Της Ελευθερίας Κούρταλη
Οι οικονομικές επιδόσεις στην περιφέρεια της Ευρωζώνης εξέπληξαν θετικά και πάλι το 2023 - και αυτό δεν ήταν απλώς λόγω της εξομάλυνσης του τουρισμού μετά την πανδημία, επισημαίνει η Citigroup. Όπως εξηγεί, οι αντίθετοι άνεμοι αποδείχθηκαν πιο ήπιοι με τον αντίκτυπό τους στην περιφέρεια να είναι πολύ πιο περιορισμένος απ' ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί. Επιπλέον, η αμερικάνικη τράπεζα εντοπίζει και τέσσερα νέα πλεονεκτήματα που υποδεικνύουν τη μελλοντική σταθερά υψηλότερη ανάπτυξη, σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, ακόμη και στην Ιταλία (τα πρώην PIGS).
"Περιμέναμε ότι η ενεργειακή κρίση, η πιστωτική σύσφιξη, η εξασθένιση των επιπτώσεων το reopening της οικονομίας και η μείωση της δημοσιονομικής στήριξης θα επιβαρύνουν όλες τις οικονομίες της περιφέρειας περισσότερο από τις άλλες", σημειώνει η Citi. "Κάναμε λάθος", τονίζει χαρακτηριστικά. Και αυτό γιατί μερικοί από αυτούς τους αντίθετους ανέμους έχουν αποδειχθεί πιο ήπιοι απ' ό,τι αναμενόταν και νέοι ουραίοι άνεμοι έχουν εμφανιστεί. "Αυτές οι νέες δυνάμεις πιστεύουμε ότι θα διαρκέσουν πιθανότατα το 2024-2025", προσθέτει η αμερικάνικη τράπεζα και γι' αυτό αναθεώρησε υψηλότερα τις προοπτικές ανάπτυξης της περιφέρειας της Ευρωζώνης για το 2024/2025.
Ειδικότερα, όπως σημειώνει, το ΑΕΠ της Ιταλίας και της Ισπανίας στο δ’ τρίμηνο του 2023 για άλλη μια φορά εξέπληξε θετικά τη Citi αλλά και τους αναλυτές γενικότερα (consensus) και ανήλθε στο +0,2% και +0,6%, αντίστοιχα σε τριμηνιαία βάση, βοηθώντας την Ευρωζώνη να αποφύγει την ύφεση.
Οι οικονομικές επιδόσεις στο σύνολο του περασμένου έτους στην περιφέρεια της Ευρωζώνης ήταν εκπληκτικές.
Το ΑΕΠ της Ισπανίας αυξήθηκε κατά 2,4% έναντι του consensus του Bloomberg για ανάπτυξη μόλις 0,9%, της Πορτογαλίας κατά 2,2% (έναντι 0,5% που έβλεπε το consenus), της Ελλάδας κατά 2,1% (έναντι προβλέψεων 0,6%) και ακόμη και η Ιταλία κατάφερε να εκπλήξει ανοδικά αν και με πολύ πιο αργό ρυθμό (0,7% έναντι -0,2%,).
Συγκριτικά, οι θετικές εκπλήξεις ήταν πολύ μικρότερες στη Γερμανία (-0,2% έναντι -0,6%) και στη Γαλλία (0,9% έναντι 0,2%).
Η Ιταλία, όπως αναφέρει, αντιμετωπίζει διαφορετικές αναπτυξιακές προκλήσεις σε σχέση με την υπόλοιπη περιφέρεια, που συνεπάγονται πολύ χαμηλότερη δυνητική ανάπτυξη. Ωστόσο, η Citi πιστεύει ότι ακόμη και η Ιταλία είναι πιθανό να επωφεληθεί από παρόμοιους θετικούς ανέμους, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Η "μηχανή" του τουρισμού εξακολουθεί να λειτουργεί, τονίζει η Citi. Ο τουρισμός αντιπροσωπεύει άμεσα και έμμεσα λίγο λιγότερο από το 10% του ΑΕΠ στην Ιταλία, το 14% στην Ισπανία και περισσότερο από το 20% στην Ελλάδα. Η εξομάλυνση του τουρισμού μετά τον Covid φαίνεται πλέον να έχει ολοκληρωθεί στην Ιταλία, αλλά εξακολουθεί να προσθέτει στο ΑΕΠ (και στις θέσεις εργασίας) σε άλλες χώρες της περιφέρεια. Η Citi αναμένει ότι η συμβολή του τουρισμού στην οικονομία θα είναι μικρότερη το 2024 και το 2025 σε όλη την περιφέρεια, αλλά θα εξακολουθεί να είναι θετική.
