Κ. Μητσοτάκης: Στόχος μου η δημιουργία Υπουργείου Έρευνας, Τεχνολογίας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 23:05

Στις φιλοδοξίες της Ελλάδας στα πεδία της καινοτομίας και της τεχνητής νοημοσύνης αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος συμμετείχε σε συζήτηση με τρεις προσωπικότητες που είχαν συμπεριληφθεί στο παρελθόν στη λίστα Forbes 30 under 30, κατά την εκδήλωση παρουσίασης της λίστας 2026 που διοργάνωσε το Forbes Greece στο Μέγαρο Μουσικής.

Ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι μετά την κρίση παρατηρείται άνθηση στην επιχειρηματικότητα και ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να στηριχθεί αυτό το οικοσύστημα, ώστε να δημιουργήσει περισσότερες δουλειές. Χρειαζόμαστε παραδείγματα από όλους τους χώρους που θα δείξου ότι "έχουμε το ταλέντο και τη δυνατότητα να δώσουμε στους νέους ευκαιρίες".

Η εκμάθηση της επιχειρηματικότητας, είπε ο κ. Μητσοτάκης, πρέπει να ξεκινήσει από τα σχολεία, ενώ είναι σημαντικό να δοθεί η δυνατότητα στα πανεπιστήμια να συνεργάζονται πραγματικά με τις επιχειρήσεις. Αναφέρθηκε στο φορολογικό πλαίσιο που αφορά και τη νέα επιχειρηματικότητα, επισημαίνοντας ότι για όσους είναι κάτω των 25 δεν θα υπάρχει φόρος εισοδήματος, γεγονός που δίνει φορολογικά κίνητρα ώστε οι νέοι να μπουν στην εργασία.

Ανακοίνωσε επίσης ότι σχεδιάζεται νέο Υπουργείο Έρευνας, Τεχνολογίας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης - ως σχέδιο μιας τρίτης τετραετίας υπό την πρωθυπουργία του - σημειώνοντας ότι βρίσκεται ήδη σε διαβούλευση για τη δημιουργία ενός υπουργείου της νέας εποχής.

Αναφερόμενος στη νοοτροπία γύρω από την επιχειρηματικότητα, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι στις ΗΠΑ μια επιχειρηματική αποτυχία δεν θεωρείται καταδίκη, ενώ η Ευρώπη συνολικά υπολείπεται σε παραγωγικότητα και επιχειρηματικότητα σε σχέση με τις ΗΠΑ.

Η δημιουργία καθεστώτος που θα επιτρέπει σε μια εταιρεία να λειτουργεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες χωρίς εμπόδια είναι κρίσιμη, συνέχισε. Χρειαζόμαστε ενιαίες χρηματαγορές στην Ευρώπη και πρέπει ως Ελλάδα να έχουμε συναίσθηση του πού μπορούμε να παίξουμε σημαντικό ρόλο, είπε ακόμη ο κ. Μητσοτάκης. "Στόχος είναι να μπορούμε να εργαζόμαστε παντού στην Ευρώπη μέσα σε ενιαίες αγορές".

Ο Πρωθυπουργός εξέφρασε φιλοδοξίες για τον ρόλο της Ελλάδας στην τεχνητή νοημοσύνη. Τόνισε ότι υπάρχουν πολλές ελληνικές start-ups και τομείς, όπως η άμυνα, στους οποίους η χώρα μπορεί να δίνει τα πρώτα συμβόλαια.

Η κυβέρνηση ήδη χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη — σε τομείς όπως η υγεία, η άμυνα και η πολιτική προστασία. Με το gov.gr, όπως ανέφερε, έγινε μια πραγματική ψηφιακή επανάσταση. "Έχουμε στρατηγική, έχουμε υπουργείο και έχουμε τη διάθεση να δούμε την τεχνητή νοημοσύνη ως μεγάλη ευκαιρία", υπογράμμισε.

Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με αναφορές στο μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στο νέο αυτό περιβάλλον.

Πιο αναλυτικά, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε:

-"Πριν μπω στην πολιτική πίστευα πάντα στη δύναμη της επιχειρηματικότητας και τα τελευταία χρόνια μετά την κρίση υπάρχει άνθηση στο οικοσύστημα της επιχειρηματικότητας που τροφοδοτείται από νέους ανθρώπους".

