Tελείωσαν τα "ψέματα" στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Η διαφορά είναι εμφανής για όσους έχουν διαβάσει τα δύο κείμενα, του αρχικού μνημονίου και του αναθεωρημένου: οι γενικόλογες αναφορές για απελευθέρωση της αγοράς χονδρικής και αύξηση των τιμολογίων, έχουν δώσει τη θέση τους σε εκτεταμένα κεφάλαια που περιγράφουν μέχρι και τεχνικές λεπτομέρειες των όσων πρέπει να αλλάξουν στον τομέα της ενέργειας. Πρόκειται για κείμενα που μαρτυρούν ότι οι συντάκτες τους δε θέλουν να αφήσουν περιθώρια για... «παρεξηγήσεις» ή διαφορετικές ερμηνείες. Η χώρα μας σε αρκετά θέματα που αφορούν την απελευθέρωση της αγοράς έχει τη δυνατότητα να κάνει επιλογή μεταξύ δύο ή και περισσότερων εναλλακτικών. Για εκείνο όμως που δε χωρά καμία αμφιβολία είναι ότι οι αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα και δη για συγκεκριμένα ζητήματα (πχ ενσωμάτωση τρίτου πακέτου, μεταφορά προσωπικού από τη ΔΕΗ στο ΔΕΣΜΗΕ κ.α.) ήδη οι διαδικασίες έχουν καθυστερήσει.

Σταχυολογόντας τις προβλέψεις του αναθεωρημένου μνημονίου, που φυσικά συναρτώνται με την καταβολή των δόσεων του δανείου, θα πρέπει να τονιστεί ότι:

Εγκαταλείπεται η πρόταση για πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, όχι όμως και η πρόταση για εκχώρηση ισχύος και για μια μεταβατική περίοδο οι ιδιώτες θα έχουν πρόσβαση στην παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη. Η αρχή θα γίνει από το πρώτο τρίμηνο του 2011. Επίσης θα προχωρήσει το σχέδιο για παροπλισμό παλιών μονάδων της ΔΕΗ, που επί της ουσίας έχει μπει στο συρτάρι. 

Για τα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ, προβλέπεται ότι θα παραμείνουν στην ιδιοκτησία της εταιρείας, ωστόσο η διαχείρισή τους θα γίνει είτε από ανεξάρτητο φορέα είτε από τον «ανεξάρτητο διαχειριστή» με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στο ΔΕΣΜΗΕ. 

Για τις αυξήσεις στα τιμολόγια, αποφεύχθηκε το χειρότερο σενάριο και οι αυξήσεις που θα εξισώσουν το κόστος της αγοράς χονδρικής με τις τιμές καταναλωτή θα γίνουν σταδιακά μέχρι τον Ιούνιο του 2013. 

Οι προβλέψεις του μνημονίου υπεισέρχονται και στο καυτό θέμα της ανεξαρτησίας του ΔΕΣΜΗΕ, καθώς μέχρι το τέλος του χρόνου θα πρέπει να προσδιοριστούν τα περιουσιακά στοιχεία και να λυθούν ζητήματα που σχετίζονται με το προσωπικό του διαχειριστή. Σημειώνεται ότι μέχρι το τέλος του έτους λήγει ο «δανεισμός» του προσωπικού που σήμερα εργάζεται στο διαχειριστή και που προέρχεται από τη ΔΕΗ. Φυσικά αυτή η «ερμαφρόδιτη» κατάσταση δεν μπορεί να συνεχίζεται και θα πρέπει ο ΔΕΣΜΗΕ να «απογαλακτιστεί» από τη ΔΕΗ, διαδικασία αρκετά περίπλοκη και χρονοβόρα.  

Αυτά μέχρι το Δεκέμβριο καθώς μέχρι το Μάρτιο του 2011, θα πρέπει να ξεκινήσει το άνοιγμα του λιγνίτη, να υλοποιηθεί η εκχώρηση της διαχείρισης των υδάτων στον ανεξάρτητο φορέα ή τον ανεξάρτητο ΔΕΣΜΗΕ. 

Από τις αρχές του 2010 αναμένεται το πρώτο πακέτο αυξήσεων στα τιμολόγια της ΔΕΗ, που θα αφορά τις κατηγορίες εκείνες που σήμερα «επιδοτούνται» από τις υψηλές τιμές στα τιμολόγια άλλων κατηγοριών. 

Σημειώνεται ότι ήδη με τη θέσπιση του ΚΟΤ (Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο) θα εξαιρεθούν των αυξήσεων οι ευάλωτες ομάδες καταναλωτών. 

ΔΕΣΜΗΕ – ΡΑΕ

Επίσης μέχρι το Μάρτιο του 2010 θα πρέπει να αποφασίσει η κυβέρνηση για το μοντέλο που θα υιοθετηθεί σε σχέση με την ανεξαρτησία του διαχειριστή του συστήματος ΔΕΣΜΗΕ και να ψηφίσει το σχετικό νομοσχέδιο με χρονικό περιθώριο ενός έτους (Μάρτιο 2012). Ανεξάρτητος διαχειριστής θα πρέπει να δημιουργηθεί και για τη διανομή, που σήμερα βρίσκεται στη ΔΕΗ. 

Εκτός από τις αλλαγές στο διαχειριστή, αλλάζει ριζικά το τοπίο και σε σχέση με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στην οποία μεταφέρονται όλες οι ρυθμιστικές εξουσίες της αγοράς όπως προβλέπεται στο τρίτο ενεργειακό πακέτο της Ε.Ε. Αυτό σημαίνει ότι από την έκδοση των αδειών μέχρι τις αυξήσεις στα τιμολόγια, η απόφαση θα λαμβάνεται από τη ΡΑΕ και όχι από την κυβέρνηση. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ανεξαρτησία της αρχής.