«Θερισμός» κερδών στα Βαλκάνια

Του Δημήτρη Παφίλα

Ήρθε η ώρα του «θερισμού» για τις ελληνικές επενδύσεις στα Βαλκάνια. Η είδηση της αρχικής έγκρισης που έδωσε η Κομισιόν για την είσοδο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007, ενισχύει τις ελληνικές εταιρείες και τράπεζες που επένδυσαν στις δυο χώρες. Τώρα, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Ακόμη και για τους ομίλους που έχασαν χρήματα: Οι επενδύσεις θα αποδώσουν περισσότερα, ενώ οι θυγατρικές εταιρίες θα αναζητήσουν τις ροές κοινοτικών κονδυλίων.

Όπως αναφέρει στο Capital gr, στέλεχος βιομηχανικού ομίλου «Τα μεγαλύτερα οφέλη θα προκύψουν από τη ροή των κοινοτικών κονδυλίων. Παρά τη γραφειοκρατία, οι δυο χώρες έχουν δημιουργήσει τις απαραίτητες υποδομές προκειμένου να επωφεληθούν οι ξένες εταιρείες που έχουν επενδύσει».

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, περίπου 3.500 ελληνικές επιχειρήσεις έχουν τοποθετήσει κεφάλαια περί τα 5 δισ. ευρώ στα Βαλκάνια, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,5% του ελληνικού ΑΕΠ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στα Σκόπια έχουν επενδυθεί 820 εκατ. ευρώ, ενώ στην γειτονική Βουλγαρία 1,2 δισ. ευρώ.

Οι «σειρήνες» που αναγκάζουν σε μετανάστευση τις ελληνικές επιχειρήσεις –εκτός από το χαμηλό εργατικό κόστος– είναι και οι συντελεστές φορολόγησης κερδών που διαμορφώνονται σε 15% και 16% για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία αντίστοιχα.

Έκθεση της Citigroup υπολογίζει ότι το 11,5% των πωλήσεων που πραγματοποιούν οι ελληνικές επιχειρήσεις προέρχεται από τα Βαλκάνια και τις αναδυόμενες αγορές. Tη μεγαλύτερη έκθεση -σε πωλήσεις- εμφανίζουν οι εταιρείες Coca- Cola 3Ε (44%) , Εurobank ( 10% ), Αlpha Bank ( 9% ), Cosmote ( 7% ) και Πειραιώς (5%).

Η Ελλάδα , μάλιστα, κατατάσσεται στην τρίτη θέση ύστερα από την Αυστρία και Φιλανδία. Η εξάπλωση, όμως, των ελληνικών επιχειρήσεων δεν είναι πάντοτε κερδοφόρα, καθώς υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου σημειώνονται επί χρόνια ζημίες. Όταν υπάρχουν κέρδη όμως, σημασία έχει εάν επιστρέφουν στην Ελλάδα για επενδύσεις στο εσωτερικό. Αυτό είχε επισημάνει εύστοχα ιδιώτης Τραπεζίτης τονίζοντας ότι : «Στο διεθνοποιημένο περιβάλλον δεν έχει σημασία που γίνονται τα κέρδη, αλλά εάν επαναπατρίζονται».

Τράπεζες:Παράδεισος ανάπτυξης

Σύμφωνα με έκθεση της Γερμανικής Τράπεζας Deutsche Bank, σε τρία χρόνια τα κέρδη των τριών μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών από τα Βαλκάνια θα αντιπροσωπεύουν διψήφιο ποσοστό στα συνολικά τους έσοδα. Ειδικότερα, το 2007 η Εθνική θα εμφανίζει κέρδη 10%, η Eurobank 20%, και η Alpha 20% , επί των κερδών τους.

Η Εθνική Τράπεζα κατέχει το 6,5% της συνολικής αγοράς στα Βαλκάνια. Από τις χώρες Βουλγαρία – Ρουμανία, η Εθνική αποσπά το 12% των συνολικών της κερδών, ενώ ζημίες εμφανίζει μόνο η Stopanska Bank. To μερίδιο της Εθνικής στην Βουλγαρία ( UBB) είναι 10,5%, ενώ έχει ήδη πραγματοποιήσει και την είσοδό της στην αγορά της Τουρκίας.

