Οι αερομεταφορές στην Ελλάδα γίνονται πιο "πράσινες" - Τα καύσιμα SAF σε πτήσεις της AEGEAN

Του Φώτη Φωτεινού 

Η ΕΕ έχει θέσει σαφείς περιβαλλοντικούς στόχους και οι μεταφορές διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στην επίτευξη αυτών.  

Η ΕΕ στοχεύει στη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κατά τουλάχιστον 55%, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 έως το 2030, επιτυγχάνοντας ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα έως το 2050.

Στις αερομεταφορές, σκοπός της ΕΕ είναι να τεθούν στην πορεία των στόχων της Κοινότητας για το κλίμα έως το 2030 και το 2050, δεδομένου ότι τα "Βιώσιμα Αεροπορικά Καύσιμα" (Sustainable Aviation Fuel) αποτελούν έναν από τους κύριους βραχυπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους παράγοντες απανθρακοποίησης των αερομεταφορών.

Συγκεκριμένα, η πρόταση RefuelEU, η οποία είναι μια από τις τέσσερις βασικές νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ για τη διείσδυση των ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών εκπομπών στις μεταφορές, προβλέπει δεσμευτικούς στόχους για τη χρήση SAF στις αερομεταφορές.

Τι είναι τα Βιώσιμα Αεροπορικά Καύσιμα και πως παράγονται

Τα SAF είναι καύσιμα, τα οποία παράγονται από βιώσιμες πρώτες ύλες, όπως βιομάζα, χρησιμοποιημένα έλαια, αστικά απόβλητα/απορρίμματα, ή με δέσμευση C02 και ανανεώσιμο ηλεκτρισμό, τα οποία εν συνεχεία αναμιγνύονται με συμβατικά ορυκτά αεροπορικά καύσιμα (Jet A/A-1 Fuel) και γι’ αυτό ονομάζονται SAF. 

Παράγονται με διαφορετικές χημικές κατεργασίες, ανάλογα με τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούν ως βάση, με την πλέον διαδεδομένη την επεξεργασία λιπαρών οξέων (HEFA) από 100% βιώσιμα υλικά, όπως χρησιμοποιημένα έλαια και ζωικά λίπη.  

Σύμφωνα με ορισμένες μεθοδολογίες υπολογισμού (ενδεικτικά: το ICAO CORSIA Methodology), η χρήση SAF στις αερομεταφορές μειώνουν τις εκπομπές CO2 κατά μέσο όρο 80% σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, σε όλο τον κύκλο ζωής τους. 

Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, SAF παράγονται κυρίως σε μονάδες στη Γερμανία, Φινλανδία, Ολλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, κ.α., αλλά όχι στην Ελλάδα, με τη συνολική ποσότητα SAF που παράγεται να υπολογίζεται σε <1%, σε σχέση με τη συνολική ζήτηση σε αεροπορικά καύσιμα και την τιμή διάθεσης τους να είναι 2 έως 4 φορές υψηλότερη της τιμής του συμβατικού αεροπορικού καυσίμου. 
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και τους στόχους της ΕΕ, η συνολική ποσότητα SAF δεν προβλέπεται να ξεπεράσει ποσοστό 8% - 10% έως το 2030. 

Γι’ αυτό σήμερα στην Ευρώπη, SAF έχουν αρχίσει να διατίθεται σε τακτική βάση μόλις σε 7 αεροδρόμια (Φρανκφούρτη, Παρίσι CDG, Άμστερνταμ, Ελσίνκι, Στοκχόλμη, Αμβούργο, Μόναχο). 

Η συμφωνία AEGEAN – ΕΛΠΕ για τη χρήση SAF 

Με τη χθεσινή συμφωνία που ανακοινώθηκε μεταξύ AEGEAN και ΕΛΠΕ, στη λίστα αυτή προστίθεται τώρα και το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, ενώ γίνονται ενέργειες, ώστε να μπορεί να διατίθεται και στο αεροδρόμιο της Αθήνας, βάζοντας την Ελλάδα στο χάρτη των "πράσινων” αερομεταφορών. 

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση παγκοσμίως με χρήση μείγματος SAF έγινε το 2008 και σύμφωνα με στοιχεία της IATA, από το 2016 όπου κατέστη εφικτή η προμήθειά  τους σε μεγαλύτερη κλίμακα, έχουν γίνει περίπου 370.000 εμπορικές πτήσεις, από μόλις 40 αεροπορικές σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Στην Ελλάδα, η πρώτη πτήση με μείγμα βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων πραγματοποιήθηκε από την AEGEAN τον Ιούλιο του 2021 κατά την πτήση παραλαβής ενός ακόμη αεροσκάφους τύπου Α321neo από το Αμβούργο. 

Η συμφωνία AEGEAN – ΕΛΠΕ προβλέπει ότι τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα που προμηθεύονται τα ΕΛΠΕ και μετά από κατάλληλη επεξεργασία στα διυλιστήρια, θα τροφοδοτούν τις πτήσεις της AEGEAN από το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, μέσω της ΕΚΟ. Τα καύσιμα αυτά παράγονται στη Φινλανδία και την Ολλανδία από την εταιρεία Neste, από 100% ανανεώσιμα απόβλητα και υπολείμματα πρώτων υλών.