-"Υπάρχει ενέργεια που αναβλύζει από την επιχειρηματικότητα αλλά και στα πανεπιστήμια έχει αλλάξει η αίσθηση του πώς βλέπουμε την επιχειρηματικότητα"

-"Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να μπορεί να στηριχτεί περισσότερο αυτό το οικοσύστημα να δώσει περισσότερες και καλύτερα αμοιβόμενες δουλειές και να δώσει προοπτική και ελπίδα στα νέα παιδιά που επιλέγουν αυτό το δρόμο ότι μπορούν να πετύχουν και να δουν το μέλλον τους σε αυτό τον κόσμο με περισσότερη αισιοδοξία"

-"Χρειαζόμαστε πρότυπα και παραδείγματα από όλους τους χώρους... που θα δείξουν ότι έχουμε το ταλέντο και τη δυνατότητα στη χώρα μας να δώσουμε στους νέους άλλες ευκαιρίες να μπορούν να διακριθούν και να ακολουθήσουν τη ζωή που θέλουν"

-"Η εκμάθηση της επιχειρηματικότητας πρέπει να ξεκινήσει από τα σχολεία μας και έχουμε ξεκινήσει να αποκτούμε αυτήν τη λογική"

-"Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε παραπάνω δυνατότητες στα πανεπιστήμια να έχουν πραγματικές συνεργασίες με την αγορά".

-"Το φορολογικό μας πλαίσιο για την επιχειρηματικότητα αφορά και τη νεανική επιχειρηματικότητα το γεγονός ότι δίνουμε έμφαση στη μείωση των φόρων εισοδήματος στη μείωση των εργοδοτικών εισφορών και για τις αμοιβές που μπορεί να πληρώνει μία εταιρεία για να προσέχει ανθρώπους που είναι καλύτερα αμειβόμενη στέλνουμε μήνυμα στη νέα γενιά ότι αν είσαι κάτω από 25 δεν θα πληρώνεις φόρο εισοδήματος με εισοδήματα έως 20.000€ και μεταξύ 25 με 30.000€ θα πληρώνεις φόρο εισοδήματος 9% και έτσι στέλνουμε το μήνυμα στους νέους να μπουν πιο γρήγορα στην αγορά εργασίας για τη δίνουμε φορολογικά κίνητρα".

-"Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο υπουργείο έρευνας καινοτομίας και τρίτοβάθμιας εκπαίδευσης και έχει μεγάλη σημασία γιατί πρέπει να ενοποιήσουμε το χώρο στην Ελλάδα που είναι κατακερματισμένος".

-"Νομίζω ότι θα έχουμε έτοιμη μία πρόταση αυτό για μας είναι σχέδιο τρίτης τετραετίας εφόσον ο ελληνικός λαός μας εμπιστευτεί... είμαστε σε ανοιχτοί διαβούλευση με την επιστημονική κοινότητα ώστε να δημιουργήσουμε ένα υπουργείο που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής"

-"Να δώσουμε υποδομές όπως για παράδειγμα υπολογιστική δύναμη... έτσι ώστε να μπορούν να τρέχουν και να εκπαιδεύουν τα μοντέλα τους"

-"Έχουμε ένα συνεκτικό σχέδιο αλλά τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από τις ιστορίες που θα πείτε εσείς για το τι σημαίνει να ξεκινάς μία εταιρεία ποιες είναι οι δυσκολίες. Είναι ένας δύσκολος δρόμος".

-"Στην Αμερική μία επιχειρηματική αποτυχία δεν είναι καταδίκη μπορεί να είναι ένα εύσημο στο βιογραφικό σου για να μπορείς να προχωρήσεις στο επόμενο βήμα αλλά στην Ευρώπη δεν είμαστε ακόμη εκεί".

-"Η Ευρώπη υπολείπεται σε παραγωγικότητα και επιχειρηματικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και ένας από τους λόγους είναι υποτίθεται ότι έχουμε ενιαία αγορά αλλά δεν είναι πραγματικά ενιαία".

-"Η πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού καθεστώτος που θα μπορεί να δίνει τη δυνατότητα νομικά σε μία εταιρεία να κινείται όλες τις χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης χωρίς περιττή γραφειοκρατία είναι πολύ σημαντικό γιατί ανοίγουν οι πόρτες σε μία μεγαλύτερη αγορά"

-"Η ελληνική αγορά μπορεί να είναι ο δοκιμαστικό σωλήνας αλλά σίγουρα δεν απευθύνεται κανείς μόνο στην ελληνική αγορά".

-"Χρειαζόμαστε ενιαίες κεφαλαιαγορές στην Ευρώπη... Πρέπει να έχουμε αίσθηση στην Ελλάδα πού μπορούμε να παίξουμε μπάλα".