Η Eurobank έχει θέσει στόχο να κατακτήσει το 20% της αγοράς. στα Βαλκάνια . Η θυγατρική Βουλγαρική Post Bank εμφανίζει κέρδη 8,5 εκατ. ευρώ που αντιπροσωπεύουν το 3,5% των συνολικών κερδών της. Στη Ρουμανία, η Eurobank έχει μερίδιο 4,5% και κέρδη 19 εκατ. ευρώ.

Η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει στα Βαλκάνια μερίδιο αγοράς που φθάνει στο 3-4% του συνόλου. Στην Βουλγαρία διαθέτει το 4% ενώ πρόσφατα έγινε επέκταση στην Σερβία.

Βιοχάλκο: Με στόχο το 35% της αγοράς 

Στο 35% θα ανέλθει το συνολικό μερίδιο αγοράς της Σιδενόρ στα Βαλκάνια το 2010, σύμφωνα με την πρόσφατη παρουσίαση προς τους ξένους θεσμικούς στο Λονδίνο. Οι πωλήσεις, όμως, της Σιδενόρ στο εξωτερικό ήδη έχουν φθάσει στο 50%, εκ των οποίων το 24% κατευθύνεται στα Βαλκάνια, το 18% στην Δυτική Ευρώπη, και το 11% σε άλλες χώρες.

Στη χαλυβουργία Stomana ολοκληρώθηκε νέα επένδυση η οποία αυξάνει την παραγωγικότητα σε 500.000 μετρικούς τόνους σιδήρου. Η επένδυση ξεκίνησε το 2001, όταν η Σιδενόρ εξαγόρασε στο Πέρνικ της Βουλγαρίας το γιγαντιαίο συγκρότημα της Stomana Industry στο οποίο έχουν επενδυθεί περισσότερα από 30 εκατ. ευρώ. Το παλαιό χαλυβουργείο που είχε μείνει ανενεργό για χρόνια, το 2004 εμφάνισε κέρδη 18 εκατ. ευρώ επί συνόλου 79 εκατ. ευρώ που εμφάνισε η Σιδενόρ. Τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας έχουν φθάσει τα 43 εκατ. ευρώ.

Η έτερη θυγατρική της Βιοχάλκο, η Χαλκόρ, έχει επενδύσει στη Sofia Med , η οποία παρά τις σημαντικές επενδύσεις εμφάνισε ζημίες 6,6 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι τα κέρδη της μητρικής Χαλκόρ είναι 15 εκατ. ευρώ. Κέρδη ύψους, 1,6 εκατ. ευρώ, εμφανίζει και η θυγατρική Ρουμανική εταιρεία Καλωδίων ICME ECAB ( Ελληνικά Καλώδια) , η οποία είχε τζίρο 49 εκατ. ευρώ. Η συγκεκριμένη επένδυση είχε γίνει κατόπιν πρότασης θυγατρικής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ενώ είχαν δοθεί διαβεβαιώσεις για εργασιακή ειρήνη από την Βουλγαρική κυβέρνηση. Θετική πορεία στην Βουλγαρία εμφανίζει και η θυγατρική της ΕΤΕΜ ( προφίλ αλουμίνιο ) η οποία για το 2004 εμφάνισε 2 εκατ. ευρώ και κύκλο εργασιών, ύψους 43 εκατ. ευρώ.

ΤΙΤΑΝΑΣ: Αυξάνονται τα κέρδη

Ύστερα από μικρές «περιπέτειες» λόγω πωλήσεων ή συναλλαγματικών διαφορών η δραστηριότητα των βαλκανικών μονάδων της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάνας αντιπροσωπεύει το 4% του συνολικού κύκλου εργασιών και το 14% των κερδών προ φόρων , τόκων και αποσβέσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ενσωμάτωση στα αποτελέσματα της βουλγαρικής μονάδας, της Zlatna, είχε καθοριστική επίδραση στα κέρδη του ομίλου, την περασμένη χρονιά. Οι πωλήσεις της Βουλγαρίας αυξήθηκαν κατά 37% το 2004.

