Σούπερ μάρκετ: Συνεχίζεται η πληθωριστική αύξηση του τζίρου

Του Γιώργου Λαμπίρη

Συνεχίζεται κατά πληροφορίες η πληθωριστική αύξηση του τζίρου στα σούπερ μάρκετ, κάτι που αποτυπώθηκε και στην περαιτέρω αύξηση των πωλήσεων για τις αλυσίδες κατά περίπου 7% τον Ιανουάριο. Σε ό,τι αφορά τον όγκο πωλήσεων εκτιμάται ότι κινήθηκε κοντά στο 0% έως -1% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Θυμίζουμε ότι τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός τροφίμων ήταν στα επίπεδα του 8,3%. Εντονότερη είναι η εικόνα των ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά όπως το ελαιόλαδο, όπου η μεταβολή αγγίζει υψηλό διψήφιο ποσοστό.

Οι κατηγορίες που τον Ιανουάριο παρέσυραν σε περαιτέρω αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή κατηγορίες όπως αλλαντικά, νωπά ψάρια, γιαούρτι, ελαιόλαδο, νωπά λαχανικά, λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: ζυμαρικά, πουλερικά, γάλα νωπό πλήρες, γάλα νωπό με μειωμένα λιπαρά, τυριά, νωπά φρούτα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Ιανουάριο το ελαιόλαδο συνεχίζει να κινείται ανοδικά στα ράφια με περαιτέρω αύξηση στα επίπεδα του 6,8% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2023, ενώ εάν συγκρίνει κανείς την αύξηση τιμής στο συγκεκριμένο αγαθό τον φετινό Ιανουάριο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2023 η αύξηση άγγιξε το 67,4%. Έντονα αυξητική ήταν και η πορεία τιμών τον Ιανουάριο του 2024 σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2023 στα φρούτα με 14,2% και στα λαχανικά με 14,4%, ενώ και η κατηγορία μεταλλικού νερού-αναψυκτικών-χυμών φρούτων κατέγραψε άνοδο 11,7%. 

Αναβρασμός και στάδιο προσαρμογής

Αναβρασμός επικρατεί την ίδια στιγμή στον τομέα σε προμηθευτές και αλυσίδες σούπερ μάρκετ ενόψει της επικείμενης εφαρμογής των διατάξεων Σκρέκα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας. Η αγορά βρίσκεται σε διαδικασία προσαρμογής στα νέα μέτρα και ήδη οι προμηθευτές-βιομηχανία έχουν ξεκινήσει να προσκομίζουν νέους τιμοκαταλόγους για να τεθεί σε ισχύ ο νέος νόμος από την 1η Μαρτίου. Η πρώτη επίδραση στα ράφια εκτιμάται ότι θα φανεί από τις 10-15 Μαρτίου και ύστερα όταν και θα έχει εναρμονιστεί όλη η αγορά στο νέο πλαίσιο που δημιούργησε το υπουργείο Ανάπτυξης. 

Βασικό ερώτημα για τους ανθρώπους της αγοράς είναι εάν τελικά η μείωση στην τιμή ραφιού θα φέρει ταυτόχρονα μείωση του πληθωρισμού ή εάν ο καταναλωτής θα πληρώσει λιγότερα από την τσέπη του δεδομένου του "μπλόκου" από πλευράς υπουργείου Ανάπτυξης στη διενέργεια προσφορών και προωθητικών ενεργειών για συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων για όσους προηγουμένως έχουν κάνει ανατιμήσεις. Κεντρικό διακύβευμα για τα σούπερ μάρκετ και προμηθευτές αποτελεί το πώς θα επιδράσουν τα μέτρα σε μία καθιερωμένη εμπορική πρακτική που είναι οι προσφορές και προωθητικές ενέργειες (π.χ. 1+1 δώρο) στα προϊόντα που πωλούνται στα ράφια και κατ’ επέκταση τη συμπεριφορά ενός καταναλωτή, εκπαιδευμένου να αγοράζει υπό καθεστώς προσφορών. 

Όπως προαναφέραμε, με τις νέες διατάξεις του υπουργείου Ανάπτυξης δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν προωθητικές ενέργειες για διάστημα τριών μηνών οι προμηθευτές που έχουν προχωρήσει σε ανατιμήσεις μετά τη 10η Ιανουαρίου σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων όπως είναι μεταξύ άλλων το ρύζι, το ψωμί, οι φρυγανιές, τα μακαρόνια, το αλεύρι, τα όσπρια και αρκετές ακόμη.

Να σημειωθεί ότι υφίστανται επιμέρους κατηγορίες προϊόντων, όπου ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 80% των πωλούμενων ποσοτήτων τελούν υπό καθεστώς προσφορών και οι καταναλωτές αγοράζουν με βάση την καλύτερη τιμή και όχι βάσει πιστότητας σε ένα συγκεκριμένο αγαθό. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι με τη μείωση της τιμής ραφιού κατά τουλάχιστον 30% - με τη συρρίκνωση των εκπτώσεων προμηθευτών προς σούπερ μάρκετ μέσω εκπτώσεων στα τιμολόγια και μέσω πιστωτικών τιμολογίων - και των προωθητικών ενεργειών η καθαρή τιμή για τον καταναλωτή θα είναι εν τέλει μεγαλύτερη από εκείνη που θα πλήρωνε προηγουμένως, όταν θα ίσχυε η προσφορά-προωθητική ενέργεια, η οποία είχε μεγαλύτερο εύρος επίδρασης στις τιμές. 

Μειώνονται τα κόστη λειτουργίας στα σούπερ μάρκετ – Καθυστερούν τα επιτόκια

Εξορθολογισμός εμφανίζεται ως προς τα κόστη λειτουργίας των σούπερ μάρκετ για το πρώτο δίμηνο του έτους, όπου σημαντικά μειωμένη είναι η τιμή στην ενέργεια σε σχέση με το τέλος του 2023 και διαφαίνεται ότι το 2024 θα υπάρξει περαιτέρω μείωση εφόσον δεν μεσολαβήσουν έκτακτες συνθήκες. Στον αντίποδα τα επιτόκια καθυστερούν να κινηθούν πτωτικά καθώς από Απρίλιο – Μάιο που υπολόγιζε η αγορά, μάλλον αυτό θα συμβεί πλέον προς το τρίτο με τέταρτο του έτους όταν και θα επέλθει η μείωση του Euribor.