Τρίτη, 28-Μαρ-2023 14:26
Τραπεζίτες: Ενισχυμένη η άμυνα των ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς κρίσεις

Της Βάσως Αγγελέτου
Την αισιοδοξία τους ότι, χάρη στις άμυνες που έχουν "χτίσει" την τελευταία δεκαετία οι ελληνικές τράπεζες, είναι σε θέση να απορροφήσουν τους κραδασμούς των διεθνών κρίσεων σαν αυτές που είδαμε να εξελίσσονται πρόσφατα σε ΗΠΑ και Ελβετία, εξέφρασαν εκπρόσωποι του χρηματοπιστωτικού κλάδου στο σημερινό συνέδριο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Αθηνών.
Εκ μέρους των συστημικών τραπεζών, ο κ. Βασίλης Κουτεντάκης, Ανώτερος Γενικός Διευθυντής, Chief Retail Banking της Τράπεζας Πειραιώς εκτίμησε ότι η πιστωτική επέκταση το 2023 θα αγγίξει ή θα ξεπεράσει το ρεκόρ των 6,5 δισ. ευρώ που κατέγραψε το περασμένο έτος, χάρη στην υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας έναντι των ευρωπαϊκών η οποία αναμένεται να συνεχιστεί και την τρέχουσα χρονιά.
Σε αυτό εκτιμά ότι θα συμβάλλουν ουσιαστικά οι ευρωπαϊκοί πόροι ύψους 87 δισ. ευρώ που θα διοχετευτούν στην ελληνική οικονομία μέσω του RRF, η διατήρηση της δυναμικής του τουρισμού αλλά και η ανάκτηση της πιστοληπτικής ικανότητας το επόμενο διάστημα η οποία θα "ξεκλειδώσει" σημαντικές ξένες επενδύσεις.
"Έχουμε αφήσει τις πολλές παθογένειες πίσω μας", είπε το στέλεχος της Πειραιώς για τον τραπεζικό κλάδο, επισημαίνοντας ότι ο ρόλος του δεν εξαντλείται μόνο στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας αλλά και στην προώθηση και διευκόλυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού τόσο των επιχειρήσεων όσο και των πολιτών και του Κράτους, καθώς και της πράσινης μετάβασης.
Σε ό,τι αφορά στη μετακύλιση των επιτοκίων από τις τράπεζες στους πελάτες τους, παραδέχθηκε ότι υπάρχει υστέρηση μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων -κάτι, όμως, που χαρακτήρισε φυσιολογικό δεδομένου ότι τα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου αναπροσαρμόζονται άμεσα με βάση το Euribor. Επιπλέον, το επιτόκιο χορηγήσεων εμπεριέχει τον κίνδυνο ρευστότητας και τον πιστωτικό κίνδυνο.
Εξάλλου, σημείωσε ο κ. Κουτεντάκης, τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων στη χώρα μας έχουν αναπροσαρμοστεί στα επίπεδα του 2,30% – 2,50% και δεσμεύτηκε ότι οι τράπεζες "θα συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια καταθέσεων στον βαθμό που μπορούν και πρέπει".
Εκ μέρους των μη συστημικών τραπεζών, η κ. Ελένη Βρεττού, διευθύνουσα σύμβουλος της Attica Bank, αναφέρθηκε στις σημαντικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα τους τελευταίους μήνες στην τράπεζα με στόχο την εξυγίανση, την αναδιάρθρωση και, εν τέλει, την ανάπτυξη του πέμπτου πυλώνα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος "με τις κατάλληλες προϋποθέσεις και τη στήριξη των μετόχων μας".
