Eurobank: Αδιαμφισβήτητη επιτυχία το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013

Ως αδιαμφισβήτητη επιτυχία, χαρακτηρίζει η Eurobank, την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013, που αποτελεί διαπραγματευτικό χαρτί στο χαρτοφυλάκιο της Ελλάδας για τη λήψη μέτρων ελάφρυνσης του χρέους εκ μέρους των δανειστών, ωστόσο, όπως σημειώνεται στην εβδομαδιαία έκδοση «7 ημέρες Οικονομία», η αύξησή του τα επόμενα χρόνια απαιτεί θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, συνέχιση του εξορθολογισμού των δαπανών και καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.

Σύμφωνα με την τράπεζα, οι δύο τελευταίες εβδομάδες θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς για την εξέλιξη της ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης. Στις 23 Απριλίου η Eurostat ανακοίνωσε – στα πλαίσια της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος – τα στοιχεία για το δημοσιονομικό έλλειμμα και το χρέος των χωρών μελών της Ευρωζώνης. Το πρωτογενές ισοζύγιο σε όρους 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (2ΠΣΕΟ) είναι θετικό στο 0,8% του ΑΕΠ. Το αποτέλεσμα αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, άλλωστε η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβρη του 2013 υποστήριζε ότι το πρωτογενές ισοζύγιο θα είναι θετικό, σημειώνουν οι συντάκτες της μελέτης για να συμπληρώσουν ότι  δεν προήλθε ως προϊόν στατιστικής αλχημείας αλλά ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων και γνωστών κανόνων που ήταν γνωστοί από χρόνια.

Η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 – ένα χρόνο νωρίτερα από ότι ανέμενε το 2ΠΣΕΟ τον Ιούλιο του 2013 – αποτελεί μια αδιαμφισβήτητα θετική εξέλιξη, τονίζει η Eurobank. “Δείχνει ότι η ελληνική οικονομία κατάφερε να ισορροπήσει τη δημοσιονομική της κατάσταση και μπορεί με αυτό το διαπραγματευτικό χαρτί στο χαρτοφυλάκιο της να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, στη λήψη μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους εκ μέρους των δανειστών σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup της 27ης Νοεμβρίου 2012". Εδικότερα ως προς τη συγκεκριμένη εξέλιξη η Eurobank δεν αναμένει "κάποια θεαματική πρόοδο". "Θα περιλαμβάνει μείωση των επιτοκίων και επέκταση της περιόδου αποπληρωμής και σίγουρα η απόφαση δε θα ληφθεί πριν από το Φθινόπωρο του 2014” συμπληρώνουν οι συντάκτες του «7 ημέρες Οικονομία».

Από την άλλη πλευρά, η Eurobank υπενθυμίζει ότι η συγκεκριμένη δημοσιονομική προσαρμογή επετεύχθη κυρίως με τη χρήση φοροεισπρακτικών μέτρων προς τους συνήθεις ύποπτους, μισθωτούς και συνταξιούχους και κατά δεύτερο λόγο από την περικοπή των δαπανών και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Προφανώς αυτή η κατάσταση δεν είναι δυνατό να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-18 (ΜΠΔΣ2014-18) που κατατέθηκε τις προηγούμενες ημέρες στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και αναμένεται να ψηφιστεί την επόμενη εβδομάδα το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται σε 2,5%, 2,7%, 3,6%, 4,6% και 5,3% για το 2014, το 2015, το 2016, το 2017, και το 2018 αντίστοιχα σαφώς υψηλότερα από τους αντίστοιχους στόχους του 2ΠΣΕΟ. Τα φορολογικά έσοδα από την άμεση φορολογία αναμένεται να μειωθούν μεταξύ 2014 και 2015 κατά -5,1% και να διατηρηθούν περίπου σταθερά για την περίοδο 2015-16 ενώ θα ακολουθήσουν αυξητική πορεία για την περίοδο 2017-18 (αύξηση κατά 3,3% και 4,4% αντίστοιχα). Από την άλλη πλευρά, τα έσοδα από τους άμεσους φόρους αναμένεται να ακολουθήσουν έντονα αυξητική πορεία για το σύνολο της περιόδου – αύξηση κατά 3,5%, 5,9% 2,9 και 3,3% για το 2015, το 2016, το 2017, και το 2018 αντίστοιχα – αντικατοπτρίζοντας τόσο την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης όσο και την προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής..

