SBC Greece: Οι νέες τάσεις στην αειφορία των κατασκευών και οι προκλήσεις

Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Οι σύγχρονες τάσεις και το καθεστώς αειφορίας στο δομημένο περιβάλλον, οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις παρουσιάστηκαν στο συνέδριο "Annual Sustainability Conference 2023” που διοργάνωσε χθες το SBC Greece.

Το συνέδριο άνοιξε με το καλωσόρισμα του Άκη Κεκρίδη, Εκτελεστικού Διευθυντή του SBC Greece, ενώ στη συνέχεια απηύθυνε χαιρετισμό ο Αλέξανδρος Αθανασούλας, Πρόεδρος του SBC Greece. 

"Πέρυσι κλείσαμε το συνέδριο εκφράζοντας την ελπίδα να κάνουμε ένα ακόμη βήμα. Νομίζω ότι αυτό που έχουμε πετύχει από πέρυσι είναι κάτι περισσότερο από ένα βήμα. Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά για το SBC Greece. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Διοικητικό μας Συμβούλιο που εργάστηκε όλη αυτήν τη χρονιά με έναν πολύ θετικό και παραγωγικό τρόπο, βοηθώντας το SBC Greece να πετύχει τους στόχους που είχαμε θέσει”, δήλωσε ο κ. Αθανασούλας.

Στις δράσεις του Energizing Greece και στη συνεργασία με το SBC Greece αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, η Κέλλυ Μαυρομάτη, Co-Founder του Energizing Greece. 

To Energizing Greece είναι μία πρωτοβουλία στο πλαίσιο ενός ευρύτερου οικοσυστήματος του οποίου αποστολή είναι να αναδειχθούν αναπτυξιακές δράσεις με προοπτική για την Ελλάδα, καθώς και ο επενδυτικός χάρτης στις 13 περιφέρειες.

"Βασικός πυρήνας του Energizing Greece είναι η συσπείρωση όλων των δυνάμεων στοχευμένης ανάπτυξης, η οποία επιτυγχάνεται μέσω πρωτοπόρων αποφάσεων, μεθοδικού σχεδιασμού, δομημένης υλοποίησης και επενδύσεων, που στηρίζονται στην εξέλιξη, την καινοτομία, την τεχνολογική πρόοδο και τη δημιουργία μιας πλατφόρμας αναβάθμισης της χώρας. Προτεραιότητα του Energizing Greece είναι να καταγράφει και να αναδεικνύει συσχετισμούς δυνάμεων, να ενθαρρύνει την ανάπτυξη δεσμών και την υλοποίηση δράσεων, οι οποίες θα συμβάλλουν στη διεθνή παρουσία της Ελλάδας με ένα ηγετικό προφίλ”, ανέφερε η κα Μαυρομάτη.

Όπως δήλωσε, τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να παρουσιάσει μια στρατηγική βιώσιμου δομημένου περιβάλλοντος στο νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία και στη νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη. "Το δομημένο περιβάλλον απαιτεί τεράστιες ποσότητες πόρων, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ήμισυ του συνόλου του εξαγόμενου υλικού. Ειδικότερα, ο κατασκευαστικός τομέας ευθύνεται για πάνω από το 1/3 της συνολικής παραγωγής απορριμμάτων της ΕΕ”, δήλωσε.

Επιπλέον, σύμφωνα με την κα Μαυρομάτη, οι εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου που προκύπτουν από την εξόρυξη υλικών ανέρχονται σε περίπου 5-12% του συνόλου των εθνικών αερίων. "Σε αυτό το πλαίσιο, ο δεδηλωμένος στόχος της στρατηγικής θα είναι η αύξηση της απόδοσης των υλικών και η μείωση των κλιματικών επιπτώσεων του δομημένου περιβάλλοντος”, πρόσθεσε η Co-Founder του Energizing Greece.

Όπως συνέχισε η κα Μαυρομάτη, η επιτροπή έχει ήδη επισημάνει ότι: 

- θα αναθεωρήσει τον κανονισμό για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών,

- θα προωθήσει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας για τον σχεδιασμό κτιρίων και την ανάπτυξη ψηφιακών ημερολογίων για κτίρια,

- θα χρησιμοποιήσει το επίπεδο Α, που είναι το ευρωπαϊκό πλαίσιο για βιώσιμα κτίρια, 

- θα εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης της νομοθεσίας για τα απόβλητα,

- θα προωθήσει πρωτοβουλίες που σχετίζονται με το έδαφος.

Αναφερθείσα στη συνεργασία με το SBC Greece, τόνισε ότι "ο ρόλος του είναι και αναπτυξιακά διευρυμένος και παρουσιάζει μια δυναμική που είχε, έχει και θα έχει βαρύνουσα σημασία στον όρο βιωσιμότητα. Τα μηνύματα του SBC Greece, έχουν σχεδιαστεί και υλοποιούνται ακριβώς με την ίδια πορεία που εξελίχθηκε και ο ρόλος του Energizing Greece”. 

Η σημασία της συνεργασίας 

Από την πλευρά της, η Cristina Gamboa, CEO του World Green Building Council (World GPC) τόνισε ότι το φετινό συνέδριο διεξήχθη σε μια πολύ σημαντική στιγμή, καθώς είναι μόλις έξι εβδομάδες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα (COP28), στο Ντουμπάι. "Για άλλη μια φορά είδαμε ακραίες πλημμύρες, πυρκαγιές και θερμοκρασίες ρεκόρ σε όλη την Ευρώπη και στον κόσμο. Και όμως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ευκαιρία. Το σημερινό συνέδριο δίνει την ευκαιρία να αναλύσουμε τις τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Ευρώπη, καθώς και την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως τώρα”.

"Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να βρούμε τρόπους για να συνεργαστούμε σε όλη την αλυσίδας αξίας της κατασκευής και να δώσουμε τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις και κυβερνήσεις να έρθουν σε αυτό το ταξίδι μαζί μας. Χρειαζόμαστε φιλόδοξες πολιτικές που αναγνωρίζουν το περιβάλλον της κατασκευής ως ένα σύστημα. Και χρειαζόμαστε από τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν τους οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που δίνουν προτεραιότητα σε στρατηγικές που βασίζονται στην ενεργειακή απόδοση και την ανθεκτικότητα για τα κτίρια. Μέσω της συνεργασίας, ο τομέας των κτιρίων και των κατασκευών μπορεί να αρχίσει να κινητοποιεί τις διαθέσιμες λύσεις, ώστε να προσφέρει ένα βιώσιμο και ανθεκτικό μέλλον”, πρόσθεσε η Gamboa. 

Νέο μοντέλο διακυβέρνησης 

Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, στην Προεδρία της Κυβέρνησης, ξεκίνησε την ομιλία του κάνοντας αναφορά στη χθεσινή ανακοίνωση της σύστασης από την κυβέρνηση μιας συμβουλευτικής επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη. 

Όπως τόνισε ο ίδιος, πλέον υπάρχουν δύο λέξεις-κλειδιά που περιγράφουν αυτά που ζούμε αυτήν την περίοδο: "polycrisis” και "permacrisis”, που αναφέρονται στις διαδοχικές κρίσεις που βιώνουμε. "Πλέον η διακυβέρνηση έχει να κάνει με την ικανότητα ενός κράτους να διαχειρίζεται τις αλλεπάλληλες κρίσεις και κυρίως το να έχει μακροπρόθεσμο ορίζοντα στις σκέψεις του. Το νέο μοντέλο διοίκησης έχει να κάνει με τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Δεν υπάρχει πλέον το ‘business as usual’ ούτε το ‘back to normal’ όπως το γνωρίζαμε μέχρι το 2019”.

Πλέον, σύμφωνα με τον Ειδικό Γραμματέα Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, μιλάμε για κρίσεις που έχουν να κάνουν με πολέμους, πανδημίες, την ενέργεια και με συγκλονιστικές αλλαγές στον χώρο της υψηλής τεχνολογίας, της ενέργειας και των μεταφορών και της κοινωνίας. 

Ο κ. Μαστρογεωργίου τόνισε ότι η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία. Σε αυτό το περιβάλλον, "καλούμαστε πλέον να εξετάσουμε και να ακολουθούμε αυτές τις αλλαγές αλλά και να προστατευόμαστε από τους κινδύνους. Το μέλλον έχει προφανώς ευκαιρίες αλλά έχει και κινδύνους που καλό είναι να γνωρίζουμε”.

"Έννοιες όπως βιωσιμότητα, ενεργειακή αποδοτικότητα και πράσινες κατασκευές, έχουν αποκτήσει σημαντική θέση στην αγορά και αποτελούν τα απαραίτητα συστατικά για την πόλη του αύριο”, πρόσθεσε και συνέχισε: "Ορισμένοι δείκτες για τις αειφόρες κατασκευές είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, η χρήση ΑΠΕ, οι συνθήκες ευεξίας, η διαχείριση αποβλήτων και η πρόσβαση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς”.

Επίσης, ένα άλλο mega trend έχει να κάνει με την αστικοποίηση. "Πρόκειται για μια μεγάλη τάση που θα εξελιχθεί ραγδαία το επόμενο διάστημα”. Όπως επισημαίνει ο κ. Μαστρογεωργίου, ήδη πάνω από το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε πόλεις και αυτό το ποσοστό εκτιμάται ότι θα φτάσει περίπου στο 70% μέχρι το 2050.

Έτσι, αναδύεται στην επιφάνεια το πρόβλημα διαχείρισης της στέγης, το οποίο επεκτείνεται και σε θέματα ποιότητας υποδομών, κλιματικής κρίσης, συστήματος υγείας κ.ο.κ. 

Σύμφωνα με τον κ. Μαστρογεωργίου, οι ανάγκες του σύγχρονου δομημένου περιβάλλοντος εστιάζουν και στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. "Αν κάποτε μιλούσαμε για πράσινες κατασκευές, τώρα πλέον πρέπει να μιλάμε για πράσινες και ψηφιακές. Ίσως έχει έρθει η ώρα να αρχίσουμε να μιλάμε για ψηφιακές δίδυμες κατασκευές, ένα σετ κατασκευών που θα λειτουργούν ως καθρέφτισμα η μια της άλλης, η μία στον πραγματικό και η άλλη στον ψηφιακό κόσμο”.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να μπει στο μείγμα και το Internet of Things (IoT). Είναι αξιοσημείωτο ότι μέχρι το 2030 εκτιμάται πως οι συνδεδεμένες συσκευές θα είναι τρεις φορές ο πληθυσμός της γης.

Κάνοντας μια αναφορά στα κτίρια που είναι πιστοποιημένα κατά LEED στην Ελλάδα, ο κ. Μαστρογεωργίου ανέφερε ότι είναι 117, αυξημένα κατά 22% την τελευταία χρονιά. "Τίποτα δεν είναι ασύνδετο, ζούμε σε έναν κόσμο συνδεδεμένο. Οποιαδήποτε κρίση ζούμε τώρα θα αφήσει το αποτύπωμά της και στο μέλλον. Μέχρι το 2030 θα πρέπει να συνηθίσουμε σε μια ανθρωπότητα που θα έχει βιώσει τόσες συγκλονιστικές αλλαγές όσες είχαν συμβεί τα προηγούμενα 100 χρόνια συνολικά”, κατέληξε ο κ. Μαστρογεωργίου.