"Είναι η πρώτη φορά στα 100 χρόνια λειτουργίας της τράπεζας που υπάρχει σχέδιο μεγαλόπνοο αλλά ρεαλιστικό" με στόχο η Attica Bank από "μεγάλος ασθενής" και "βαρίδι" του κλάδου να εξελιχθεί σε έναν υγιή τραπεζικό πυλώνα που θα καλύψει το κενό που παρατηρείται σήμερα στην ελληνική οικονομία ειδικά όσον αφορά στη χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Επόμενος σταθμός στον μετασχηματισμό της τράπεζας είναι, σύμφωνα με την κ. Βρεττού, η ολοκλήρωση της συμφωνίας μεταξύ υφιστάμενων μετόχων -ΤΜΕΔΕ και ΤΧΣ- και νέων επενδυτών, δηλαδή της Thrivest. Επίσης, σημαντικό επόμενο βήμα είναι, σύμφωνα με την ίδια, η πώληση τουλάχιστον ενός χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων -την πρώτη συναλλαγή αυτού του είδους που θα πραγματοποιηθεί στην Attica Bank, ανέφερε.
Έτσι θα ανοίξει ο δρόμος για την επιτυχή άντληση 473 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 190 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την αναδιάρθρωση και ανάπτυξη της τράπεζας και τα υπόλοιπα κεφάλαια θα χρηματοδοτήσουν την απαλλαγή της τράπεζας από τα NPEs. Κατόπιν, "εφόσον έχουν ολοκληρωθεί ικανοποιητικά μια σειρά από βήματα, θα οδηγήσουν στον πέμπτο πυλώνα του τραπεζικού συστήματος με ενεργητικό πάνω από 8 δισ. ευρώ", τόνισε.
Για τον ρόλο που θα διεκδικήσει η τράπεζα στη χρηματοδότηση της οικονομίας, η CEΟ εξήγησε ότι τα κενά είναι μεγάλα και στόχος της τράπεζας είναι "να δίνει στους πελάτες της την ομπρέλα όταν βρέχει, όχι όταν έχει λιακάδα", εκτιμώντας ότι οι μεγαλύτερες ανάγκες των ΜμΕ σήμερα αφορούν κυρίως το συναλλακτικό τους κύκλωμα και όχι τις επενδύσεις.
Εκ μέρους των εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων, ο κ. Θοδωρής Καλαντώνης, εκτελεστικός πρόεδρος τη doValue, επισήμανε ότι το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων συνολικά στην οικονομία ανέρχεται σε 90 δισ. ευρώ, μετά από μείωση 20 δισ. ευρώ από το ρεκόρ του 2018.
"Δεν μπορούμε να μιλάμε για την επόμενη πενταετία και να μην σκεφτόμαστε τα κόκκινα δάνεια που αποτελούν μεγάλο βαρίδι για την οικονομία και τα αναπτυξιακά μας σχέδια", είπε χαρακτηριστικά. "Έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε, θα ασχολούμαστε με τα NPEs τουλάχιστον για πέντε χρόνια ακόμη -για να μην πω περισσότερα", προέβλεψε, τονίζοντας ότι "το θέμα της διαχείρισης των κόκκινων δανείων δεν χωρά λαϊκισμούς και εύκολες τοποθετήσεις".
Σε ό,τι αφορά την θεραπεία του προβλήματος, ο κ. Καλαντώνης τόνισε ότι οι servicers έχουν τη θεσμική υποχρέωση απέναντι στους ιδιοκτήτες των NPEs -funds και τράπεζες- να εκπληρώσουν τα business plans για τα οποία έχουν δεσμευτεί. Έχουν, επίσης, υποχρέωση απέναντι στην ελληνική Πολιτεία που έχει δεσμευτεί για δάνεια 60 δισ. ευρώ τα οποία, εάν δεν αποπληρωθούν, θα καταπέσουν εις βάρος του κρατικού χρέους. "Εγγυόμαστε αποτελεσματικότητα αλλά πάνω απ’ όλα διαφάνεια", επισήμανε ο ίδιος.
Ειδικά για τους πλειστηριασμούς, ο Καλαντώνης ανέφερε ότι, στην πράξη, το 20% των εισπράξεων των servicers επί των χαρτοφυλακίων τους προέρχεται από τις ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων. Σημείωσε, επίσης, ότι το 80% των κόκκινων δανείων σήμερα έχει ρυθμιστεί με συνεναιτικό τρόπο, γεγονός που σημαίνει ότι μένουν 100.000 περίπου ακίνητα τα οποία θα πρέπει να εκπλειστηριασμούν την επόμενη τριετία. Τα μισά περίπου είναι οικιστικά και τα μισά εμπορικά, ανέφερε ο ίδιος.
Εκ μέρους του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ο CEO Ηλίας Ξηρουχάκης συμφώνησε ότι το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει ανακάμψει δυναμικά και ήδη οι τράπεζες έχουν υποβάλει τα σχέδιά τους στους εποπτικούς φορείς για διανομή μερίσματος και την επαναγορά μετοχών -σε κάποιες περιπτώσεις ήδη από φέτος.
"Το 2022 ήταν χρονιά-ρεκόρ σε όρους κερδοφορίας, οι τράπεζες κατέγραψαν ισχυρές επιδόσεις σε επίπεδο καθαρών εσόδων από τόκους και προμήθειες, είδαμε σταθερή βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού τους και απόλυτα ελεγχόμενο λειτουργικό κόστος", είπε χαρακτηριστικά. Είναι ορατό, τόνισε, ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν πλέον ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά τους, με τις καταθέσεις να ανέρχονται συνολικά στο υψηλότερο επίπεδο της δεκαετίας.
Για το 2023, ο ίδιος προέβλεπε νέα χρονιά-ρεκόρ με απόδοση ιδίων κεφαλαίων στα επίπεδα του 9-13% -σε πολλές περιπτώσεις υψηλότερα από πολλά άλλα ευρωπαϊκά ιδρύματα. Για την εξέλιξη του προγράμματος αποεπένδυσης του ΤΧΣ από τις τράπεζες, ο κ. Ξηρουχάκης διαμήνυσε ότι το Ταμείο παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις αγορές ώστε να εντοπίσει τις καλύτερες ευκαιρίες. Αποκάλυψε ότι έχει δεχθεί πολλές προτάσεις επενδυτικού ενδιαφέροντος και εκτίμησε ότι η πρόσφατη διεθνής κρίση στον κλάδο δεν θα έχει αποτύπωμα στις ελληνικές τράπεζες.
Τέλος, εκ μέρους του Επόπτη, ο κ. Martin Bijsterbosch, επικεφαλής της αποστολής της ΕΚΤ στην Ελλάδα, επισήμανε ότι ο ρόλος των τραπεζών είναι κομβικός για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και, παρά το γεγονός ότι υπονομεύτηκε σημαντικά στη διάρκεια της 10ετούς κρίσης, έχει σημειωθεί πολύ μεγάλη πρόοδος έκτοτε. Τα NPEs έχουν μειωθεί ως δείκτης κάτω από το 10%, ωστόσο, χρειάζεται να υπάρξει σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τόνισε ο ίδιος.
Για να αξιοποιήσει η ελληνική οικονομία τη σημαντική δυναμική της, εξήγησε το στέλεχος της ΕΚΤ, χρειάζονται τρεις προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι να ενισχυθούν περαιτέρω οι τράπεζες μέσω της σύγκλισης των NPEs με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Πολύ θετικά στοιχεία είναι, πάντως, η ενίσχυση της κερδοφορίας -και δη της οργανικής. Δεύτερον, είναι πολύ κρίσιμη η διάθεση των κονδυλίων του RRF και η ικανότητα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος να επιτελέσει τον ρόλο του. Τέλος, είναι σημαντική η ανάγκη να ενισχυθεί το θεσμικό πλαίσιο στη χώρα που θα διασφαλίσει ακόμη μεγαλύτερη προσέλκυση επενδύσεων. "Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση", κατέληξε.