπο του χρόνου, με το ΥΠΕΘΟ να στοχεύει στην παράταση της μέσης διάρκειας του χρέους από τα 17,3 χρόνια που είναι σήμερα. Αυτό θα γίνει με τίτλους μεγαλύτερης διάρκειας για τα υπόλοιπα 5 δισ. ευρώ που θα δανειστεί η Ελλάδα και τη σταδιακή μείωση του υπολοίπου των εντόκων γραμματίων του δημοσίου κατά 2-3 δισ. ευρώ και την αντικατάστασή τους με πιο μακροπρόθεσμους τίτλους.