Πως η χώρα χάνει μεγάλες επενδύσεις μέσα από τα χέρια της

Του Ηλία Γ. Μπέλλου

Στην αναβολή «μέχρι νεωτέρας» κάθε πώλησης μετοχών του ΟΛΠ και του ΟΛΘ οδηγεί η δυσμενέστατη πολιτικοοικονομική συγκυρία όπως προκύπτει από το μπαράζ δηλώσεων των αρμοδίων οι οποίες όμως αδυνατούν να εξηγήσουν γιατί μεταβιβάστηκε εξ ολοκλήρου του ποσοστό, που διέθετε το Δημόσιο στα δύο λιμάνια (περίπου 75%), στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου. Έτσι ενώ προάγεται όπως προκύπτει πλέον η λύση του μοντέλου παραχωρήσεων, όπως έγινε με τους δύο προβλήτες εμπορευματοκιβωτίων του Πειραιά στην Cosco, προχώρησαν οι ενέργειες για την… αποκρατικοποίηση ενώ εκκρεμούν, όμως, ακόμα οι μελέτες των διορισμένων συμβούλων του δημοσίου. 

Και ενώ προφανώς υπάρχει σύγκλιση στις επιλογές των τριών εμπλεκομένων κέντρων διαμόρφωσης επιλογών – δηλαδή ΤΑΙΠΕΔ, ΟΛΠ και Υπουργείου-  κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι και πότε τελικά θα γίνει. Το αδιέξοδο αυτό υφίστατο και προ των εκλογών αλλά η σημερινή κατάσταση μετατρέπεται ουσιαστικά σε απόλυτο χάος ελλείψει πολιτικού προϊσταμένου που θα πάρει την απόφαση. Η κατάσταση είναι ενδεικτική του χάους που επικρατεί και αφορά, δε, επιχειρήσεις του δημοσίου για τις οποίες υπάρχει διατυπωμένο σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον από πολυεθνικές όπως η Cosco και προφανής αξία για την χώρα. Αποκαλύπτεται έτσι η πλήρης αδυναμία να ωφεληθεί η χώρα από τις υποδομές της και να δημιουργηθούν οι συνθήκες ανάπτυξης που όλοι ευαγγελίζονται.

ΟΛΠ 

Συγκεκριμένα, το management της ΟΛΠ ΑΕ θεωρεί αυτονόητο, ότι για οποιαδήποτε πώληση μετοχών, ακόμα και του 23,1% θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι μελέτες, οι οποίες έχουν ανατεθεί σε ξένους συμβούλους και τράπεζες για τη νέα δομή του εθνικού λιμενικού συστήματος, για το Αττικό λιμενικό σύστημα, για τη δημιουργία Αρχής λιμένων και, τέλος, των νομικών θεμάτων σχετικά με τις συνταγματικές και νομικές προβλέψεις για τον αιγιαλό και παραλία, καθώς και τις αποφάσεις του ΣτΕ για το δημόσιο χαρακτήρα των λιμένων. Αυτά τόνισε τη Δευτέρα σε σχετική ενημέρωση του ΔΣ ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΟΛΠ Α.Ε. Γιώργος Ανωμερίτης ο οποίος έχει ταχθεί σαφώς, και με συνέπεια δηλώσεων, υπέρ του μοντέλου παραχωρήσεων και στο παρελθόν.

ΤΑΙΠΕΔ 

Σε δηλώσεις του τώρα την Τρίτη ο πρόεδρος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου -βασικός μέτοχος της ΟΛΠ- Ιωάννης Κουκιάδης, τονίζει ότι δεν υπάρχει πρόθεση πώλησης παγίων στοιχείων ούτε χρηματιστηριακής πώλησης των μετοχών του ΟΛΠ και του ΟΛΘ και χαρακτηρίζει την ολοκλήρωση της μεταβίβασης των ποσοστών από το δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ, απλώς την προϋπόθεση για να ξεκινήσουν τα σχέδια αξιοποίησης. Όμως σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές ήταν οι συνεργάτες του διευθύνων σύμβουλου του ΤΑΙΠΕΔ Κώστα Μητρόπουλου που προ μηνών είχαν ζητήσει να μην μπει στο νομοσχέδιο του υπουργείου ανάπτυξης το αττικό λιμενικό σύστημα, τμήμα των προϋποθέσεων για την άρση του αδιεξόδου όπως τις περιγράφει ο Γ. Ανωμερίτης. Και αυτό διότι εκκρεμούσαν από τότε τόσο οι εισηγήσεις των συμβούλων του δημοσίου όσο και η σαφής βούληση για το τι τελικά θέλουμε να κάνουμε!

Γενική Γραμματεία Λιμένων

Ο βασικός μέτοχος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου όμως είναι  το ελληνικό δημόσιο. Και προφανώς τον βασικό λόγο έχει η αρμόδια διεύθυνση που είναι η Γενική Γραμματεία Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής (ΓΓΛΛΠ) η οποία υπάγεται στο υπουργείου Ανάπτυξης η οποία δηλώνει πως προτεραιότητα είναι η οριστικοποίηση των προτάσεων για παραχωρήσεις.  Οι τρεις φορείς δηλαδή φέρονται να συμφωνούν τώρα σε μια διαδικασία που όμως συζητείται από τον περυσινό Ιούνιο.  

