Δάνεια χωρίς "μνημόνιο" από τον ESM και ευρωομόλογο σήμερα στο τραπέζι του Ecofin

της Δήμητρας Καδδά

Η ΕΕ εξαντλεί, το νέα μετά το άλλο, τα θεσμοθετημένα "εργαλεία" της για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού που μαίνεται, με θύματα όχι μόνο σε ανθρώπινες ζωές αλλά και στη δομή της οικονομίας. Ετσι, σήμερα και αύριο σε δύο διαδοχικές έκτακτες τηλεδιασκέψεις του Ecofin και του Eurogroup τίθενται επί τάπητος νέα, ακόμη πιο ισχυρά, "αντίδοτα": δάνεια από τον ESM χωρίς "μνημόνιο", αλλά και ευρωομόλογο.

Το πρώτο που σήμερα επιχειρείται να επικυρωθεί - για πρώτη φορά ιστορικά – είναι η ρήτρα γενικής διαφυγής που προβλέπεται ως έσχατο όπλο στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Ουσιαστικά πρόκειται για την "άρση" των δημοσιονομικών κανόνων που υπό όρους θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια και στην ελληνική κυβέρνηση για επόμενα πακέτα μέτρων τόνωσης της οικονομίας, όπως ανέφερε το Σάββατο ο ΥΠΟΙΚ.

Ωστόσο, όπως και ο ίδιος ο ΥΠΟΙΚ εξήγησε, "δεν πρέπει να μπερδέψουμε τα δημοσιονομικά με τα ταμειακά" περιθώρια. Δηλαδή πρέπει πέρα από το "ΟΚ", να υπάρχουν σε συνθήκες κατάρρευσης εσόδων επαρκή διαθέσιμα στα ταμεία των κρατών – μελών της ΕΕ (σ.σ. η Ελλάδα μπορεί να πορευθεί με παράταση των μέτρων έως τον Ιούνιο χωρίς να "σπάσει" τον κουμπαρά διαθεσίμων σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ).

Τα νέα εργαλεία

Η ανάγκη λοιπόν μέσα στους επόμενους μήνες να υπάρξει ένα εργαλείο "δανεισμού" των κρατών αλλά όχι με "μνημονιακούς" όρους, οδηγεί τον ESM και τα 410 δισ. ευρώ των χρημάτων που δεν έχει χρησιμοποιήσει. Το θέμα που συζητείται σήμερα (αλλά τέθηκε επί τάπητος και στο EWG της Παρασκευής), είναι πως τα εν λόγω δάνεια δεν θα πρέπει να έχουν σχέση με "προληπτικές γραμμές" που θυμίζουν τον καιρό των μνημονίων. Γιατί τα κράτη αυτή τη φορά δεν ευθύνονται με παραλείψεις για την τεράστια κρίση που βιώνουν.

Η αλλαγή που επιχειρείται να γίνει, συνδέεται λοιπόν με την έλλειψη ρευστότητας ανά την ΕΕ. Και περνά μέσα από τον μετασχηματισμό του ESM.

O αντιπρόεδρος της Κομισιόν κ. Ντομπρόβσκις δήλωσε πως η Επιτροπή την εβδομάδα αυτή είναι πιθανό να παρουσιάσει ένα νέο εργαλείο: το "Ταμείο Διάσωσης του ESM" για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της επιδημίας του κορονοϊού.

Εξήγησε πως ο ESM έχει 410 δισ. ευρώ στο "ράφι" αλλά τα εργαλεία που έχει διαθέσιμα ο ESM είναι "περιορισμένα δεδομένου ότι δημιουργήθηκε κυρίως για να ανταποκριθεί σε ασύμμετρες οικονομικές κρίσεις. Αλλά τώρα έχουμε ένα συμμετρικό σοκ που επηρεάζει όλα τα κράτη μέλη".

Έτσι, θεωρεί σημαντικό  να υπάρχει στον ESM αυτό το ειδικό εργαλείο που θα βοηθούσε αγοράζοντας ομόλογα κρατών  - μελών σε περίπτωση ανάγκης. Θα τα "μεταβίβαζε" στην EKT, ενώ το κόστος δανεισμού του θα ήταν πολύ χαμηλό.

Στο πλαίσιο αυτό του δανεισμού του ESM εισάγεται το θέμα των ευρωομολόγων με αρχή τα "coronabonds". Το "όνομα" συνδέεται με το μήνυμα της εν λόγω κίνησης: στην πρώτη της μορφή προτείνεται να είναι εντελώς στοχευμένη για να κάμψει τις αντιδράσεις κρατών όπως η Γερμανία ή η Ολλανδία (που έχουν πολύ υψηλά κρατικά διαθέσιμα).

Τα λουκέτα στη βιομηχανία βαθαίνουν την κρίση

Ήδη, ο απολογισμός της ύφεσης ανά την ΕΕ φτάνει στο 2,5% για φέτος. Ωστόσο, μετά το "λουκέτο" σε μεγάλο μέρος της ιταλικής βιομηχανίας που ξεκίνησε χθες, οικονομολόγοι θεωρούν πως οι τριγμοί βαθαίνουν. 

Στην σημερινή σύνοδο του Ecofin (σ.σ. που υπουργοί οικονομικών όλων των κρατών μελών της ΕΕ) θα συζητηθεί και η πρωτοβουλία της EKT για αγορές ομολόγων αξίας 750 δισ. ευρώ, αλλά και ένα νέο ευρωπαϊκό ταμείο στήριξης των ανέργων ανά την ΕΕ. Θα συζητηθεί και  χαλάρωση των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων.

Διαβάστε ακόμη:

- Η κατάρρευση οδήγησε την ΕΚΤ να δοκιμάσει τον "απαγορευμένο καρπό"