-"Έχω μεγάλες φιλοδοξίες για το ρόλο της Ελλάδας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης".

-"Έχουμε μία κυβέρνηση που έχει αίσθηση του τι συμβαίνει τεχνητή νοημοσύνη και διάθεση να την αξιοποιήσει για να βελτιώσει την παραγωγικότητα του κράτους και εκεί μπορούμε να είμαστε στην πρώτη γραμμή σε θέματα όπως η υγεία... σε θέματα όπως και πολιτική προστασία και η άμυνα... σε θέματα από αφορούν στην παραγωγικότητα του ίδιου του δημοσίου".

-"Έχουμε στρατηγική, έχουμε υπουργείο... έχουμε και μία διάθεση και στο δικό μου επίπεδο να το δούμε αυτό μεγάλη ευκαιρία".

-"Η τεχνητή νοημοσύνη έχει πολλές προκλήσεις που πρέπει να διαχειριστούμε τι σημαίνει τεχνητή νοημοσύνη πρωτίστως για την αγορά εργασίας για τη μην έχουμε καμία αμφιβολία ότι βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων περνάει μέσα από τον περιορισμό των θέσεων εργασίας και αυτή είναι μία πραγματικότητα που θα την αντιμετωπίσουμε και εμείς σύντομα και πρέπει να είμαστε έτοιμοι και γιατί δύσκολη την πιο σκοτεινή πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης ή για το πώς ενδεχομένως θα αξιοποιήσει στην τεχνητή νοημοσύνη για να αντιμετωπίσεις τα fake news που ίδια η τεχνητή νοημοσύνη θα κατασκευάσει για τις επόμενες εκλογές μπορεί να γίνει το έλα να δεις από τέτοια εργαλεία που δυστυχώς είναι πολύ φτηνά για να τα φτιάξεις".

-"Πάλι ενδεχομένως να πρέπει να έχει σε εργαλεία. Είναι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι δημοκρατίες μας και εμείς θα τις αντιμετωπίσουμε και εμείς θα πρέπει να ορθώσουμε τύχη σε ένα τσουνάμι".

Στη συζήτηση με τον κ. Μητσοτάκη συμμετείχαν οι:

-Πάνος Καραγιάννης, συνιδρυτής & CEO στην Moveo.AI
-Κατερίνα Σαντίκου, Head of People & Marketing στην Santikos Collection
-Κίμων-Αριστοτέλης Φογκτ, συνιδρυτής & CEO στην Sporo Health 

Ολόκληρη η συζήτηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο πλαίσιο της εκδήλωσης για την παρουσίαση της ελληνικής λίστας "Forbes 30 under 30"

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε σε συζήτηση με τον συνιδρυτή και CEO της Moveo.AI Παναγιώτη Καραγιάννη, την Head of People & Marketing της Santikos Collection Κατερίνα Σαντίκου και τον συνιδρυτή και CEO της Sporo Health Κίμωνα-Αριστοτέλη Φογκτ, στο πλαίσιο εκδήλωσης για την παρουσίαση της ελληνικής λίστας "Forbes 30 under 30" για το 2026, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τη συζήτηση συντόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος Γιώργος Παπαδημητρίου.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση και απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη νεανική επιχειρηματικότητα και τον ρόλο των καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μέσα στο σύνθετο περιβάλλον σήμερα, ο Πρωθυπουργός ανέφερε:

Καταρχάς, σας ευχαριστώ πάρα πολύ, κ. Φιλιππόπουλε, για την πρόσκληση να βρεθώ σήμερα μαζί σας. Εγώ ανήκω στη λίστα του "above 55", οπότε αισθάνομαι πραγματικά πολύ μεγάλη χαρά όταν βρίσκομαι με ανθρώπους στην ηλικία ουσιαστικά των παιδιών μου, να συνομιλώ για ένα ζήτημα το οποίο πραγματικά με παθιάζει και στο οποίο έχω επενδύσει πολλά χρόνια όχι μόνο της πολιτικής αλλά και της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας, πριν μπω στην πολιτική. Πίστευα πάντα στη δύναμη της επιχειρηματικότητας και ειδικά της νεανικής επιχειρηματικότητας.

Και χαίρομαι γιατί τα τελευταία χρόνια, θα έλεγα μετά την κρίση, υπάρχει μια τεράστια άνθηση στο οικοσύστημα της επιχειρηματικότητας η οποία πρωτίστως αιμοδοτείται από νέους ανθρώπους, οι οποίοι κάνουν την επιλογή να διαλέξουν τον δρόμο της επιχειρηματικότητας έναντι των πιο κλασικών επαγγελμάτων της δικής μας γενιάς.

