Τράπεζες: Ασκήσεις επί χάρτου για την επόμενη ημέρα

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη 

Ασκήσεις επί χάρτου για διάφορα ανοιχτά ζητήματα που αφορούν αφενός στην υλοποίηση των κεφαλαιακών πλάνων και αφετέρου στην αναδιάρθρωση του λειτουργιών τους διεξάγουν οι διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ενόψει των αποτελεσμάτων της συνολικής αξιολόγησης των ΕΚΤ/EBA, που περιλαμβάνει τα stress tests και την αξιολόγηση ποιότητας του ενεργητικού.

Όπως έχει διευκρινίσει το Capital.gr από τα τέλη Ιουλίου, οι κινήσεις κεφαλαιακής ενίσχυσης που έχουν εγκριθεί από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGComp) θα έχουν τη μορφή “καταπραϋντικών” ενεργειών, μειώνοντας τον τελικό “λογαριασμό”. Νεότερες, μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν ότι ο “αλγόριθμος” που θα δεχτεί η ΕΚΤ για τις ελληνικές τράπεζες δεν αποκλείεται να έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από τα σχέδια αναδιάρθρωσης, ήτοι επιπρόσθετες ενέργειες ή μερική ενσωμάτωση των ήδη συμφωνηθέντων.

Από κει και πέρα, οι “ασκήσεις” αφορούν μία σειρά θεμάτων που αναμένεται να απασχολήσουν τις τράπεζες από τον ερχόμενο Νοέμβριο, όταν θα έχει λήξει ο “συναγερμός” των stress tests και οι πιστωτικοί όμιλοι θα μπορούν να επικεντρωθούν στις επόμενες προκλήσεις.

Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζουν α) η διαχείριση των “κόκκινων” δανείων, β) η περαιτέρω μείωση του λειτουργικού κόστους, γ) η πώληση δανείων και δ) η αντικατάσταση  των εγγυημένων από το ελληνικό δημόσιο ομολόγων που έχουν δοθεί στην ΕΚΤ ως ενέχυρα.

Κόκκινα δάνεια

Στο μέτωπο των “κόκκινων” δανείων όλα είναι ακόμη ανοιχτά. Και αυτό γιατί ενώ η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί προς την Τρόικα να απελευθερώσει τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας από την 1η Ιανουαρίου 2015, υπάρχουν φωνές που πιέζουν για... μονομερή παράταση της απαγόρευσης, ενώ η κυβέρνηση αναζητά μία φόρμουλα για την προστασία των ασθενέστερων και τον εντοπισμό των “στρατηγικών κακοπληρωτών”.

Εκτός από τα στεγαστικά δάνεια, η προσοχή στρέφεται και στα επιχειρηματικά καθώς οι προτεινόμενες αλλαγές στον πτωχευτικό κώδικα εκτιμάται ότι θα διευκολύνουν την αναδιάρθρωση των επιχειρηματικών οφειλών προς τις τράπεζες και την “εκκαθάριση” των μη βιώσιμων επιχειρήσεων με την επιτάχυνση των διαδικασιών. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν έχει ξεκαθαρίσει μέχρι στιγμής αν οι τράπεζες εντέλει θα πάρουν αυτό που θέλουν: να αναβαθμιστούν στη λίστα με τους πιστωτές που ικανοποιούνται σε περίπτωση εκκαθάρισης.

Πωλήσεις δανείων

Όπως είχε αναφέρει το Capital.gr οι τράπεζες θέλουν να “ξεφορτωθούν” δάνεια  όμως δεν έχουν λάβει προσφορές που να τις ικανοποιούν. Αυτό ενδέχεται να αλλάξει μετά τα stress tests.

Πρόκειται, κατά κύριο λόγο, για “κόκκινα” δάνεια και όχι ενήμερα. Αρμόδια τραπεζικά στελέχη υποστηρίζουν ότι στην παρούσα φάση δεν δείχνει να προχωράει καμία ουσιαστική συμφωνία και όλες οι κινήσεις που ενδεχομένως γίνονται είναι διερευνητικού χαρακτήρα, εν αναμονή των αποτελεσμάτων των stress tests. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι δεν αποκλείεται η αγορά να “ανοίξει” το προσεχές διάστημα με την επίτευξη των πρώτων deals.

