Πιο αυστηρά τα stress tests της TτE

του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Οι παραδοχές στις οποίες βασίστηκαν τα stress tests που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεργασία με την BlackRock είναι πιο αυστηρές από αυτές της ευρωπαϊκής άσκησης. Αυτό προκύπτει από τη σύγκριση των δύο μοντέλων, τουλάχιστον σε ότι αφορά το δυσμενές σενάριο.

Οι ελληνικές τράπεζες έμαθαν χθες το πλαίσιο βάσει του οποίου θα κληθούν να καλύψουν ενδεχόμενες επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες μετά τα ευρωπαϊκά stress tests, ενώ παράλληλα δόθηκαν στη δημοσιότητα οι παραδοχές των δύο σεναρίων που θα “τρέξει” η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA). Τα συμπεράσματα από την ανάλυση της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τα χρονικά περιθώρια κάλυψης των αναγκών που θα προκύψουν στο δυσμενές σενάριο της άσκησης, και των παραδοχών της EBA είναι πολύ σημαντικά και κρίσιμα για τους ελληνικούς ομίλους.

«Είναι λογικό η ευρωπαϊκή άσκηση να είναι ηπιότερη αυτής που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεργασία με την BlackRock, γιατί οι παραδοχές των εγχώριων stress tests ‘στρέσαραν’ μία ήδη υπερβολικά ‘στρεσαρισμένη’ οικονομία», εκτιμά ανώτερο στέλεχος ελληνικής τράπεζας που ολοκλήρωσε επιτυχώς την αύξηση κεφαλαίου. «Ενώ στο σύνολό τους οι παραδοχές στο δυσμενές σενάριο περιγράφουν μία ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση, η Ελλάδα έχει ήδη περάσει από αυτή και συνεπώς δεν αποκλείεται να έχουμε θετικές εκπλήξεις», προσθέτει.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι εγχώριοι όμιλοι εισέρχονται στην τελική ευθεία της πανευρωπαϊκής άσκησης έχοντας να αντιμετωπίσουν το ίδιο βασικό σενάριο με αυτό της BlackRock. Η διαφορά είναι ότι η άσκηση προσομοίωσης της EΚΤ θα γίνει με στοιχεία 31 Δεκεμβρίου 2013, όταν η ελληνική «διάγνωση» βασίστηκε σε στοιχεία Ιουνίου 2013. Παρ’ όλα αυτά, τόσο η ΤτΕ όσο και η ΕΚΤ λαμβάνουν υπόψη και όλες τις ενέργειες που έχουν υλοποιηθεί μέχρι την ολοκλήρωση της άσκησης, καθώς και τα capital plans των τραπεζών.

Όπως και να ‘χει, μετά τις αυξήσεις κεφαλαίου και την άντληση άνω των 8,5 δισ. ευρώ (αν ολοκληρωθεί επιτυχώς η ΑΜΚ της Εθνικής) η προσοχή των εγχώριων ομίλων στρέφεται στην κάλυψη του δυσμενούς σεναρίου, ενώ για τον ίδιο λόγο ετοιμάζουν, όπως αποκάλυψε το Capital.gr κεφαλαιακά πλάνα που θα καταθέσουν στην ΤτΕ μέσα στο Μάιο. Όπως προκύπτει από την οδηγία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες που θα συμμετάσχουν στα stress tests είναι υποχρεωμένες να καλύψουν τις κεφαλαιακές ανάγκες που θα υπολογιστούν βάσει του δυσμενούς σεναρίου έως και εννέα μήνες μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ήτοι μέχρι τον Ιούλιο του 2015.

Ας δούμε όμως τη σύγκριση των παραδοχών για την οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα, όπως αυτές ορίστηκαν από την BlackRock και την EBA. Στο βασικό σενάριο τόσο ο αμερικανικός οίκος, όσο και η τραπεζική Αρχή προβλέπουν ανάπτυξη του ελληνικού ΑΕΠ κατά 0,6% το 2014 και κατά 2,9% το 2015. Στο δυσμενές σενάριο, ωστόσο, οι παραδοχές που υιοθέτησε η Τράπεζα της Ελλάδος είναι πιο αυστηρές. Οι ελληνικές Αρχές σε συνεργασία με την BlackRock «στρέσαραν» τις ελληνικές τράπεζες για συρρίκνωση του ΑΕΠ της τάξης του 2,9% το 2014, μείωση 0,3% το 2015 και ανάπτυξη 1% το 2016. Η EBA, από την πλευρά της, προβλέπει στον ίδιο ορίζοντα ύφεση 1,6% το 2014 και 0,6% το 2015, ενώ κάνει λόγο για ανάπτυξη 1,2% το 2016.

Στην αγορά επικρατεί η άποψη – που δεν είναι παρά μόνο μία εκτίμηση – ότι τα ευρωπαϊκά stress tests θα κινηθούν σε επίπεδα ανάλογα με τα αποτελέσματα της εγχώριας άσκησης.

Οι κινήσεις των τραπεζών

Η Τρ. Πειραιώς άντλησε 1,75 δισ. ευρώ αφενός για να καλύψει τις ανάγκες που προέκυψαν από τα stress tests ύψους 425 εκατ. ευρώ και να αποπληρώσει τις προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου ύψους 750 εκατ. ευρώ και αφετέρου για να δημιουργήσει κεφαλαιακό “μαξιλάρι” της τάξης των 575 εκατ. ευρώ. Οι ανάγκες της τράπεζας με βάση το δυσμενές σενάριο της BlackRock υπολογίστηκαν στα 757 εκατ. ευρώ, ήτοι 332 εκατ. ευρώ πάνω από το βασικό. Συνεπώς, η διοίκηση εκτιμά ότι η τράπεζα είναι κεφαλαιακά “καλυμμένη” ακόμη και στην περίπτωση που τα ευρωπαϊκά stress tests κινηθούν πιο κοντά στο δυσμενές σενάριο της BlackRock.