Και νομίζω ότι αν δει κανείς αυτό το οικοσύστημα στην ανάπτυξή του στην Ελλάδα σήμερα, δεν μπορεί παρά να είναι εντυπωσιασμένος από τον αριθμό των νέων εταιρειών, όπως τουλάχιστον καταγράφονται και στα δικά μας μητρώα, από τον αριθμό των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών του venture capital στην Ελλάδα, το οποίο χρηματοδοτεί αυτές τις προσπάθειες, από τις εταιρείες οι οποίες έχουν καταφέρει να ξεδιπλώσουν τα φτερά τους πέρα και έξω από την ελληνική αγορά, από τις εξαγορές οι οποίες έχουν ήδη γίνει, κλείνοντας έτσι αυτόν τον κύκλο της επιχειρηματικότητας, αλλά κυρίως από αυτή την ενέργεια η οποία αναβλύζει όχι μόνο από το οικοσύστημα αλλά και από νεότερα παιδιά στα πανεπιστήμιά μας.

Έχει αλλάξει πια αυτή η αίσθηση του πώς βλέπουμε την επιχειρηματικότητα. Στην δική μας εποχή το να πας να μιλήσεις σε ένα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, ειδικά στις τεχνικές μας σχολές, τα πολυτεχνεία μας, για επιχειρηματικότητα ήταν περίπου ιεροσυλία, δεν μπορούσες καν να μπεις στα πανεπιστήμια. Αυτά έχουν αλλάξει πια όλα.

Οπότε νομίζω ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις πράγματι για να μπορεί να στηριχθεί ακόμα περισσότερο αυτό το οικοσύστημα, να δώσει περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες δουλειές και κυρίως, να δώσει μια προοπτική και μια ελπίδα στα νέα παιδιά τα οποία επιλέγουν αυτόν τον δρόμο, ότι πράγματι μπορούν να πετύχουν και να δουν το μέλλον τους σε αυτόν τον σύνθετο και δύσκολο κόσμο με περισσότερη αισιοδοξία.

Γιατί το πρώτο πρόβλημα το οποίο βλέπουμε σήμερα στη νέα γενιά, είναι αυτή η αίσθηση ότι "μα, θα ζήσουμε χειροτέρα από τη γενιά των γονιών μας". Νομίζω ότι οι δικές σας ιστορίες το διαψεύδουν από την πράξη.

Και χρειαζόμαστε πρότυπα, χρειαζόμαστε παραδείγματα από όλους τους χώρους, όχι μόνο από την επιχειρηματικότητα, από τον χώρο της τέχνης, από τον χώρο του αθλητισμού, από τον χώρο γενικά των κοινωνικών δράσεων, που να δείξουν ότι πράγματι έχουμε το ταλέντο και τη δυνατότητα στη χώρα μας να δώσουμε στους νέους μας άλλες ευκαιρίες να μπορούν να διακριθούν και τελικά να ακολουθήσουν τη ζωή την οποία θέλουν.

Ερωτηθείς για τον ρόλο της πολιτείας στη στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας και τον σχεδιασμό της κυβέρνησης σε αυτούς τους τομείς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε:

Θα προσπαθήσω να είμαι συνοπτικός, γιατί θα μπορούσα να μιλάω πάρα πολύ ώρα γι’ αυτό το αντικείμενο.

Καταρχάς να ξεκινήσω λέγοντας ότι η εκμάθηση της επιχειρηματικότητας πρέπει να ξεκινήσει από τα σχολεία μας. Και χαίρομαι γιατί αρχίζουμε και αποκτούμε αυτή τη λογική, και ως προς τα προγράμματα σπουδών αλλά και ως προς δραστηριότητες όπως το Junior Achievement, που δίνουν τη δυνατότητα σε παιδιά να πειραματιστούν τι σημαίνει να φτιάχνεις μία εταιρεία, να δουλεύεις σε ομάδα, να γράφεις ένα υποτυπώδες, ένα πρώτο business plan, να αντιλαμβάνεσαι λίγο τι σημαίνει να μπαίνεις στον κόσμο της επιχειρηματικότητας.

