Με δύο καλές ειδήσεις για την οικονομία κλείνει το 2023

Του Τάσου Δασόπουλου

Την τελική συμφωνία για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες θα αναζητήσουν την Τετάρτη οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. στην έκτακτη συνεδρίαση που θα έχουν στις Βρυξέλλες, με μοναδικό θέμα την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Η συμφωνία για το έκτακτο ECOFIN στις 20 Δεκεμβρίου προοιωνίζει το κλείσιμο της συμφωνίας μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας για το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο που θα ισχύει από 1η/1/2024, σε αντικατάσταση του σημερινού, άκαμπτου πλαισίου κανόνων για το έλλειμμα και το χρέος. 

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και με τη γερμανική πρόταση που ζητά σταθερή μείωση του χρέους 1% του ΑΕΠ το χρόνο ειδικά για τις υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα και την ύπαρξη δημοσιονομικού αποθέματος 1,5%, ώστε να διατηρείται το έλλειμμα σταθερά κάτω από το 3% του ΑΕΠ, η δημοσιονομική προσαρμογή γίνεται πιο εύκολη. 

Με το υφιστάμενο πλαίσιο, η Ελλάδα θα έπρεπε να μειώνει το χρέος της κατά 5% του ΑΕΠ, ανεξάρτητα από το αν έχει ανάπτυξη ή ύφεση. Με άλλα λόγια, αν η σημερινή ανάπτυξη υποχωρήσει, με το προηγούμενο πλαίσιο θα έπρεπε τόσο η Ελλάδα, όσο και άλλα κράτη της Ε.Ε. με υψηλό χρέος (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία) να μπουν στον φαύλο κύκλο των περικοπών και της λιτότητας. 

Σε ό,τι αφορά το δημοσιονομικό απόθεμα του 1,5% του ΑΕΠ που ζητούν οι νέοι κανόνες, αυτό υπερκαλύπτεται από τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα είναι μεγαλύτερα του 2% του ΑΕΠ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Επιπλέον, το ελληνικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί κάτω από το 1% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024. Συνεπώς, θα είναι μακριά από τη "ζώνη κινδύνου" για το κριτήριο του ελλείμματος.

Οι αμυντικές δαπάνες

Ένα δεύτερο κέρδος θα είναι η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το έλλειμμα. Γερμανία και Γαλλία φαίνεται να συμφωνούν στο θέμα, αν και οι λεπτομέρειες θα ξεκαθαρίσουν κατά την τελική συμφωνία. 

Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το έλλειμμα θα δώσει μια βαθιά ανάσα στους προϋπολογισμούς από το 2024 και μετά. Αυτό, με δεδομένο ότι από τον επόμενο χρόνο η Ελλάδα θα έχει τις μεγάλες παραλαβές πολεμικού υλικού σε αεροσκάφη και πλοία του Πολεμικού Ναυτικού. Έτσι δεν θα χρειαστεί να αναβληθούν μειώσεις φόρων και εισφορών και άλλες κινήσεις στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας. 

Επίσης, ακόμη και αν δεν υπάρξει συμφωνία για την εξαίρεση δαπανών για δημόσιες επενδύσεις, το δημοσιονομικό περιθώριο που θα δίνει η εξαίρεση των δαπανών για την άμυνα θα επιτρέπει επενδύσεις - ειδικά για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση - πέραν αυτών που συγχρηματοδοτούνται από κοινοτικές πρωτοβουλίες (Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, ΕΣΠΑ). 

Άλλη μια θετική αξιολόγηση 

Επίσης, μέσα στην εβδομάδα αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα και η 4η Έκθεση Αξιολόγησης της Ελλάδας, με βάση το ευρωπαϊκό εξάμηνο. Η αξιολόγηση έγινε στις αρχές Οκτωβρίου στην Αθήνα και αναμένεται να είναι θετική, με κάποιες παρατηρήσεις. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, θα σημειώνεται η δημοσιονομική πρόοδος της Ελλάδας στη μείωση του χρέους και στην επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα που θα σταθεροποιηθούν πάνω από το 2% του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια. 

Υποσημείωση θα υπάρχει για την καθυστέρηση στη σύστασης και λειτουργία του νέου Φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων που συνδέεται με την πλήρη εφαρμογή του νέου πτωχευτικού κώδικα. Επίσης, στο θέμα της εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, θα επισημαίνεται ότι θα πρέπει να βρεθεί λύση για τα δημόσια νοσοκομεία, ώστε να μην παράγουν συνεχώς νέες οφειλές.