Στουρνάρας: Xωρίς την "αξιολόγηση" δεν θα επιστρέψει η ομαλότητα

Toυ Γιάννη Αγγέλη

Το δίλημμα ανάμεσα σε μια αισιόδοξη και σε μία ρεαλιστικά δύσκολη επόμενη φάση για την οικονομία, η Τράπεζα της Ελλάδος και ο κ. Στουρνάρας επέλεξαν – μετά από αρκετή συζήτηση στο ΔΣ της τράπεζας - να το λύσουν με την υιοθέτηση μιας εκτίμησης για "συγκρατημένα αισιόδοξη” προοπτική της οικονομίας.

Η ανάλυση που έχει υιοθετήσει στην Έκθεσή της η ΤτΕ πρόκειται να δημοσιοποιηθεί στα τέλη της εβδομάδας και είναι αυτή της εξόδου από την κρίση, αλλά με προϋποθέσεις ταχείας ολοκλήρωσης του προγράμματος στο οποίο έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση.

Αυτό που γίνεται αρκετά σαφές στην Έκθεση είναι οτι "η ολοκλήρωση της αξιολόγησης” θα αποτελέσει το πρώτο και σημαντικότερο στοιχείο στην διαδρομή επαναφοράς στην ...ομαλότητα.

Η τοποθέτηση της αξιολόγησης σαν το αμέσως επόμενο κομβικό σημείο μετά την ανακεφαλαιοποίηση θέτει ενα νέο χρονοδιάγραμμα για τις εξελίξεις στο πρόγραμμα μιας και η αξιολόγηση συνδέεται άμεσα με την συζήτηση για το χρέος.

Και σ' αυτό φαίνεται να υπάρχει συμφωνία και από την ΕΚΤ. Καθώς η όποια επαναφορά στις προ του Φεβρουαρίου συνθήκες χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος και έτσι της οικονομίας, όπως για παράδειγμα το "waiver”, δηλαδή την αποδοχή των ελληνικών χαμηλής αξιολόγησης ομολόγων ως εγγύηση για την χρηματοδότηση των τραπεζών, προϋποθέτει την θετική αξιολόγηση της πορείας του προγράμματος.

Όσο για το πότε η Ελλάδα θα μπεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το QE, εξακολουθούν να ισχύουν όσα είχε πεί από την Κύπρο πρίν από ενάμιση περίπου χρόνο ο κ. Ντράγκι.

Οτι δηλαδή όσο η Ελλάδα είναι σε πρόγραμμα στήριξης δεν μπορεί να υπάρξει ενσωμάτωση στο QE παρά μόνο εφ΄όσον το πρόγραμμα είναι "on track” και η ΕΚΤ εκτιμήσει οτι δεν θα υπάρξουν στρεβλώσεις στην νομισματική της πολιτική. Με άλλ λόγια η Ελλάδα θα πρέπει να "τρέξει” το πρόγραμμα χωρίς προβλήματα και στην συνέχεια να ενσωματωθεί – όπως γίνεται τώρα με την Κύπρο – στην ροή των ρυθμίσεων της ΕΚΤ.

Στην Έκθεση της ΤτΕ η "εικόνα” για την οικονομία παραμένει αισιόδοξη, αλλά "συγκρατημένα”, καθώς οι αβεβαιότητες για την πορεία των ρυθμίσεων που έχουν δρομολογηθεί όσο αφορά τα κόκκινα δάνεια και το ασφαλιστικό, παραμένουν σε εκκρεμότητα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τους δύο πυλώνες της πρώτης αξιολόγησης.

Και οι δύο αυτές "ρυθμίσεις – εκκρεμότητες” αποτελούν την βασική προϋπόθεση για την αύξηση της επενδυτικής δραστηριότητας πέραν του χρηματοπιστωτικού τομέα στην ελληνική οικονομία για την επόμενη περίοδο.

Τι περιμένουν μεθαύριο οι αγορές και η Αθήνα από την ΕΚΤ

Πέραν όμως της Ελλάδα υπάρχει ...και η Ευρωζώνη. Και μεθαύριο Πέμπτη το ΔΣ  της ΕΚΤ θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τα επόμενα βήματά του σε εξαιρετικά ασταθές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον στην Ευρωζώνη.

Στος αγορές οι προσδοκίες δεν είναι μεγάλες αλλά συνδέονται βασικά με το ενδεχόμενο παρεμβάσεων σε τρία μέτωπα : το επιτόκιο αναχρηματοδότησης, το επιτόκιο καταθέσεων και τις αλλαγές στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης καθ' εαυτό.

Το επιτόκιο χρηματοδότησης (εβδομαδιαίας διάρκειας) προς τις τράπεζες (MRO) από τον Σεπτέμβριο του 2014 είναι μειωμένο στο 0,05% από 0,15% που ήταν μέχρι τότε. Δεν αναμένεται να γίνουν μεταβολές σ' αυτό. Από αυτό το επιτόκιο είναι αποκλεισμένες οι ελληνικές τράπεζες και αν η ΕΚΤ επαναφέρει το waiver η "ανακούφιση” για το κόστος του χρήματος στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα είναι μεγάλη.

Το επιτόκιο καταθέσεων των τραπεζών στην ΕΚΤ έχει πέσει σε αρνητικά επίπεδα και από τις 10/9/2014 είναι το -0,2%. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν οτι μπορεί να κατέβει ακόμα πιό χαμηλά έως και στο -0,3%, αλλά αυτό έτσι κι αλλιώς δεν ενδιαφέρει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στην κατάσταση που είναι.

Το Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης από τον Μάρτιο του 2015 αφορά σε αγορές της ΕΚΤ 45 δισ. κρατικά ομόλογα και 15 δισ. σε ABS και Covered Bonds. Το ενδεχόμενο να επεκτείνει η ΕΚΤ είτε το εύρος των αγορών σε είδος (να βάλει δηλαδή μέσα εταιρικά ομόλογα) είτε να επεκτείνει το πρόγραμμα κατά μισό ή ένα χρόνο είναι στο προσκήνιο. Την Πέμπτη θα ξέρουμε. Αλλά από όλα τα σημεία των ενδεχόμενων αλλαγών μόνο το πρώτο στοιχείο είναι το πλέον άμεσο για την Ελλάδα γιατί συνδέεται με την επαναφορά του waiver το οποίο θα μπορούσε να είναι στο ορίζοντα των επόμενων μηνών.