Από εκεί και πέρα, περνώντας στο επόμενο στάδιο, είναι πάρα πολύ σημαντικό, όπως είπα, να μπορούμε να δώσουμε παραπάνω δυνατότητες στα πανεπιστήμιά μας να έχουν πραγματικές συνεργασίες με την αγορά. Όταν εγώ ασχολιόμουν με το venture capital, η ιδέα του spin off από ένα πανεπιστήμιο ήταν τελείως ξένη. Αυτό έχει αλλάξει πια και σε μεγάλο βαθμό, γιατί έχουμε αλλάξει το νομικό πλαίσιο για να μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.

Διευκολύνουμε τις εταιρείες startup και ένα από τα πρώτα πράγματα τα οποία έκανα όταν έγινα Πρωθυπουργός είναι να δημιουργήσουμε ένα ελκυστικό πλαίσιο για stock options, το οποίο σημαίνει ότι ουσιαστικά οι εταιρείες μπορούν στην Ελλάδα εύκολα να δώσουν δικαιώματα μετοχών τους σε εργαζόμενους με ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση ώστε να δημιουργηθεί αυτή η κουλτούρα της συμμετοχής η οποία είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για μία επιτυχημένη εταιρεία startup.

Το όλο φορολογικό μας πλαίσιο για την επιχειρηματικότητα προφανώς αφορά και τη νεανική επιχειρηματικότητα. Το γεγονός ότι και τώρα δίνουμε μία μεγάλη έμφαση στη μείωση των φόρων εισοδήματος, στη μείωση των εργοδοτικών εισφορών και για τις αμοιβές τις οποίες μπορεί να πληρώνει μία εταιρεία για να προσελκύσει ανθρώπους οι οποίοι είναι καλύτερα αμειβόμενοι, αλλά και στέλνοντας ένα μήνυμα στη νέα γενιά ότι αν είσαι κάτω από 25 πια από 1/1/26 δεν θα πληρώνεις καθόλου φόρο εισοδήματος. Με εισοδήματα έως 20.000 ευρώ και μεταξύ 25 και 30 ετών θα πληρώνεις φόρο εισοδήματος 9%. Στέλνουμε δηλαδή και ένα μήνυμα στα νέα παιδιά: μπείτε πιο γρήγορα στην αγορά εργασίας γιατί σας δίνουμε πολύ ευνοϊκά φορολογικά κίνητρα.

Από εκεί και πέρα, προφανώς αυτό το οποίο είπατε είναι πολύ σημαντικό. Νομίζω ότι είμαστε πια ώριμοι και έχουμε φτιάξει μία σχετική επιτροπή η οποία επεξεργάζεται το σχέδιο ώστε να δημιουργήσουμε ένα νέο υπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Και νομίζω ότι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, γιατί πρέπει να ενοποιήσουμε τον χώρο της έρευνας στην Ελλάδα, ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι κατακερματισμένος, σπασμένος ουσιαστικά μεταξύ των ερευνητικών κέντρων τα οποία χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και των δραστηριοτήτων των πανεπιστημίων, που είναι ουσιαστικά στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας.

Νομίζω ότι θα έχουν έτοιμη μία πρόταση. Αυτό για εμάς είναι σχέδιο τρίτης τετραετίας, εφόσον ο ελληνικός λαός μάς εμπιστευτεί και πάλι, αλλά αυτές οι κυβερνητικές αλλαγές θέλουν πολύ χρόνο προετοιμασίας και είμαστε σε μία ανοιχτή διαβούλευση με την επιστημονική κοινότητα ώστε να δημιουργήσουμε ένα υπουργείο το οποίο πραγματικά θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής.

Και από εκεί και πέρα, προφανώς, αναφέρθηκες και στην ανάγκη να μπορούμε να υποστηρίξουμε ειδικά τις εταιρείες οι οποίες κινούνται περί τω χώρω της τεχνητής νοημοσύνης -και είδα πολλές, ουσιαστικά δεν νομίζω ότι υπάρχει σήμερα καθ΄ οποιοδήποτε τρόπο εταιρεία στον τομέα της τεχνολογίας που να μην "ακουμπάει" με κάποιο τρόπο την τεχνητή νοημοσύνη-, να μπορούμε να δώσουμε υποδομές, παραδείγματος χάρη να μπορούμε να δώσουμε υπολογιστική δύναμη.

Με τον καινούργιο υπερυπολογιστή μας, τον "Δαίδαλο", ο οποίος φτιάχνεται στο Λαύριο, ένας από τους σκοπούς είναι να μπορούμε να δίνουμε σε startup εταιρείες πολύ φτηνά δωρεάν υπολογιστική δύναμη, έτσι ώστε να μπορούν να τρέχουν και να εκπαιδεύουν τα μοντέλα τους.