Η Alpha Bank, από την πλευρά της, συγκέντρωσε 1,2 δισ. ευρώ μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης στο εξωτερικό, με τα οποία κάλυψε το βασικό σενάριο της BlackRock (262 εκατ. ευρώ) και παράλληλα αποπλήρωσε τις προνομιούχες μετοχές ύψους 940 εκατ. ευρώ. Στο δυσμενές σενάριο των εγχώριων stress tests οι κεφαλαιακές ανάγκες της τράπεζας αυξάνονται κατά 298 εκατ. ευρώ, στα 560 εκατ. ευρώ. Στην τράπεζα εκτιμούν ότι ακόμη και στην περίπτωση που χρειαστεί να ενισχυθούν κεφαλαιακά οι ανάγκες θα είναι τόσο μικρές που θα μπορούν εύκολα να καλυφθούν είτε μέσω capital actions είτε από τις αγορές.

Η διαδικασία αύξησης κεφαλαίου της Εθνικής βρίσκεται σε εξέλιξη. Υπό την προϋπόθεση ότι η τράπεζα θα καταφέρει να αντλήσει 2,5 δισ. ευρώ μέσω δημόσιας προσφοράς στο εξωτερικό, θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες ακόμη και στο δυσμενές σενάριο της BlackRock (2,183 δισ. ευρώ στο βασικό, 2,5 δισ. ευρώ στο δυσμενές). Παράλληλα, θα “τρέξει” και το κεφαλαιακό της πλάνο, μέσω του οποίου οι εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος κάνουν λόγο για άντληση τουλάχιστον 1,04 δισ. ευρώ, ενώ εκκρεμεί και η αποπληρωμή των προνομιούχων του Δημοσίου ύψους 1,35 δισ. ευρώ.

Η Eurobank, τέλος άντλησε 2,86 δισ. ευρώ για να καλύψει τις ανάγκες στο βασικό σενάριο της BlackRock, ωστόσο, είναι η τράπεζα με τη μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δύο σεναρίων. Στην ακραία περίπτωση, η Eurobank θα βρεθεί αντιμέτωπη με επιπλέον 2 δισ. ευρώ (στα 4,98 δισ. ευρώ το δυσμενές σενάριο της BlackRock). Η τράπεζα εκτιμά ότι ειδικά γι’ αυτήν το δυσμενές σενάριο της BlackRock ήταν… υπερβολικά δυσμενές, ενώ έχει ήδη έτοιμο το πλάνο για την κάλυψη ενδεχόμενων επιπρόσθετων αναγκών.

Αλλαγές στην Τράπεζα της Ελλάδος 

Με «φόντο» τις σημαντικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη που αφορούν στην τραπεζική ενοποίηση η Τράπεζα της Ελλάδος προχώρησε, σύμφωνα με πληροφορίες, στην ανασυγκρότηση των λειτουργιών της ενισχύοντας την οργανωτική της δομή.

Σε αυτό το πλαίσιο, σημαντική θεωρείται η αναβάθμιση της κ. Βασιλικής Ζάκκα, η οποία αναλαμβάνει τη Διεύθυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και Μακροληπτικής Εποπτείας, υπό τον συντονισμό της οποίας περνούν τόσο η «παραδοσιακή» διεύθυνση εποπτείας (Διεύθυνσης Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος), όσο και η νεοϊδρυθείσα διεύθυνση επιτόπιων ελέγχων.

Η κ. Ζάκκα ήταν επικεφαλής της Διεύθυνσης Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος της Τράπεζας της Ελλάδος από το Σεπτέμβριο του 2011, ενώ εργάζεται στην ΤτΕ από το 1992 έχοντας αναλάβει διάφορες θέσεις στην ίδια διεύθυνση. Από το νέο της πόστο θα είναι υπεύθυνη και θα συντονίζει τη λειτουργία των άλλων δύο διευθύνσεων.

Επικεφαλής στη Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος ορίζεται ο κ. Σπύρος Ζάρκος, ο οποίος διετέλεσε Διευθυντής της Διεύθυνσης Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (ΔΕΙΑ) της ΤτΕ από τον Ιανουάριο του 2013. Στο παρελθόν έχει εργαστεί ως σύμβουλος στην ΤτΕ σε θέματα Εποπτείας του Πιστωτικού Συστήματος και Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ως Chief Risk Officer στην Geniki Bank και ως Σύμβουλος Διοίκησης στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.

Τη θέση του κ. Ζάρκου στη ΔΕΙΑ αναλαμβάνει η κ. Ιωάννα Σεληνιωτάκη, πρώην Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Διεύθυνσης Εποπτείας Τραπεζικού Συστήματος της Τράπεζας της Ελλάδος και μέλος του Δ.Σ. της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Επίσης, στη νεοϊδρυθείσα Διεύθυνση Επιτόπιων Ελέγχων (Διευθύνση Επιθεώρησης Εποπτευόμενων Εταιρειών) διευθυντής αναλαμβάνει ο κ. Γιώργος Πάσχας. Ο κ. Πάσχας είναι πολύπειρο στέλεχος με θητεία πολλών ετών ως Γενικός Διευθυντής Επιθεώρησης της Εθνικής Τράπεζας, ενώ τον τελευταίο χρόνο διετέλεσε σύμβουλος του διοικητή της ΤτΕ, κ. Γιώργου Προβόπουλου. Παράλληλα στη διεύθυνση αυτή αναπληρωτής διευθυντής ορίστηκε το στέλεχος της ΤτΕ Θέμης Αντωνίου.