Και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες στην Α΄ κατηγορία της ΕΚΤ

Των Γιάννη Αγγέλη, Κωνσταντίνου Μαριόλη

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχεδιάζει τον νέο ευρωπαϊκό τραπεζικό χάρτη. Και σε αυτόν έχουν ήδη πιάσει θέση οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες, Πειραιώς, Alpha, Eurobank και Εθνική, που διαθέτουν ενεργητικό σχεδόν διπλάσιο από το όριο που έχει θέσει η Φρανκφούρτη. 

Η εικόνα θα γίνει περισσότερο σαφής αφού ολοκληρωθεί το «εγχώριο» stress test μέσα στο φθινόπωρο. Σχεδόν έξι μήνες, δηλαδή, πριν οι άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες αρχίσουν να μπαίνουν στο «καθαρτήριο» της ΕΚΤ, προκειμένου να γίνει το επόμενο βήμα προς την ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση με την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Εποπτείας και του Μηχανισμού Εκκαθάρισης. 

Και οι αγορές έχουν αρχίσει ήδη να προεξοφλούν τα «κέρδη» αυτής της πορείας με άνοδο 40% μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Μια ανοδική τάση στην οποία φαίνεται να συμπορεύονται και οι ελληνικές. 

Πριν κλείσει ο μήνας Οκτώβριος η ΕΚΤ θα έχει καταθέσει το πλαίσιο των κριτηρίων με βάση τα οποία θα γίνει μέσα στο α΄ εξάμηνο του 2014 το «οριζόντιο» τσεκάπ (σ.σ.: με την έννοια των ενιαίων κριτηρίων ελέγχου για τις τράπεζες όλων των χωρών της Ευρωζώνης) περισσότερων από 130 ευρωπαϊκών τραπεζών. 

Στην Ελλάδα αυτό (το asset quality review) έχει ήδη γίνει έναν μήνα νωρίτερα και τα stress tests σε λίγες εβδομάδες θα έχουν ωριμάσει για να καταλήξουν τα στοιχεία στην Τράπεζα της Ελλάδος. 

Που σημαίνει, όπως υποστηρίζουν αρμόδια στελέχη της EKT, ότι οι σχετικές διαδικασίες για τις ελληνικές τράπεζες θα έχουν τελειώσει πριν καν αρχίσουν εκείνες των stress tests των άλλων τραπεζών.

Το εγχείρημα της Ε.Ε. για τη δημιουργία ενός ενιαίου τραπεζικού συστήματος έχει αρχίσει να αυξάνει ταχύτητα, καθώς αναδύεται η δυσκολία τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κρίσης που ξέσπασε το 2008 με βάση μόνο τα μη συμβατικά νομισματικά εργαλεία (νομισματική χαλάρωση ύψους 9 τρισ. δολ.). 

Η Ευρώπη έχει τροχοδρομήσει ως εναλλακτικό δρομολόγιο την ενοποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και στη συνέχεια ή σχεδόν ταυτόχρονα τη σταδιακή δημοσιονομική ενοποίηση με παράλληλη ελεγχόμενη «χαλάρωση». 

Η δημιουργία του Μηχανισμού Εποπτείας (SSM) και του Μηχανισμού Εκκαθάρισης (SRM) έχουν ήδη δρομολογηθεί και ο πρώτος αναμένεται να είναι σε λειτουργία στο τέλος του 2014 και σε έναν χρόνο το αργότερο θα είναι σε λειτουργία και ο Μηχανισμός Εκκαθάρισης. 

Ο διαχωρισμός, πάντως, των ευρωπαϊκών τραπεζών σε Α και Β κατηγορίας, με τις πρώτες να απολαμβάνουν της προστασίας του ευρωπαϊκού ταμείου εγγύησης καταθέσεων (στο μέλλον) και για τις δεύτερες η εγγύηση να εναπόκειται πλέον στα εθνικά συστήματα, δημιουργεί προϋποθέσεις μετακίνησης κεφαλαίων από την περιφέρεια στο κέντρο. 

Παράλληλα, όμως, το σύστημα εκκαθάρισης τραπεζών, επειδή θα στηρίζεται σε σημαντικό βαθμό και στην «απαλλοτρίωση» των ομολογιούχων αυξημένης εξασφάλισης, εκτιμάται ότι θα προκαλέσει αύξηση του κόστους δανεισμού των τραπεζών μέσω της αγοράς ομολόγων.

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Κεφάλαιο» της 19ης Οκτωβρίου