Οπότε πιστεύω ότι έχουμε ένα συνεκτικό σχέδιο, αλλά τίποτα δεν είναι πιο ισχυρό από τη δύναμη του παραδείγματος, από τις ιστορίες που θα πείτε εσείς. Είστε πολύ πιο πειστικοί εσείς από εμένα για το τι σημαίνει να ξεκινάς μια εταιρεία, ποιες είναι οι δυσκολίες και νομίζω ότι κανείς πρέπει να είναι πολύ ειλικρινής με τις νέες και με τους νέους που θα επιλέξουν αυτόν τον δρόμο, είναι ένας δύσκολος δρόμος.

Εγώ θυμάμαι, όταν στο πανεπιστήμιο μας δίδασκαν επιχειρηματικότητα, τη φράση ενός καθηγητή μου -θα την πω στα αγγλικά- ότι "success is 10% inspiration and 90% perspiration", 10% έμπνευση, 90% ιδρώτας. Θέλει πολλή δουλειά, πολλές θυσίες, αλλά δεν είναι εγγυημένη η επιτυχία σε καμία περίπτωση.

Και αυτό με φέρνει στο τελευταίο επιχείρημά μου, το οποίο έχει να κάνει με το πώς διαχειριζόμαστε την αποτυχία. Στην Αμερική μία επιχειρηματική αποτυχία δεν είναι καταδίκη, μπορεί να είναι και -θα έλεγα- ένα εύσημο στο βιογραφικό σου για να μπορείς να προχωρήσεις στο επόμενο βήμα. Στην Ευρώπη δεν είμαστε ακόμα εκεί.

Και μία τελευταία φράση για την Ευρώπη, γιατί μιλήσαμε για τις εθνικές μας πολιτικές: η Ευρώπη αυτή τη στιγμή υπολείπεται σε παραγωγικότητα και επιχειρηματικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και ένας από τους λόγους είναι ότι έχουμε -και αναφέρομαι εδώ και στις νέες εταιρείες, φαντάζομαι το ξέρετε και εσείς-, υποτίθεται ότι έχουμε μία ενιαία αγορά, αλλά δεν είναι πραγματικά ενιαία. Το να κάνεις δουλειά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι τόσο απλό, ειδικά αν παρέχεις ψηφιακές υπηρεσίες.

Άρα, αυτή η πρωτοβουλία, την οποία εγώ τη στηρίζω εδώ και πολύ καιρό, της δημιουργίας ενός ενιαίου ευρωπαϊκού νομικού καθεστώτος -το λέμε το "28th regime"- που να μπορεί να δίνει τη δυνατότητα νομικά σε μία εταιρεία, ελληνική ή οποιαδήποτε ευρωπαϊκή εταιρεία, να μπορεί να κινείται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς περιττή γραφειοκρατία, είναι πάρα πολύ σημαντική, γιατί ουσιαστικά ανοίγονται με αυτόν τον τρόπο οι πόρτες σε μια πολύ μεγαλύτερη αγορά.

Γιατί όποιος ξεκινάει σήμερα μία εταιρεία και έχει φιλοδοξίες, πρέπει να ξέρει ότι η ελληνική αγορά μπορεί να είναι ο "δοκιμαστικός σωλήνας", αλλά σίγουρα δεν απευθύνεται κανείς μόνο στην ελληνική αγορά.

Αλλά αυτό που είπατε είναι πάρα πολύ σωστό, σήμερα πια το κόστος, τα barriers to entry έχουν μειωθεί πολύ, το οποίο σημαίνει ότι η επόμενη μεγάλη ιδέα μπορεί να ξεκινήσει και να ξεπηδήσει από οπουδήποτε.

Και μια από τις μεγάλες προκλήσεις δεν είναι μόνο να ξεκινήσει η εταιρεία, είναι να μπορούμε να της δίνουμε και κεφάλαια ώστε να μεγαλώσει και -για μένα είναι και πολύ σημαντικό- να παραμείνει και στην Ευρώπη.

Διότι ο πειρασμός πια σήμερα για επιτυχημένες εταιρείες να κάνουν το exit τους, νωρίτερα ίσως από ό,τι θα το έκαναν γιατί μπορεί να έρθει μια μεγάλη αμερικανική εταιρεία και να σε "καταπιεί" πολύ εύκολα, να σου δώσει μια αποτίμηση που φαίνεται εκείνη τη στιγμή ότι είναι εντυπωσιακή για τα δεδομένα, αλλά θα μπορούσε ενδεχομένως να πετύχει κανείς πολλά περισσότερα αν επέμενε να συνεχίσει για να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο την εταιρεία του στην Ευρώπη.