Όπως υποστηρίζει η Eurobank, βασική προϋπόθεση  για την επίτευξη των παραπάνω είναι:

• Η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2014 και μετά. Οι σχετικές προβλέψεις του ΜΠΔΣ2015-2018 είναι για θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης 0,6%, 2,9%, 3,7%, 3,5%, και 3,2% για το 2014, το 2015, το 2016, το 2017, και το 2018 αντίστοιχα.

• Η συνέχιση της ορθολογικοποίησης των δαπανών της κεντρικής  κυβέρνησης με έμφαση σε δράσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να ενταθούν ακόμη τα επόμενα χρόνια (μείωση μισθολογικής δαπάνης εξαιτίας αποχωρήσεων το 2013 μείωση επιχορηγήσεων και λοιπών λειτουργικών δαπανών, τον σαφή προσδιορισμό των ανωτάτων ορίων δαπανών ανά Υπουργείο, μείωση των εξόδων των ΟΤΑ και ΟΚΑ και αύξηση των εσόδων τους και κατά συνέπεια μείωση της κρατικής επιχορήγησης, κτλ.). Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού αναμένεται να μεταβληθούν (μειωθούν με εξαίρεση το 2017 όπου παρατηρείται μικρή αύξηση) κατά -2,4%, -0,3%, 1,3%, -1,3%, για το 2015, το 2016, το 2017, και το 2018 αντίστοιχα. Παρόμοια πορεία ακολουθούν και οι πρωτογενείς δαπάνες (-2,8%, -0,7%, 0,0%, -0,6%, για το 2015, το 2016, το 2017, και το 2018 αντίστοιχα).

• Η συνέχιση της εφαρμογής του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που σκοπό έχουν να καταπολεμήσουν την φοροδιαφυγή κλπ καθώς και η βελτίωση της ποιότητας καταγραφής των δημοσιονομικών στοιχείων της γενικής κυβέρνησης.

Σχολιάζοντας τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης Ιανουαρίου-Μαρτίου 2014 η Eurobank, χαρακτηρίζει το πρωτογενές πλεόνασμα της περιόδου ικανοποιητικό, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι προβληματίζει η μείωση των εσόδων.

Σύμφωνα με την τράπεζα, η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2014 δεν αποτελεί έκπληξη με δεδομένο ότι στη συγκεκριμένη περίοδο συνεχίζεται η είσπραξη φόρων για το 2013  ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες είναι ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Μέρος των εσόδων των δύο πρώτων μηνών κάθε έτους (όπως και των δαπανών) καταγράφεται δημοσιονομικά στο προηγούμενο έτος, στην περίπτωσή μας το 2013. Είναι αναμενόμενο συνεπώς το πρωτογενές πλεόνασμα, των τριών πρώτων μηνών του 2014, να είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Στην αντίθετη περίπτωση, ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 θα διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο. Ο επίσημος στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 είναι €1,5 δισ. ή 0,8% σε όρους του 2ΠΣΕΟ.

«Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για το πρωτογενές πλεόνασμα της περιόδου Ιανουαρίου-Μαρτίου 2014 θα επαναλάβουμε την άσκηση που πραγματοποιήσαμε και τον Φεβρουάριο 2014. Υποθέτουμε ότι τόσο οι πρωτογενείς δαπάνες όσο και τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν στο επίπεδο των αντίστοιχων στόχων του Προϋπολογισμού 2014». Όπως σημειώνεται, σε αυτή την περίπτωση το  πρωτογενές ισοζύγιο θα ήταν ελλειμματικό κατά 0,5 δισ. ευρώ. «Το τελευταίο αποτέλεσμα δεν είναι ενθαρρυντικό. Δεν θεωρούμε ότι η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 βρίσκεται σε κίνδυνο. Άλλωστε τα πρόσφατα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ και την EUROSTAT αλλά και οι αντίστοιχες προβλέψεις του 2ΠΣΕΟ δεν δείχνουν κάτι τέτοιο» αναφέρει η Eurobank για να καταλήξει σημειώνοντας ότι «το κρίσιμο στοιχείο που προκύπτει τόσο από την παραπάνω άσκηση και την υστέρηση των εσόδων το πρώτο τρίμηνο του 2014 έχει να κάνει με τη διατηρησιμότητα του πρωτογενούς πλεονάσματος τόσο φέτος όσο και τα επόμενα χρόνια».