Γιατί ενώ πέφτει ο πληθωρισμός η ακρίβεια μένει

Του Τάσου Δασόπουλου 

Υποχώρηση του πληθωρισμού κοντά στο 2% αναμένεται να δούμε τον Ιούνιο, με τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς όμως να συνεχίζουν να πιέζονται καθώς οι διαδοχικές ανατιμήσεις στα καύσιμα και τις πρώτες ύλες από το 2022 έχουν προκαλέσει διάχυση της ακρίβειας σε όλο το καλάθι, αυξάνοντας και τον δομικό πληθωρισμό τον Μάιο στο 8%.

Στα καλά νέα, το φυσικό αέριο βρίσκεται σήμερα στα 39,4 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα, από 127,6 ευρώ την ίδια περίοδο ένα χρόνο πριν. Αυτό σημαίνει ότι και η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, η παραγωγή του οποίου συνδέεται άμεσα με το φυσικό αέριο, θα έχει ανάλογη πτώση και για τον Ιούνιο. Με δεδομένο το υψηλό "ειδικό βάρος" που έχουν τα προϊόντα ενέργειας για τον ελληνικό πληθωρισμό, η μεγάλη διαφορά της τιμής του φυσικού αερίου, αλλά και του αργού πετρελαίου, φέτος σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι θα οδηγήσει σε νέα πτώση του γενικού πληθωρισμού. 

Ωστόσο, στα τρόφιμα, οι ανατιμήσεις συνεχίζουν και συσσωρεύονται, αυξάνοντας συνεχώς τις τιμές στο ράφι. Για τον Ιούνιο, την "τιμητική" τους θα έχουν τα γαλακτοκομικά, τα τυριά και τα αυγά, λόγω της μειωμένης διαθεσιμότητα σε γάλα, αλλά και το κρέας, λόγω της εξάντλησης εγχωρίων αποθεμάτων με αποτέλεσμα μεγαλύτερες εισαγωγές, σε τιμές συνεχώς αυξανόμενες. Ανατιμήσεις αναμένονται επίσης στο ελαιόλαδο (λόγω χαμηλής παραγωγής στις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες) και τα υπόλοιπα βρώσιμα έλαια, λόγω ελλείψεων που καταγράφονται πάλι στη διεθνή αγορά. 

Πρόβλημα σε υπηρεσίες - βιομηχανικά προϊόντα 

Όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδας στην τελευταία έκθεση νομισματικής πολιτικής, εκτός από τα τρόφιμα, οι συσσωρευθείσες πληθωριστικές πιέσεις μέσα στο 2022 έχουν διαχυθεί πλέον και στις υπηρεσίες και στα βιομηχανικά αγαθά. Πράγματι, στα βιομηχανικά προϊόντα εκτός των τροφίμων, για το πρώτο πεντάμηνο του χρόνου οι ανατιμήσεις είναι σταθερά κοντά στο 5,8%, έναντι 4,8% που ήταν ένα χρόνο πριν. Τότε όμως είχαμε τις μεγάλες ανατιμήσεις σε ενέργεια και πρώτες ύλες οι οποίες δικαιολογούσαν ανατιμήσεις και στα υπόλοιπα βιομηχανικά είδη. 

Παράλληλα, στις υπηρεσίες, παρά τη μείωση του ενεργειακού κόστους, συνεχίζουμε να έχουμε και φέτος ανατιμήσεις ανάλογες του 2022, τουλάχιστον για το πρώτο πεντάμηνο του χρόνου. Ενδεικτικά, η αύξηση κατά 33% στα κόμιστρα των ταξί, αναμένεται να απαλειφθεί στον πληθωρισμό του Ιουνίου, καθώς θεσπίστηκε για πρώτη φορά ένα χρόνο πριν, τον Ιούνιο του 2022. Ωστόσο, αυξήσεις κατά 14,4% στις τιμές στα καταλύματα ή αυξήσεις κατά 27,2% στα εισιτήρια των αεροπλάνων και 11,2% στα εισιτήρια των πλοίων θα είναι ακόμη για πολύ καιρό κοντά μας. Η Τράπεζα της Ελλάδας, επισημάνει ότι η αντίθετη πορεία του γενικού δείκτη και του δομικού πληθωρισμού, ο οποίος έφτασε τον Μάιο στο 8%, δείχνει ότι οι τιμές σε όλο το φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών θα αποκλιμακωθούν με αργούς ρυθμούς. 

Μέτρα στήριξης 

Όλα αυτά οδηγούν την νέα κυβέρνηση στο να παρατείνει τουλάχιστον για άλλους τρεις μήνες, ως το τέλος δηλαδή του Οκτωβρίου, το market pass, ίσως και με κάποια θετική έκπληξη στο ύψος του, με περιορισμό όμως των δικαιούχων. Τούτο, ενώ έχει ήδη ανακοινωθεί μέχρι και το τέλος του χρόνου το Καλάθι του Νοικοκυριού, με στόχο να υπάρχουν κάποιες διέξοδοι για τους καταναλωτές. Σε ό,τι αφορά την επιδότηση των τιμολογίων του ηλεκτρικού όμως θα πρέπει, εκτός απροόπτου, να περιμένουμε την οριστική απόσυρση της, ίσως από τις αρχές του φθινοπώρου.