Οπότε αυτό είναι το πλαίσιο του πώς εγώ βλέπω τη στήριξη της επιχειρηματικότητας. Και πάλι χαίρομαι πάρα πολύ γιατί βλέπουμε πολύ ουσιαστικά βήματα, πολλές επιτυχημένες ιστορίες. Και επαναλαμβάνω ότι αυτές τελικά είναι ο καταλύτης και τα δίκτυα τα οποία δημιουργούνται και οι μέντορες οι οποίοι υπάρχουν γιατί είναι πάρα πολύ σημαντική αυτή η διαδικασία του mentorship και υπάρχει μεγάλη προθυμία από τους πιο έμπειρους startuppers να συμβουλεύσουν τα νεότερα παιδιά.

Κάτι αλλάζει στην Ελλάδα στον τομέα αυτόν και νομίζω ότι έχουμε κάθε λόγο να το χαιρετίσουμε, να το αγκαλιάσουμε και να το υποστηρίξουμε.

Ερωτηθείς για το πώς μπορεί να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ στις επιχειρήσεις του τομέα της τεχνολογίας, ο Πρωθυπουργός σημείωσε:

Δεν είναι εύκολο, γιατί υπάρχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα αυτή τη στιγμή της Αμερικής σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Αν έπρεπε να πω ένα πράγμα, θα έλεγα ότι χρειαζόμαστε ενιαίες κεφαλαιαγορές στην Ευρώπη, αυτό το οποίο ονομάζεται Savings and Investments Union, παλιά το λέγαμε Capital Markets Union. Να μην χρειάζεται να δέχεσαι κεφάλαια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να μπορείς να μπαίνεις σε ένα ευρωπαϊκό χρηματιστήριο και να μπορείς να έχεις το μέγεθος και τη δυνατότητα να αντλήσεις κεφάλαια στην Ευρώπη, χωρίς να χρειαστεί να πηγαίνεις στην Αμερική.

Και βέβαια, πρέπει να έχουμε και μια αίσθηση και ως Ελλάδα πού μπορούμε να "παίξουμε μπάλα", το λέω πολύ απλά. Χθες, ας πούμε, υπογράψαμε ένα partnership, ένα MoU με τη Mistral. H Mistral είναι ίσως η πρώτη εταιρεία σε foundation models στην Ευρώπη. Κατάφεραν και έκαναν κάτι το οποίο είναι σημαντικό, γιατί νομίζω ότι βλέπουν και τα πράγματα μέσα από μια πιο ευρωπαϊκή διάσταση, ειδικά σε θέματα όπως η προστασία της γλώσσας, που για μας έχει νομίζω πολύ μεγάλη αξία, ότι δεν έχουμε χάσει το τρένο στην Ευρώπη, γιατί έχουμε το ταλέντο, έχουμε εξαιρετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, εξαιρετικούς ερευνητές, αλλά πρέπει να δημιουργήσουμε scale.

Και το scale είναι σε πρώτη φάση η ενιαία αγορά, να μπορούμε να δουλεύουμε πρακτικά σε όλη την Ευρώπη, όπως θα δούλευες στην Αμερική. Δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στην Αμερική να δουλέψεις σε οποιαδήποτε πολιτεία, αυτό δεν ισχύει στην Ευρώπη. Και να μπορούμε να έχουμε αγορές κεφαλαίων, οι οποίες αν όχι να ανταγωνιστούν αλλά έστω να πλησιάζουν τις αμερικανικές αγορές που και σε αυτό ακόμα απέχουμε.

Σχετικά με τη στήριξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας, ο Πρωθυπουργός ανέφερε:

Καταρχάς, δίνω πάρα πολύ μεγάλη σημασία στα θετικά παραδείγματα της γυναικείας επιχειρηματικότητας και αφήνω στην άκρη ζητήματα όπως... Γιατί έχουμε εξειδικευμένα προγράμματα γυναικείας επιχειρηματικότητας, αλλά δεν θα έλεγα κατ΄ ανάγκη ότι απευθύνονται τόσο στον τομέα των high impact εταιρειών.

Νομίζω ότι και αυτό το θέμα πρέπει να δει κανείς ίσως σε λίγο νωρίτερη ηλικία. Διότι η αλήθεια είναι ότι -και σήμερα ακόμα αλλάζει αυτό- στον τομέα των STEM υπήρχε υποεκπροσώπηση των γυναικών, άρα αν υπάρχει υποεκπροσώπηση στους φοιτητές που σπουδάζουν θετικές επιστήμες, τότε είναι πιθανόν να υπάρχει και υποεκπροσώπηση στον τομέα των startups, διότι απλά θα υπάρχουν λιγότερες γυναίκες εκεί.

