Σάββατο, 28-Ιαν-2023 20:00
Tι φέρνει η νέα επικείμενη αύξηση των επιτοκίων για την οικονομία

Του Τάσου Δασόπουλου
Το νέο βήμα στην πιστωτική "σύσφιξη" που θα κάνει την Πέμπτη η ΕΚΤ, αυξάνοντας για πρώτη φορά μέσα στο 2023 τα επιτόκια του ευρώ κατά 0,5%, θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το κόστος χρήματος εντός Ελλάδας, καθιστώντας ακόμη πιο πιεστική την ανταπόκριση των τραπεζών στα πρόσφατα αιτήματα της Κυβέρνησης.
Οι αποφάσεις της ΕΚΤ θα αυξήσουν αρχικά το κόστος δανεισμού για τις εμπορικές τράπεζες και στη συνέχεια τα επιτόκια τις επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Θα αυξήσουν επίσης, το επιτοκιακό περιθώριο των ελληνικών τραπεζών, δηλαδή την "απόσταση" του επιτοκίου καταθέσεων από τα επιτόκια χορηγήσεων. Σε μια τέτοια κατάσταση οι τράπεζες θα πρέπει να αντιδράσουν, ισορροπώντας την κατάσταση τόσο στις καταθέσεις όσο και στα επιτόκια των δανείων τους, όχι μόνο λόγω της πίεσης της Κυβέρνησης, αλλά και για να αποφύγουν μια νέα αύξηση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία με πολλές προσπάθειες υποχώρησαν στο 9,7% στο τέλος του 2022.
"Μερίδιο" από την αύξηση των επιτοκίων θα έχει και ο δημόσιος δανεισμός, αν και την τάση της αύξησης των αποδόσεων όχι μόνο των ελληνικών αλλά και ομολόγων των υπολοίπων κρατών της Ευρωζώνης, θα αντισταθμίσει ως ένα βαθμό η υποχώρηση των τιμών της ενέργειας και του πληθωρισμού. Αν και είναι ακόμη νωρίς να υπάρξουν τελικά συμπεράσματα, η προσδοκία ότι η Ευρωζώνη θα αποφύγει την ύφεση θα επιβραδύνει απότομες αντιδράσεις στην αγορά χρήματος.
Ειδικά για την Ελλάδα, η αγορά έχει προεξοφλήσει την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, με τους επενδυτές να σπεύδουν να συγκεντρώσουν τα -δυσεύρετα- ελληνικά ομόλογα, όσο ακόμη δίνουν πολύ υψηλές αποδόσεις.
Αυτό απέδειξε και πρόσφατη έκδοση του 10ετούς ομολόγου, η οποία συγκέντρωσε συνολικές προσφορές 22 δισ. ευρώ, για ένα δημοπρατούμενο ποσό που δεν ξεπέρασε τα 3 δισ. ευρώ. Την αίσθηση ότι η επενδυτική βαθμίδα είναι πια κοντά, ενίσχυσε και η αναβάθμιση της Fitch την Παρασκευή του αξιόχρεου της Ελλάδας από τον οίκο στη βαθμίδα ΒΒ+ από ΒΒ. Πλέον, έχουμε τέσσερεις οίκους αξιολόγησης (Fitch Standard & Poors, DBRS, Scope) οι οποίοι έχουν αναβαθμίσει την Ελλάδα ένα σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Με την επόμενη αναβάθμιση ενός από τους τέσσερεις αυτούς οίκους της Ελλάδας στη βαθμίδα ΒΒΒ- θα είναι θέμα χρόνου πια η Ελλάδα να εκδίδει πλέον ομόλογα που θα είναι "επενδύσιμα". Στην παρούσα φάση η υπερβάλλουσα ζήτηση για ελληνικά ομόλογα θα βοηθήσει ώστε οι αποδόσεις από τη νέα αύξηση των επιτοκίων του ευρώ να είναι πιο ήπια από την αναμενόμενη.
Η επόμενη αύξηση των επιτοκίων του ευρώ, εκτός από τις συνέπειες που θα έχει στην αγορά δανείων και την αγορά χρήματος, θα εντείνει και μια συζήτηση που έχει ξεκινήσει και εντός της ΕΚΤ σχετικά με τα επόμενα βήματα της νομισματικής πολιτικής.
Τα λεγόμενα "γεράκια", οι σκληροί της ΕΚΤ από την Γερμανία και την Ολλανδία, επιμένουν οι αυξήσεις επιτοκίων να συνεχιστούν τουλάχιστον μέχρι και το Μάιο, μέχρι ο πληθωρισμός να έχει μια επιταχυνόμενη πορεία αποκλιμάκωσης.
Από την άλλη, τα "περιστέρια", στα οποία συμμετέχουν οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ιταλίας και της Γαλλίας, θεωρούν ότι η συγκράτηση των τιμών της ενέργειας και η πτωτική πορεία του πληθωρισμού, επιτρέπουν μια επιβράδυνση στην αύξηση του κόστους χρήματος, ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης.