Τα στεγαστικά θα κρίνουν το ύψος των NPLs

του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Ένα από τα μεγαλύτερα “στοιχήματα” του 2014 θεωρείται για τις τράπεζες η διαχείριση των στεγαστικών δανείων. Γι΄ αυτόν ακριβώς το λόγο οι νέες “υπερδιευθύνσεις” διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων εργάζονται πυρετωδώς εξετάζοντας όλες τις πιθανές εναλλακτικές για τον περιορισμό του φαινομένου.

Το νομικό πλαίσιο που προστατεύει τους δανειολήπτες από τους πλειστηριασμούς εκτιμάται ότι “ενθαρρύνει” τους κακοπληρωτές, παρά το γεγονός ότι άλλαξε και αφορά πλέον λιγότερους. Την ίδια ώρα, οι τράπεζες θέλουν να δώσουν τέλος στην πιστωτική συρρίκνωση και να ξεφύγουν από τη στασιμότητα των τελευταίων ετών στη στεγαστική πίστη.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ποσοστό των “κόκκινων” στεγαστικών δανείων έχει φτάσει στο 25,8% στο γ΄ τρίμηνο του 2013, ενώ οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περαιτέρω άνοδο στο τέλος του έτους. Σημειώνεται ότι στο τέλος του 2012 τα μη εξυπηρετούμενα διαμορφώνονταν στο 20% του συνόλου των στεγαστικών. Τα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών διαμορφώθηκαν το Δεκέμβριο του 2013 στα 70,6 δισ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι έχουν ρυθμιστεί ήδη πάνω από 500.000 δάνεια.

Ανώτερα τραπεζικά στελέχη υποστηρίζουν ότι το τελικό ύψος που  θα φτάσουν τα “κόκκινα” δάνεια στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό, από την πορεία των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών. “Τα στεγαστικά είναι η κατηγορία χορηγήσεων που θα κρίνει το χρονικό σημείο αντιστροφής της τάσης, το πότε δηλαδή θα αρχίσουν να μειώνονται ουσιαστικά τα προβληματικά δάνεια”, εξηγούν.

“Στα καταναλωτικά δάνεια τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα, ενώ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι διαδικασίες είναι πιο αυτοματοποιημένες. Παράλληλα, η καταστροφή που προκάλεσε η κρίση είναι τέτοια που τις έχει πραγματικά αποδεκατίσει. Αυτό είναι πολύ λυπηρό, ωστόσο, πιστεύουμε ότι έχουμε δει το πρόβλημα σε όλο του σχεδόν το μέγεθος. Κάτι που δεν συμβαίνει με τα στεγαστικά λόγω των περιορισμών του νόμου”, σημειώνει στο Capital.gr, διευθυντικό στέλεχος.

Σε ό,τι αφορά το πλαίσιο των ρυθμίσεων για όσους βρίσκονται... εκτός νόμου, όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται για μία εύκολη διαδικασία. Θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία των τραπεζών –ίσως στο πλαίσιο του κοινού μετώπου για τις ρυθμίσεις– με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι τα τραπεζικά βιβλία δεν θα “καθαρίσουν” σε λιγότερο από δύο χρόνια, λόγω αφενός των υφιστάμενων νομικών διαδικασιών και αφετέρου εξαιτίας του γεγονότος ότι οι αξίες των ακινήτων-ενέχυρων έχουν καταρρεύσει.

Βασικό συστατικών των ρυθμίσεων θα είναι η επιμήκυνση του δανείου και η μείωση του επιτοκίου, χωρίς όμως γενικεύσεις, αφού στόχος είναι να υπάρξει σε όσες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητο ελάφρυνση για ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Θεωρείται επίσης δεδομένο ότι σε μεγάλο ποσοστό οι ρυθμίσεις δανείων θα επανεξεταστούν αν και εφόσον αλλάξουν οι συνθήκες σε βάθος χρόνου.

Η μεγάλη πρόκληση αφορά τον εντοπισμό των περιπτώσεων που μπορούν να επιβιώσουν, ενώ παράλληλα οι τράπεζες αναζητούν τρόπους συνεργασίας για να ξεχωρίσουν τους «στρατηγικούς» κακοπληρωτές.

Οι τράπεζες σε καμία περίπτωση δεν αναμένεται να επανέλθουν σε ρυθμούς ανάπτυξης της στεγαστικής πίστης, παρόμοιους με αυτούς των δύο προηγούμενων δεκαετιών. Όμως θέλουν να αρχίσουν να χορηγούν εκ νέου στεγαστικά δάνεια, με αυστηρότερους πλέον όρους. Βασική επιδίωξη είναι η δανειοδότηση όσων διαθέτουν υγιή οικονομικά στοιχεία με απώτερο σκοπό την έστω μερική αναβίωση της αγοράς κατοικίας. Βέβαια, προτεραιότητα θα δοθεί σε περιπτώσεις δανειοληπτών που πληρούν μία σειρά κριτηρίων...

Όπως ανέφερε, τέλος, σε έκθεσή του ο οίκος Fitch για την ελληνική αγορά κατοικίας, ο όγκος των στεγαστικών σε καθυστέρηση αυξάνεται λόγω της προστασίας των πλειστηριασμών, ωστόσο, σημειώνεται επιβράδυνση του αριθμού των επισφαλειών.

Οι περισσότεροι «επισφαλείς» δανειολήπτες παραμένουν προστατευμένοι, παρότι ο αναθεωρημένος νόμος για την προστασία κατά των πλειστηριασμών μάλλον θα παρέχει λιγότερη κάλυψ», σημειώνει ο οίκος και εκτιμά πως οι πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις για προστασία των δανειοληπτών έχουν περιορισμένη μόνο επίδραση στην αγορά real estate και πως θα συνεχίσουν οι πιέσεις στις τιμές ακινήτων.