Η μονάδα του Kosjeric στην Σερβία παρουσίασε μικρή αύξηση πωλήσεων ενώ τα κέρδη της ήταν 562 χιλιάδες δηνάρια. Το εργοστάσιο στα Σκόπια εμφανίζει επίσης κέρδη ενώ αρνητικός – χωρίς επιπτώσεις – είναι ο ισολογισμός της Balcan Cement με ζημίες 14 εκατ. ευρώ.

Σκόπια

Η γειτονική χώρα των Σκοπίων έχει προσελκύσει περισσότερες από 250 ελληνικές επιχειρήσεις , το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επίσης απολαμβάνουν μικρότερης φορολογίας στα κέρδη (15%). Υπενθυμίζεται ότι οι θυγατρικές - κατά 100% - ξένων επιχειρήσεων δεν καταβάλλουν φόρους.

Σύμφωνα με στοιχεία του εμπορικού τμήματος της ελληνικής πρεσβείας στα Σκόπια, οι συνολικές επενδύσεις ξεπερνούν τα 820 εκατ. ευρώ. Μεταξύ των κυριότερων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται είναι η Agroinvest, η Βερόπουλος, Μαμιδάκης, Mεταλουργία Done, η Νίκας, η Τυράς, η Γερμανός, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία – σε συνεργασία με την Τρία Έψιλον. Μεγάλο μέρος των εταιρειών είναι και μικρότερες επιχειρήσεις ένδυσης, τροφίμων, μεταφορικές κ.α. Εκτός από τη μικρή φορολογία το θέλγητρο για τις επιχειρήσεις είναι το χαμηλό εργατικό κόστος.

Βουλγαρία

Η χώρα μας είναι ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στην Βουλγαρία με κεφάλαια 1,2 δισ. δολάρια για την περίοδο 1992-2004.  Εκτός από τους ελληνικούς ομίλους στην γειτονική χώρα δραστηριοποιούνται και οι εξής εταιρείες: Δέλτα, Λούλης (διέθεταν εγκαταστάσεις οι Μύλοι Αγίου Γεωργίου ) , Υαλουργία Yula, ΙΟΝ , Όλυμπος, (διαθέτει μονάδα παραγωγής γάλακτος), Spider, Εlmec, κ.α.

Αυτή την περίοδο η Λούλης εξετάζει την αναδιοργάνωση του εμπορικού κομματιού στην Βουλγαρία και την συνεργασία σ΄ αυτόν τον τομέα με την Κατσέλης. H Γερμανός σκοπεύει να αυξήσει τα καταστήματα της σε 150 και συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων διαφημιζομένων στην γειτονική χώρα. Από τις πρώτες εταιρείες παραγωγής φασον που βρέθηκαν στην Βουλγαρία ήταν και η Fanco.

Στη Βουλγαρία, όμως, έχουν στραφεί και μια σειρά μικρών επιχειρήσεων με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Rilatex, η οποία μετέφερε τις εγκαταστάσεις της από την Καβάλα και τώρα διαθέτει μονάδα που απασχολεί περίπου 500 εργαζομένους. Κέντρο διανομής έχει δημιουργήσει και η εταιρεία Interfoods , η οποία αποτελεί επένδυση από στέλεχος άλλης μεγάλης εταιρείας έτοιμων τροφίμων. Μονάδα σχεδιάζει να δημιουργήσει και η Γενική Τροφίμων.

Ρουμανία

Το φορολογικό όφελος , αλλά και η ισχυρή ανάπτυξη της γειτονικής χώρας έχει προσελκύσει μια σειρά ελληνικών επιχειρήσεων. Οι ελληνικές επενδύσεις έχουν ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ

Στη γειτονική χώρα δραστηριοποιούνται μεταξύ άλλων η Coca- Cola, η Intracom, η Cosmote η Chipita, η Frigoglass, η Γερμανός, η Πλαστικά Κρήτης, η Πετζετάκις, Μυτιληναίος, Παπαστράτος, Αtlas Trading ενω η Αλουμύλ διαθέτει θυγατρική την Aloumil Romania η οποία θα εισαχθεί στο χρηματιστήριο της Ρουμανίας.