Ο γόρδιος δεσμός τραπεζικής κρίσης, επιτοκίων, πληθωρισμού και ανάπτυξης

Του Τάσου Δασόπουλου  

Σε κομβικό σημείο βρίσκεται πλέον η νομισματική σύσφιξη και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, μετά την κατάρρευση της SVB, της Signature Bank και το πρόβλημα της Credit Suisse, αφού κάθε κίνηση θα έχει συνέπειες κάποιες από τις οποίες θα επηρεάσουν και την Ελλάδα.

H αύξηση κατά 0,5% των επιτοκίων του Ευρώ από την ΕΚΤ, έχει προαναγγελθεί εδώ και ένα μήνα από την ίδια την κ. Λαγκάρντ και πλέον έχει προεξοφληθεί από τις αγορές. Το ζητούμενο είναι, ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της Κεντρικής Τράπεζας του Ευρώ, η οποία έχει διακηρύξει σε όλους του τόνους, ότι ο βασικός στόχος είναι η υποχώρηση του προϋπολογισμού κοντά στo 2%, έστω και αν πληγεί η ανάπτυξη της Ευρωζώνης.

Ωστόσο, τα άγνωστα ακόμη ανοίγματα που έχει η Credit Suisse σε άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες και το ενδεχόμενο μετάδοσης της (περιορισμένης μέχρι στιγμής) τραπεζικής κρίσης, η οποία έχει αρχίσει να διαφαίνεται στις ΗΠΑ και ίσως και στην Ευρώπη, αλλάζουν το σκηνικό. Ένα κλίμα ανησυχίας για τις τράπεζες, σε συνδυασμό με τον υψηλό - ακόμη - πληθωρισμό στην Ευρωζώνη και τον εν εξελίξει περιορισμό της ρευστότητας, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την επαναφορά του σεναρίου της ύφεσης στην Ευρωζώνη για φέτος.

"Όλα αυτά, θα πρέπει να συνεκτιμηθούν προσεκτικά, στα επόμενα βήματα της νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης, από το συμβούλιο νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, το οποίο παρακολουθεί στενά και τις επόμενες κινήσεις της FED.

Κρίσιμες αποφάσεις 

Όποιες και αν είναι οι αποφάσεις για τα επόμενα βήματα θα έχουν συνέπειες. Η επιβράδυνση του ρυθμού με τον οποίο η ΕΚΤ αυξάνει τα επιτόκια από το 0,5% ή ακόμη και το "πάγωμα" της νομισματικής πολιτικής, θα σημάνει επιβράδυνση του ρυθμού αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, με απώλειες και στην ανάπτυξη. Αντίθετα, στο λιγότερο πιθανό σενάριο της συνέχισης της νομισματικής σύσφιξης με τους έως τώρα ρυθμούς, μπορεί να έχει αποτέλεσμα στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, αλλά και ακόμη μεγαλύτερη ζημιά στην ανάπτυξη.

Η FED, έκανε ήδη την πρώτη κίνηση νομισματικής χαλάρωσης, ανακοινώνοντας πιστωτική γραμμή για τις δύο περιφερειακές τράπεζες που παρουσίασαν πρόβλημα, αλλά και τις υπόλοιπες περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ. Με τον τρόπο αυτό, επιχειρεί να προλάβει νέες καταρρεύσεις και να καθησυχάσει οριστικά τις αγορές.

Ανησυχεί η Αθήνα 

Από την Αθήνα, το οικονομικό επιτελείο παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις. Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η ΤτΕ διαβεβαίωσε ότι το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, διατηρεί υψηλά επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας και δεν υπάρχει δίαυλος μετάδοσης της όποιας κρίσης από ΗΠΑ ή Ευρώπη. Συνεπώς, το ενδεχόμενο μιας νέας τραπεζικής κρίσης, συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες. 

Η ανησυχία εντοπίζεται, στη μετάδοση ενός νέου κύματος αβεβαιότητας από την υπόλοιπη Ευρώπη στη χώρα μας. Με άλλα λόγια, το οικονομικό επιτελείο περιμένει να δει αν στην προϋπολογισμένη αρνητική επίπτωση της αύξησης των επιτοκίων, σε κατανάλωση και επενδύσεις θα προστεθεί και άλλο ένα κύμα αβεβαιότητας που θα ξεκινήσει μεν από την υπόλοιπη Ευρώπη για τις τράπεζες  και θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα, πλήττοντας ακόμη περισσότερο την ανάπτυξη για το 2023. 

Υπό την αίρεση της έντασης και της διάρκειας που θα έχει το θέμα με τα προβλήματα των τραπεζών, στοιχεία που είναι άγνωστα προς το παρόν, κάποιοι απαισιόδοξοι αναρωτιούνται, μήπως μετά την πανδημία του κορονοϊού και την ενεργειακή κρίση ετοιμαζόμαστε να ζήσουμε μια τρίτη απανωτή κρίση που θα αφορά αυτή τη φορά τις τράπεζες.