Γυρίζουν στον ELA των αρχών του 2015 οι τράπεζες

της Νένας Μαλλιάρα

Ραγδαία μείωση του δανεισμού από τον ELA, της τάξεως των 5 δις. ευρώ και σχεδόν ισόποση με τη μείωση που είχε σημειωθεί από την αρχή του έτους μέχρι τα μέσα Αυγούστου, καταγράφουν οι τράπεζες.

Το "ρεκόρ" μείωσης, ωστόσο, δεν είναι αποτέλεσμα εξίσου θεαματικής αύξησης των καταθέσεων, αλλά απόρροια των πωλήσεων θυγατρικών του εξωτερικού και του σταδιακά μεγαλύτερου ανοίγματος της διατραπεζικής αγοράς.

Στη χθεσινή του συνεδρίαση, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ δεν διατύπωσε αντίρρηση στο σχετικό αίτημα της ΤτΕ και καθόρισε το ανώτατο όριο παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες στο ποσό των 33,9 δισ. ευρώ μέχρι την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για μείωση της τάξεως των 5 δισ. ευρώ σε σχέση με το ποσό των 38,9 δισ. ευρώ που είχε εγκρίνει η ΕΚΤ για τις ελληνικές τράπεζες στις 2 Αυγούστου.

Η θεαματική μείωση του ELA, ωστόσο, δεν συνδέεται κυρίως με την αύξηση των καταθέσεων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Capital.gr, οι καταθέσεις τον Αύγουστο αυξήθηκαν κατά 400 εκατ. ευρώ, με το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς των διατραπεζικών repos, αλλά και τις πωλήσεις θυγατρικών του εξωτερικού να "υποκαθιστούν" τη μείωση των 5 δισ. ευρώ του ELA. 

Η αποκλιμάκωση του ELA παρατηρείται ταχύτερη από τον Μάιο και μετά, αντανακλώντας τη θετική επίπτωση από την ολοκλήρωση της β΄ αξιολόγησης. Μάλιστα τα τωρινά επίπεδα εξάρτησης από τον ELA είναι αντίστοιχα με τα αρχικά στάδια εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών από τον μηχανισμό έκτακτης παροχής ρευστότητας τους πρώτους μήνες του 2015.

Υπενθυμίζεται ότι οι τράπεζες αναγκάστηκαν να προσφύγουν στον ακριβό ELA από τον Φεβρουάριο του 2015 όταν η ΕΚΤ διέκοψε την πρόσβασή τους στη φθηνή χρηματοδότηση, αίροντας το waiver μέσω του οποίου έκανε αποδεκτούς ως εγγυήσεις για τη χορήγηση ρευστότητας τους ελληνικούς τίτλους. Το κλείσιμο της στρόφιγγας ρευστότητας ήταν συνέπεια της τότε διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης, η οποία είχε αφήσει τη χώρα εκτός προγράμματος προσαρμογής για πολλούς μήνες και προ του κινδύνου εξόδου από το ευρώ.

Από την αρχή του τρέχοντος έτους μέχρι και χθες, οι τράπεζες έχουν καταφέρει να μειώσουν την εξάρτησή τους από τον ακριβό δανεισμό του ELA κατά 10,6 δισ. ευρώ, ενώ κατά 55 δισ. ευρώ είναι η μείωση από την εποχή της επιβολής των capital controls.

Στις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων β΄ τριμήνου, οι τράπεζες ανέφεραν τα εξής για την εξάρτησή τους από τον ELA:

Εθνική Τράπεζα: H χρηματοδότηση από τον ELA μειώθηκε κατά 3 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους, σε μόλις 2,6 δισ. ευρώ με στοιχεία τέλους Αυγούστου. Εφικτός ο στόχος για μηδενισμό του ELA μέχρι το τέλος 2017.

Τράπεζα Πειραιώς: Η χρηματοδότηση από τον ELA μειώθηκε κατά 5,1 δισ. ευρώ στο α΄ εξάμηνο και διαμορφώθηκε στο τέλος Ιουνίου στα 10,3 δισ. ευρώ. Μέχρι τα τέλη Αυγούστου το ποσό αυτό μειώθηκε περαιτέρω στα 8,5 δισ. ευρώ.

Alpha Bank: Η Τράπεζα μείωσε στο β΄ τρίμηνο τον δανεισμό από τον ELA κατά 0,8 δισ. ευρώ, στα 11, 4 δισ. ευρώ. Μέχρι τα τέλη Αυγούστου ο ELA μειώθηκε περαιτέρω στα 9,1 δισ. ευρώ.

Eurobank: Η τρέχουσα χρηματοδότηση από τον ELA (ημερομηνία ανακοίνωσης 30/8/2017) διαμορφώνεται σε 9,9 δισ. ευρώ, μειωμένη κατά 2,5 ευρώ από τα υψηλά του 2017.

Η μείωση του ELA είναι πιστωτικά θετική και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, καθώς μειώνει το κόστος χρηματοδότησής τους και τις χρεώσεις για κρατικές εγγυήσεις που χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα για την άντληση της έκτακτης ρευστότητας.

Αυτό αποτυπώνεται σταθερά στα βελτιωμένα βασικά προ προβλέψεων έσοδα των τραπεζών κατά το α΄ εξάμηνο του 2017, κυρίως λόγω της βελτίωσης των καθαρών επιτοκιακών περιθωρίων και των χαμηλότερων χρεώσεων για τις κρατικές εγγυήσεις.

Όπως έχει γράψει το Capital.gr, oι τελευταίες, ως υψηλής ποιότητας ενέχυρα, χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο από τις τράπεζες για τη χρηματοδότησή τους από τη διατραπεζική αγορά των repos.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, αυτές οι βραχυπρόθεσμες διατραπεζικές συναλλαγές repos έχουν αρνητικά επιτόκια λόγω της υψηλής ποιότητας των εγγυήσεων που διακρατούν οι αντισυμβαλλόμενες διεθνείς τράπεζες. Σημειώνεται ότι η μεγαλύτερη δυνατότητα για τη σύναψη repos παρέχεται από την ύπαρξη covered bonds (καλυμμένα ομόλογα που στηρίζονται σε τιτλοποιημένα δάνεια) τα οποία παρέχονται ως ενέχυρα για την άντληση διατραπεζικής ρευστότητας.