Κάτι τέτοιο, βέβαια, απαιτεί και τη σωστή τιμή. Γιατί οι προσφορές που δέχονταν οι τράπεζες μέχρι πρότινος από ξένα distressed funds δεν θεωρούνται δελεαστικές. Αυτό ίσως αλλάξει μέσα στους επόμενους μήνες. Τέτοια funds έχουν και παλαιότερα αναζητήσει ευκαιρίες αγοράς «κόκκινων» δανείων στην ελληνική αγορά, όμως και πάλι οι τιμές που ζητούσαν οι εγχώριες τράπεζες ήταν απαγορευτικές για να γίνουν συμφωνίες μεγάλου μεγέθους.

Μείωση λειτουργικού κόστους

Στα αποτελέσματα β΄ τριμήνου οι τράπεζες παρουσίασαν σημαντικό περιορισμό του λειτουργικού κόστους, μία τάση που σύμφωνα με τις διοικήσεις πρόκειται να συνεχιστεί. Περικοπές δαπανών, μείωση του μισθολογικού κόστους με νέα προγράμματα εθελούσιας εξόδου και κλείσιμο καταστημάτων είναι οι τρεις βασικοί άξονες της προσπάθειας των πιστωτικών ομίλων να “μαζευτούν”.

Όπως αποκάλυψε το Capital.gr οι συστημικές τράπεζες εξετάζουν το ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε νέες κινήσεις μείωσης του προσωπικού μέσω προγραμμάτων παροχής κινήτρων. Μάλιστα, οι πρώτες κινήσεις αναμένονται άμεσα. 

Η Alpha Bank είναι η τράπεζα της οποίας η εθελούσια εκκρεμεί, αφού λόγω... νομικών εμποδίων και υπερβολικού κόστους δεν προχώρησε στο παρελθόν. Οι πληροφορίες θέλουν την Alpha Bank να θέτει σε εφαρμογή πρόγραμμα οικειοθελούς αποχώρησης σύντομα και πριν από το τέλος του έτους.

Όμως και οι άλλες τρεις τράπεζες αναζητούν τρόπους να μειώσουν το προσωπικό, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο. Εθνική και Eurobank ενδέχεται να προβούν σε στοχευμένες κινήσεις περιορισμένης έκτασης ενώ η Πειραιώς εξετάζει όλες τις εναλλακτικές, με την τράπεζα που έχει συγκεντρώσει τις περισσότερες τράπεζες να στοχεύει στη μείωση των καταστημάτων της έως τον Δεκέμβριο του 2014 στα 800 από 873 σήμερα, σύμφωνα με την παρουσίαση για αποτελέσματα εξαμήνου. 

Αντικατάσταση ενέχυρων

Περί τα 25 δισ. ευρώ διαμορφώνεται, σύμφωνα με πληροφορίες, η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ με ενέχυρα ομόλογα του Πυλώνα II, που φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Η επιλεξιμότητα των συγκεκριμένων ομολόγων “λήγει” τον ερχόμενο Μάρτιο και έως τότε οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να βρουν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, ενώ στην χειρότερη περίπτωση μπορούν να επιστρέψουν στον ακριβό έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας της ΤτΕ (ELA).

Αν μέσα στο επόμενο διάστημα δεν αλλάξει κάτι από πλευράς ΕΚΤ (π.χ. παράταση της επιλεξιμότητας), τότε οι ελληνικές τράπεζες σκοπεύουν να κινηθούν σε τρεις άξονες για να αντικαταστήσουν τη χρηματοδότηση που έχουν λάβει μέσω των συγκεκριμένων ενεχύρων. Ο πρώτος αφορά στη συνέχιση της δραστηριότητας τους στην αγορά των repos, ο δεύτερος σχετίζεται με νέες εκδόσεις ομολόγων και ο τρίτος αφορά στην ποικιλομορφία των δανειακών χαρτοφυλακίων.