Παράλληλα, η δημοσιονομική στήριξη αλλάζει, δεν σταματά. Παρά το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης του χρέους και την αυξανόμενη πίεση για εξυγίανση, η κρατική στήριξη στην οικονομία συνεχίστηκε πέρυσι.
Η αμερικάνικη τράπεζα εξακολουθεί να αναμένει ότι οι εθνικά χρηματοδοτούμενοι προϋπολογισμοί σε όλη την περιφέρεια θα είναι πιο περιορισμένοι φέτος, καθώς αποκαθίστανται οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ. Αλλά ταυτόχρονα, οι δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το NGEU πρόκειται να αυξηθούν καθώς πλησιάζει η προθεσμία του 2026, διατηρώντας έτσι τη συνολική δημοσιονομική στάση σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία υποστηρικτική για την ανάπτυξη.
Επίσης, η πιστωτική σύσφιξη δεν ήταν τόσο έντονη όσο φαινόταν. Ο αντίκτυπος των αυξήσεων των επιτοκίων ήταν λιγότερο σοβαρός από ό,τι πίστευε αρχικά η Citi. Πρώτον, τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού και τα άφθονα αποθέματα ρευστότητας μετά την Covid προκάλεσαν επιτάχυνση στις αποπληρωμές του χρέους, ειδικά από τους κατόχους χρεών κυμαινόμενου επιτοκίου. Αυτό αφήνει πλέον ισχυρότερους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα. Επιπλέον, η επίδραση των υψηλότερων επιτοκίων στο εισόδημα ήταν σημαντικά πιο ήπια από ό,τι στους προηγούμενους κύκλους, χάρη στο χαμηλότερο χρέος και τις υψηλότερες κατοχές έντοκων περιουσιακών στοιχείων.
1. Αστρικές αγορές εργασίας - Η δημιουργία ισχυρών θέσεων εργασίας στην περιφέρεια ήταν πιθανώς η μεγαλύτερη ανοδική έκπληξη των τελευταίων δύο ετών, τονίζει η Citi. Το 2023, μόνο η Ισπανία (11% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης) δημιούργησε τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας με τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία μαζί. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι η πιο έντονη ανάπτυξη των θέσεων εργασίας δε συνοδεύτηκε από αυστηρότερες αγορές εργασίας ή ισχυρότερες μισθολογικές πιέσεις. Αντίθετα, η υψηλή ζήτηση εργασίας έχει δελεάσει νέα προσφορά εργασίας μέσω υψηλότερων ποσοστών συμμετοχής σε αρκετές χώρες της περιφέρειας.
2. Κέρδη από τις εξαγωγές – Οι ιταλικές και ισπανικές εξαγωγές υπηρεσιών ήταν ισχυρές λόγω της επαναλειτουργίας του τουρισμού, αλλά η Ιταλία και η Ισπανία ξεπέρασαν τη Γερμανία και τη Γαλλία επίσης στις εξαγωγές αγαθών. Μετά από μια δεκαετία εσωτερικής υποτίμησης, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και οικονομικής προσαρμογής, οι εταιρείες της περιφέρειας μπορεί να βρίσκονται σε καλύτερη θέση τώρα για να κερδίσουν μερίδια αγοράς στις ξένες αγορές. Η νέα ανταγωνιστικότητα θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια σε όλες τις οικονομίες της περιοχής. Επίσης, δεδομένου ότι οι εξαγωγές είναι συνήθως πιο σημαντικός ενεργοποιητής επενδύσεων από την εγχώρια ζήτηση, αυτό θα πρέπει να συμβάλει σε υψηλότερη δυνητική παραγωγή και μελλοντική ανάπτυξη.
3. Αποσύνδεση από τη Γερμανία – Η καλύτερη εξωτερική ανταγωνιστικότητα μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί η μεταποιητική δραστηριότητα στην περιφέρεια παρέμεινε ανθεκτική στην ύφεση της Γερμανίας, τουλάχιστον μέχρι τώρα. Η αποσύνδεση από τη Γερμανία υπογραμμίζει και αυτή την αντιστροφή των τάσεων προ πανδημίας και την εξισορρόπηση εντός της ζώνης του ευρώ, τονίζει η Citi.
4. Και άλλοι πόροι του NGEU– Η χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ δημοσιονομική στήριξη θα έχει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη στις χώρες-δικαιούχους χ τα επόμενα τρία χρόνια. Ακόμη και αν δε διατεθούν όλα τα κεφάλαια, η δυνατότητα άμεσης υποστήριξης του ΑΕΠ μέσω των δημόσιων επενδύσεων και της κατανάλωσης, και έμμεσα μέσω μεταφορών κεφαλαίων σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, φαίνεται άφθονη.
