Της Βάσως Αγγελέτου
Το "τελευταίο μίλι" στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καλούνται να διανύσουν οι εταιρείες διαχείρισης (servicers) μετά τη δραστική εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών κατά 100 δισ. ευρώ περίπου την τελευταία επταετία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο διευθύνων σύμβουλος της doValue Τάσος Πανούσης στο συνέδριο "Risk Management & Compliance Conference" την Τετάρτη, η δραστική μείωση των κόκκινων δανείων επιτεύχθηκε με δύο τρόπους. Πρώτον, μέσω του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων "Ηρακλής" (κατά 50 δισ. ευρώ) και, δεύτερον, μέσω ρυθμίσεων 35 δισ. δανείων περίπου την τελευταία τριετία.
Σήμερα ο δείκτης NPE διαμορφώνεται στα επίπεδα του 6-7% έναντι 3% που είναι ο στόχος των τραπεζών για την επόμενη τριετία, ώστε να επιτευχθεί σταδιακά σύγκλιση με τα ευρωπαϊκά επίπεδα. Σύμφωνα με τους servicers, ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί σε τρεις άξονες:
* Ο πρώτος είναι οι οργανικές μειώσεις (θεραπείες) των κόκκινων δανείων μέσω διμερών ρυθμίσεων και οργανωμένων πλαισίων όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός και ο Φορέας Διαχείρισης Ακινήτων.
* Ο δεύτερος είναι ο Ηρακλής ΙΙΙ -η ενεργοποίηση του προγράμματος τιτλοποιήσεων, δηλαδή, με στόχο να ενταχθούν και οι μη συστημικές τράπεζες αλλά και οι τρεις τιτλοποιήσεις που εκκρεμούν από τον Ηρακλή ΙΙ. Πρόκειται για τις συναλλαγές "FrontierII" και "SunriseIII" της Εθνικής και της Πειραιώς, αντίστοιχα, καθώς και η συναλλαγή "Solar" που περιλαμβάνει δάνεια και από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
* Ο τρίτος τρόπος είναι η λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς κόκκινων δανείων η οποία, αν και έχει τυπικά ξεκινήσει, ουσιαστικά δεν λειτουργεί λόγω του μεγάλου όγκου συναλλαγών που παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Όπως επισήμανε ο κ. Πανούσης, η αγορά των NPEs κινείται σήμερα με δύο ταχύτητες. Στην πρώτη ταχύτητα βρίσκονται οι τιτλοποιήσεις προ πανδημίας όπου παρατηρούνται καθυστερήσεις κυρίως λόγω του μεγάλου όγκου ρυθμισμένων δανείων τα οποία θα έπρεπε να έχουν πωληθεί στη δευτερογενή αγορά αλλά οι συναλλαγές "πάγωσαν" λόγω της πανδημίας και της παύσης νομικών ενεργειών για διάστημα 1-1,5 έτους. Στη δεύτερη ταχύτητα εντάσσονται οι τιτλοποιήσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μετά την πανδημία και αποδίδουν ικανοποιητικά με βάση τους στόχους των business plans.
Προκειμένου να επιταχυνθούν οι ρυθμοί της θεραπείας των κόκκινων δανείων, οι servicers τονίζουν ότι απαιτείται επιτάχυνση των νομικών ενεργειών και πώληση ενήμερων δανείων -χαρτοφυλακίων, δηλαδή, που έχουν "πρασινίσει" μέσω ρυθμίσεων που εξυπηρετούν οι δανειολήπτες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, δάνεια ύψους 10 δισ. ευρώ (από τα 50 δισ. τιτλοποιημένων NPEs) θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο τραπεζικό σύστημα τα επόμενα 2-5 έτη.
Προς την κατεύθυνση αυτή, συνεισφέρουν τρεις βασικές θεσμικές παρεμβάσεις που έχουν δρομολογηθεί τα τελευταία χρόνια.
Πρώτον, ο εξωδικαστικός μηχανισμός ο οποίος -παρά την αργή εκκίνηση- παρουσιάζει σημαντική επιτάχυνση τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών την Τετάρτη, τον Μάιο σημειώθηκε ιστορικό ρεκόρ ρυθμίσεων και αιτήσεων ρύθμισης οφειλών προς τις τράπεζες, τα funds και το Δημόσιο.
Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν 805 ρυθμίσεις οφειλών και 1.996 οριστικές υποβολές αιτήσεων ρύθμισης. Συνολικά, μέχρι το τέλος Μαΐου του 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 5.435 ρυθμίσεις οφειλών οι οποίες αντιστοιχούν σε 1,83 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών. Οι αιτήσεις κατέγραψαν επίσης ρεκόρ, καθώς ενισχύθηκαν κατά 900 σε σχέση με τον μέσο όρο των έξι προηγούμενων μηνών στις 4.243. Επίσης, αυξημένες κατά 50% ήταν και οι οριστικές υποβολές αιτήσεων σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες.
Δεύτερον, προς εξάντληση οδεύει το απόθεμα των δανείων που ρυθμίστηκαν μέσω του νόμου Κατσέλη, καθώς έως το τέλος του έτους υπολογίζεται ότι θα έχουν εκδικαστεί όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι το πρώτο εξάμηνο του 2024 είναι πιθανό να έχει ολοκληρωθεί "ο νόμος που ταλάνισε τους πιστωτές τα τελευταία 13 χρόνια", σύμφωνα με τον κ. Πανούση.
Τρίτη και τελευταία θεσμική ρύθμιση -που παραμένει σε εκκρεμότητα- είναι ο Φορέας Αγοράς και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ο οποίος -όπως έχει αναφέρει το Capital.gr- αναμένεται να λειτουργήσει εντός του 2024, καθώς μόλις πρόσφατα ολοκληρώθηκε ο ανταγωνιστικός διάλογος μεταξύ των ενδιαφερόμενων επενδυτών. Στόχος της συγκεκριμένης ρύθμισης είναι να αποτρέπονται οι πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας "κόκκινων" οφειλετών μέσω μιας μεσοπρόθεσμης συμφωνίας για παραμονή τους στην κατοικία τους η οποία όμως θα έχει μεταβιβαστεί πλέον στον Φορέα.
Όσον αφορά στους πλειστηριασμούς, πάντως, η Μαρία Βέργη, General Manager, Commercial Restructuring Solutions της Intrum Hellas, υπογράμμισε από το ίδιο συνέδριο ότι μόλις το 17% των εισπράξεων των servicers προέρχεται από ρευστοποιήσεις ακινήτων, ενώ το υπόλοιπο 83% προέρχεται από ρυθμίσεις και διευθετήσεις που επιτυγχάνουν οι πιστωτές με τους δανειολήπτες.
"Οι προσπάθειες συνεχίζονται αμείωτες και για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, με τον στόχο των ρυθμίσεων να έχει ανέλθει σε επίπεδο κλάδου σε άνω των 3 δισ.ευρώ, αυξημένος κατά 30% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου", επισήμανε η κυρία Βέργη.
Σε 110 τράπεζες που τελούν υπό άμεση εποπτεία το 2026.
"Σήμερα η κατάσταση είναι εντυπωσιακά διαφορετική σε σχέση με πριν 10 χρόνια".
Εκτιμούν πως η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί στο 1,8% έναντι 1% στην Ευρωζώνης. Ποιο είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που θα στηρίξουν τη συνέχιση του ισχυρού story.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν καταγράψει τις καλύτερες επιδόσεις στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής (CEEMEA), αλλά οι αποτιμήσεις παραμένουν σε discount, ενώ η...
Το νέο story του επόμενου έτους και το ισχυρό re-rating.
H αξιοποίηση του πλεονάζοντος κεφαλαίου και τα υψηλότερα ROTE θα μπορούσαν να ξεκλειδώσουν υψηλότερες αποτιμήσεις, εκτιμά η UBS. Οι τιμές - στόχοι και το top pick.
Μικρές αυξομειώσεις στα κυμαινόμενα επιτόκια των δανείων προκαλούν οι διακυμάνσεις του euribor.
Τα αυξημένα κέρδη και οι μεγαλύτερες διανομές μερισμάτων επιταχύνουν την απόσβεση των αναβαλλόμενων φόρων.
Οι τράπεζες επανέρχονται σε πιο λειτουργικά, διαφανή και ευέλικτα σχήματα.
Νέα ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα και την ελληνική αγορά δίνει η JP Morgan, επαναλαμβάνοντας την overweight θέση της για τις ελληνικές μετοχές το 2026.
Η εταιρεία Qivalis που ίδρυσαν, σχεδιάζει να βγάλει στην αγορά το stablecoin μέσα στο 2026.
