Eurobank: Εμπόδιο στην τόνωση της ζήτησης ο αποπληθωρισμός

Η συνέχιση του αποπληθωρισμού, μέσω της διαμόρφωσης προσδοκιών για περαιτέρω πτώση των τιμών και μέσω αύξησης των πραγματικών επιτοκίων, οδηγεί τόσο τους καταναλωτές όσο και τις επιχειρήσεις στο να αναβάλουν τις καταναλωτικές και τις επενδυτικές τους δαπάνες, αναφέρει στην εβδομαδιαία έκθεσή της για την οικονομία η Eurobank, ενώ προσθέτει “Το γεγονός αυτό δημιουργεί δυνάμεις ανάσχεσης στην αύξηση της συνολικής ζήτησης”.

Στην ίδια έκθεση η τράπεζα σημειώνει πως η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕΔΤΚ) για τον μήνα Οκτώβριο διαμορφώθηκε σε πτώση 1,8%.

Από το 2009 μέχρι και σήμερα, παρά την κάθετη πτώση της συνολικής ζήτησης, η μείωση της συνολικής προσφοράς (λόγω μείωσης της παραγωγικότητας και του φυσικού κεφαλαίου) και κυρίως οι στρεβλώσεις στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών δημιούργησαν δυνάμεις αντιστάθμισης στην πτωτική πορεία του γενικού επιπέδου των τιμών, προσθέτει η Eurobank.

Όπως επισημαίνει, τον Οκτώβριο (2014) σημειώθηκε η 20ή συνεχόμενη μηνιαία πτώση του γενικού επιπέδου των τιμών (ΕΔΤΚ) σε ετήσια βάση. Το γεγονός αυτό δημιουργεί κινδύνους για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μέσω ενεργοποίησης δυνάμεων ανάσχεσης στην αύξηση της συνολικής ζήτησης. 

Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στην περίπτωση που αναμένουν περαιτέρω πτώση στις τιμές τόσο των καταναλωτικών όσο και των κεφαλαιουχικών αγαθών ενδέχεται να οδηγηθούν σε μια κατάσταση αναμονής, δηλαδή να αναβάλλουν τις δαπάνες τους στο παρόν με στόχο να επωφεληθούν από την πτώση των τιμών στο μέλλον.
 
Επιπρόσθετα, το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση της ζήτησης και θεωρώντας δεδομένη την προσφορά να πυροδοτήσει έναν νέο κύκλο μείωσης των τιμών, δηλαδή ο αποπληθωρισμός στο παρόν δύναται να δημιουργήσει τους σπόρους για υψηλότερο αποπληθωρισμό στο μέλλον. Ένα άλλο κανάλι (εκτός αυτού των προσδοκιών) μέσω του οποίου ο αποπληθωρισμός οδηγεί σε μείωση της ζήτησης είναι και η συνεπακόλουθη αύξηση των πραγματικών επιτοκίων που προκαλεί. 

Οι επιλογές των φορέων της οικονομίας για κατανάλωση ή για επένδυση επηρεάζεται περισσότερο από το πραγματικό επιτόκιο και λιγότερο από το ονομαστικό. Είτε έχουμε τον ρόλο των νοικοκυριών είτε έχουμε τον ρόλο των επιχειρήσεων, ενδιαφερόμαστε περισσότερο για το σύνολο των αγαθών (πραγματικό μέγεθος) που επιστρέφουμε στους δανειστές μας και όχι τόσο για το σύνολο των νομισματικών μονάδων. 

Συνεπώς, η αύξηση του πραγματικού επιτοκίου αυξάνει το πραγματικό κόστος δανεισμού, μειώνει την παρούσα αξία των μελλοντικών ταμειακών ροών και ως εκ τούτου μειώνει την συνολική ζήτηση στην οικονομία.