Μέχρι στιγμής, η περιφέρεια έχει σημειώσει ανάπτυξη υψηλότερη του μέσου όρου χωρίς να προκληθεί πληθωρισμός υψηλότερος από τον μέσο όρο, καθώς η προσφορά διευρύνεται (ειδικά η προσφορά εργασίας). Ωστόσο, στο μέλλον η Citi πιστεύει ότι η περιφέρεια θα αφήσει πίσω της τον χαμηλό πληθωρισμό και πιθανότατα θα αυξήσει τους ρυθμούς πληθωρισμού και πάλι πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Πιο αναλυτικά, όπως εξηγεί η αμερικάνικη τράπεζα, το καθεστώς χαμηλού πληθωρισμού πριν από την πανδημία της Ευρωζώνης αντανακλούσε σε μεγάλο βαθμό τις διαδικασίες εσωτερικής υποτίμησης και δημοσιονομικής εξυγίανσης της περιφέρειας, κατά την άποψη της Citi. Ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε και στις χώρες του πυρήνα, μετά το 2010, αλλά πολύ λιγότερο από ό,τι στην περιφέρεια – ο ονομαστικός πληθωρισμός από 1,4% κατά μέσο όρο το 2000-2012 υποχώρησε σε 1,2% το 2012-1209 στις χώρες του πυρήνα, αλλά από 2,1% σε 0,8 % στην περιφέρεια.
Με την απομόχλευση να έχει φαινομενικά τελειώσει και να αναμένεται ισχυρότερη ανάπτυξη στη συνέχεια, ο πληθωρισμός στην περιφέρεια είναι πιθανό να επιταχυνθεί εκ νέου, πιθανώς πάνω από την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Χώρες με χαμηλότερα επίπεδα τιμών (και χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα) -δηλαδή η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα και όλα τα μέλη του ευρώ από την Ανατολική Ευρώπη- είναι πιθανό να έχουν και πάλι ρυθμούς πληθωρισμού άνω του μέσου όρου, επιτρέποντας την επανάληψη της σύγκλισης τιμών και εισοδήματος εντός της ευρωζώνης.
Η Ιταλία μπορεί να συνεχίσει με χαμηλό πληθωρισμό, κατά την άποψη της Citi. Αν και είναι κάπως πιο αισιόδοξη για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξής της, τα δύσκολα δημογραφικά στοιχεία της Ιταλίας, το φτωχό δυναμικό ανάπτυξης και τα ήδη αρκετά υψηλά επίπεδα τιμών/εισοδήματος περιορίζουν την ικανότητα της χώρας να δημιουργήσει υψηλότερο πληθωρισμό.
Θύελλα αντιδράσεων στην Κύπρο για πιθανό σκάνδαλο με το καλώδιο GSI εν μέσω υπονοιών για εμπλοκή πολιτικών. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διεξάγει έρευνα. Νέα επιβάρυνση στις σχέσεις Αθήνας-Λευκωσίας.
Σε τριμηνιαία βάση, σημειώθηκε οριακή ανάπτυξη 0,1%. Χαμηλές επιδόσεις της Ελλάδας στην απασχόληση.
Με αφορμή τα 46α γενέθλια του Valentino Rossi ήρθε στην Αθήνα η ειδική έκδοση της BMW M4 CS Edition VR46 που εξελίχθηκε από κοινού με τον θρύλο του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Ευθυγραμμίζονται οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων με εκείνες της αγοράς.
Περιπλέκεται ακόμα περισσότερο η εικόνα τα τελευταία 24ωρα. Τα μηνύματα που εκπέμπει η Αθήνα. Σήματα και από την Κομισιόν.
Με δείκτη γονιμότητας 1.4, μειούμενο πληθυσμό και αυξανόμενη υπογεννητικότητα, η Ελλάδα βρίσκεται σε ακραίο δημογραφικό αδιέξοδο.
Για το 2026, ο σχεδιασμός είναι η χώρα να αντλήσει από τις αγορές κεφάλαια της τάξης των 8 έως 9 δισ. ευρώ.
Οι καθυστερήσεις στη βυθομέτρηση για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης–Κύπρου και την υλοποίηση του έργου προκαλούν σοβαρές τριβές στις σχέσεις Ελλάδας–Κύπρου.
Ευρωπαίοι εισαγγελείς διερευνούν πιθανά ποινικά αδικήματα που σχετίζονται με το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο ύψους 1,9 δισ. ευρώ.
Οι λιανικές πωλήσεις στις 20 χώρ.ες που χρησιμοποιούν το ευρώ μειώθηκαν κατά 0,5% σε μηνιαία βάση
H ολοκλήρωση επενδύσεων προϋπολογισμού 7,6 δισ. ευρώ αποτελεί πλέον προτεραιότητα του ΥΠΕΘΟ ώστε να αξιοποιηθούν οι μη επιστρεπτέοι πόροι συνολικού ύψους 18,2 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα...