Προτεραιότητα της ΓΓΛΛΠ «αποτελεί η οριστικοποίηση της πρότασης για παραχωρήσεις τερματικών σταθμών με διαδικασίες που εξασφαλίζουν τον λιμενικό ανταγωνισμό, τις επενδύσεις, και την ανταγωνιστικότητα των Ελληνικού Λιμενικού συστήματος». Όπως αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής  Θάνος Πάλλης, η ΓΓΓΛΠ «επεξεργάζεται την οριστικοποίηση (α) των εξειδικευμένων λειτουργιών συγκεκριμένων ελληνικών λιμένων σε αρμονία με την σύνδεση των λιμένων με το ευρύτερο σύστημα μεταφορών, (β) των λειτουργιών που θα διατηρήσουν οι ισχυρές δημόσιες λιμενικές αρχές ρυθμιστικού χαρακτήρα που θα προκύψουν από την μεταρρύθμιση και θα είναι καθοριστικές για την ανταγωνιστικότητα και την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος και (γ) των πιθανών ‘ομαδοποιήσεων’ δραστηριοτήτων οι οποίες και θα συνοδεύουν τους διεθνείς διαγωνισμούς για παραχωρήσεις δικαιωμάτων εκμετάλλευσης διευρύνοντας το ενδιαφέρον των επενδυτών».

Ο κ. Πάλλης κάνει λόγο για προβάδισμα που έχει αποκτήσει «η λογική παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης» κάτι που θεωρεί συμβατό με τις σχετικές συζητήσεις που έχουν γίνει και με την Τρόικα αλλά και «την διαφορετική προσέγγιση που συμπεριλαμβάνεται στο Μνημόνιο ΙΙ, όπου σε αντίθεση με το πρώτο Μνημόνιο γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στις πολιτικές παραχωρήσεων». «Αναζητήθηκαν μοντέλα αποκρατικοποίησης λιμένων που ήταν, πρακτικά, ανεφάρμοστα» δηλώνει η Γενική Γραμματεία. 

Ζητούμενο οι προκαταβολές σημαντικών χρηματικών ροών 

Η μεταστροφή στο μοντέλο των παραχωρήσεων όμως πρέπει να γίνει στη βάση της πρόβλεψης στις συμφωνίες σημαντικών χρηματικών ροών «κατά το αρχικό στάδιο ώστε εξυπηρετήσει και τις αναγκαιότητες δημοσιονομικής βελτίωσης και με γνώμονα ότι το Ελληνικό λιμενικό σύστημα στερείται μεγέθους που θα δημιουργούσε επενδυτικό ενδιαφέρον για μεγάλο αριθμό λιμένων». «Οι εξελίξεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή επιβάλλουν την αναγκαιότητα να κινηθούμε άμεσα» δηλώνει ο Θάνος Πάλλης που έχει τονίσει από καιρό στο capital.gr ότι τίθεται υπέρ των παραχωρήσεων και έχει επισημα΄νει τις καθυστερήσεις που σημειώνονταν.

Αναφερόμενος στην πορεία της πρώτης παραχώρησης, του ΣΕΜΠΟ Πειραιά στην COSCO, ο κ. Πάλλης χαρακτηρίζει εμφανή τα θετικά αποτελέσματα όσον αφορά στην αύξηση της παραγωγικότητας και εκφράζει την ικανοποίηση για το ρυθμό των επενδύσεων που πραγματοποιούνται από την εταιρία διαχείρισης του τερματικού.
Χρηματοδότηση και επενδύσεις στους Ευρωπαϊκούς λιμένες.

Οι εξελίξεις αυτές βρέθηκαν και στο επίκεντρο του Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Λιμένων (Εuropean Sea Port Organisation), που πραγματοποιήθηκε στο Σοπότ της Πολωνίας με θέμα την χρηματοδότηση και τις επενδύσεις στους Ευρωπαϊκούς λιμένες. Σημειώθηκε λοιπόν ότι «η απειρία σε παρόμοιες διαδικασίες οδήγησε σε μακροχρόνια συζήτηση και αρκετά λάθη, με αποτέλεσμα να χρειασθεί η άμεση επαναδιαπραγμάτευση πτυχών της παραχώρησης η οποία και ολοκληρώθηκε επιτυχώς τον Απρίλιο, πάρα το γεγονός ότι επιμέρους προβλήματα περιμένουν προς επίλυση». 

Όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα των δράσεων-προτάσεων, τονίστηκε ότι στο βαθμό που θα το επιτρέψει η πολιτική κατάσταση, θα ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις που αφορούν στις προσφερόμενες λιμενικές υπηρεσίες, θεσμοθέτηση κανονισμών για τις παραχωρήσεις και αμέσως μετά θα μπορούν να ξεκινήσουν οι σχετικοί διεθνείς διαγωνισμοί. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Την ίδια ώρα έγινε γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζοντας πως τα λιμάνια χρειάζονται ικανή δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση προκειμένου να προσαρμοστούν άμεσα στην αυξανόμενη ζήτηση για λιμενικές υπηρεσίες συζητά τον καλύτερο δυνατό τρόπο σύνδεσης τους με το συνολικό δίκτυο διευρωπαϊκών μεταφορών. Η πρόταση της Ευρωπαϊκή Επιτροπής σχετικά με την ευρωπαϊκή λιμενική πολιτική θα ολοκληρωθεί και παρουσιασθεί την άνοιξη του 2013 οπότε και εκτιμάται ότι μπορεί να δημιουργηθούν έτσι περαιτέρω χρηματοδοτικοί δίαυλοι.