Δευτέρα, 06-Νοε-2023 20:00
Τα "μαξιλάρια" του προϋπολογισμού "δια παν ενδεχόμενον"

Του Τάσου Δασόπουλου
Η καλύτερη του αναμενόμενου απόδοση της ελληνικής οικονομίας και οι συντηρητικές προβλέψεις του προϋπολογισμού είναι τα δύο στοιχεία που δίνουν στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών την σιγουριά ότι μπορεί να αντιμετωπίσει απρόβλεπτες καταστάσεις, χωρίς να απειληθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία του προϋπολογισμού, η υπεραπόδοση στα φορολογικά έσοδα για το εννεάμηνο έχει φτάσει τα 3 δισ. ευρώ. Αν από τα χρήματα αυτά αφαιρεθούν οι επιστροφές φόρων και οι φόροι (εισόδημα, ΕΝΦΙΑ, και τέλη κυκλοφορίας) οι οποίοι εισπράχθηκαν φέτος, αλλά εγγράφονται στα έσοδα του 2022, η καθαρή υπέρβαση των εσόδων μειώνεται σε 1,8 δισ. ευρώ.
Περίπου 400 εκατ. ευρώ από αυτά θα καλύψουν τις έκτακτες δαπάνες που δημιούργησε η ανάγκη της αποκατάστασης των ζημιών από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία, για τις οποίες έγινε ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός των 600 εκατ. ευρώ.
Με αυτή την συνθήκη, τα φορολογικά έσοδα αφήνουν ως υπόλοιπο στο δημόσιο ταμείο περίπου 1,4 δισ. ευρώ για κάθε έκτακτη ανάγκη. Μάλιστα, οι πληροφορίες θέλουν τη ροή των φορολογικών εσόδων για τον Οκτώβριο να είναι λίγο καλύτερη από αυτή του Σεπτεμβρίου. Συνεπώς, με την ανακοίνωση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το 10μηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου η υπέρβαση των εσόδων αναμένεται να ξεπεράσει τα 1,5 δισ. ευρώ
Ειδικά για το 2023 οι "εφεδρείες" του υπουργείου έχουν και μία επιπλέον ασφάλεια ύψους 1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για την πρόβλεψη του προϋπολογισμού για επιδοτήσεις ρεύματος. Όπως γίνεται φανερό εκ των υστέρων, το ποσό αυτό δεν "κινήθηκε" έως τώρα για το λόγο που μπήκε στον προϋπολογισμό. Από τα χρήματα αυτά καλύφθηκε ταμειακά το market pass από τον περασμένο Φεβρουάριο μέχρι το τέλος Ιουλίου (550 εκατ. ευρώ) και στη συνέχεια από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο με άλλα 130 εκατ. ευρώ. Λογιστικά το μέτρο θα καλύπτονταν από την έκτακτη φορολόγηση με συντελεστή 33% στα υπερκέρδη των εταιρειών πετρελαιοειδών. Δύο μήνες πριν το τέλος του χρόνου ο φόρος αυτός έχει εισπραχθεί κατά 80%. Έτσι υπολογίζεται ότι από το ποσό του 1 δισ. ευρώ του αρχικού αποθεματικού είναι διαθέσιμα πλέον 700 - 800 εκατ. ευρώ.
Μέσα στο "μείγμα" των εσόδων του προϋπολογισμού περιλαμβάνεται το 2023 και η 8η και τελευταία δόση, ύψους 644 εκατ. ευρώ, από τα κέρδη των ομολόγων που εισπράχθηκε την άνοιξη. Τα χρήματα αυτά, ακριβώς λόγω του ότι η εκταμίευση τους ήταν υπό αίρεση μιας αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν εγγράφονταν ποτέ στα έσοδα του δημοσίου. Ωστόσο είναι ένα ακόμη απόθεμα χρημάτων για χρήση.
Όλα αυτά τα μικρά και μεγαλύτερα ποσά μπορούν να καλύψουν μια μέτριου μεγέθους κρίσης όπως για παράδειγμα μια απότομη αύξηση των τιμών των καυσίμων, σε λογικά επίπεδα για κάποιους μήνες. Από το ΥΠΕΘΟ τονίζουν ότι στο ενδεχόμενο μεγαλύτερης κρίσης οι λύσεις θα πρέπει να δοθούν κεντρικά, από τις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή όλων των κρατών μελών, όπως έγινε τόσο κατά το ξέσπασμα της πανδημίας, όσο και στην πιο πρόσφατη ενεργειακή κρίση.