Αυτό αρχίζει και αλλάζει ευτυχώς και νομίζω ότι είναι πολύ θετικό να ξεπεράσουμε και αυτά τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις, ότι η επιχειρηματικότητα είναι κάτι που είναι αντρικό προνόμιο ή ότι τα STEM είναι και αυτά πιο πολύ, ας το πούμε, προσανατολισμένα στους άντρες, όταν δεν υπάρχει κανένα τέτοιο στοιχείο το οποίο να υποστηρίζει μία τέτοια λογική.

Άρα, ναι, εμείς θα έχουμε ειδικά προγράμματα στήριξης της γυναικείας επιχειρηματικότητας, αλλά πιστεύω πάρα πολύ στη δύναμη του παραδείγματος, την οποία την προσφέρουν περιπτώσεις όπως η δική σου και αρκετές ακόμα.

Εγώ βλέπω να αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που ασχολούνται με την επιχειρηματικότητα και γι’ αυτό και είμαι αισιόδοξος ότι παρότι ξεκινάμε από μια χαμηλή βάση, τα πράγματα θα κινηθούν στη σωστή κατεύθυνση.

Για τον ρόλο της Ελλάδας στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης σε παγκόσμιο επίπεδο και τον σχεδιασμό της κυβέρνησης για την ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος τεχνητής νοημοσύνης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε:

Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ερώτηση. Εγώ πραγματικά έχω πολύ μεγάλες φιλοδοξίες για τον ρόλο της Ελλάδας στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης. Έχω και αίσθηση του μεγέθους μας και των δυνατοτήτων μας.

Τι έχουμε ως Ελλάδα αυτή τη στιγμή; Έχουμε πολύ ταλέντο. Έχουμε δυσανάλογα μεγάλο αριθμό επιστημόνων με top citations στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης. Έχουμε πολλά startups και πολλά επιτυχημένα startups. Έχουμε καινούργιους τομείς τους οποίους πρέπει να στηρίξουμε, όπως η άμυνα, όπου υπάρχει μια πολύ μεγάλη κινητικότητα και πρέπει εμείς ως κράτος να έχουμε το θάρρος -και το κάνουμε ήδη σε ένα βαθμό-, να δίνουμε τα πρώτα συμβόλαια που μπορούμε σχετικά εύκολα να το κάνουμε μέσα από το ΕΛΚΑΚ για να δοκιμάζουμε καινούργια προϊόντα και στη συνέχεια αυτά να μπορούμε να τα εξάγουμε. Και νομίζω ότι έχουμε και μια κυβέρνηση η οποία έχει αίσθηση του τι σημαίνει τεχνητή νοημοσύνη και διάθεση να την αξιοποιήσει και για να βελτιώσει την παραγωγικότητα του κράτους.

Εκεί νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε πραγματικά στην πρώτη γραμμή, σε θέματα όπως εφαρμογές υγείας, γιατί έχουμε πολύ καλά data sets τα οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε, σε θέματα όπως η πολιτική προστασία, σε θέματα όπως η άμυνα -πρέπει να διαλέξουμε το γήπεδο στο οποίο θα μπορούμε να κινηθούμε- και βέβαια και στα θέματα που αφορούν την παραγωγικότητα του ίδιου του Δημοσίου.

Επειδή το Δημόσιό μας ήταν σχετικά απαρχαιωμένο, νομίζω ότι με το gov.gr κάναμε μια πραγματική επανάσταση για τα δεδομένα της χώρας και το ότι σήμερα μπορείς να ρωτάς το gov.gr σε ελεύθερη γλώσσα και να σου δίνει απαντήσεις σε free text είναι οι πρώτοι μας πειραματισμοί για το πώς αυτό το interface μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα.

Η δυνατότητα όμως βελτίωσης της παραγωγικότητας του κράτους -και αυτό το συζητήσαμε πολύ εκτεταμένα και με την Mistral-, τι σημαίνει ας πούμε τεχνητή νοημοσύνη στη Δικαιοσύνη, να μπορείς γρήγορα speech to text, να μπορείς να έχεις πρακτικά, να μπορείς να καθαρογράφεις. Χάνεται απίστευτος χρόνος αυτή τη στιγμή σε γραφειοκρατικές διαδικασίες οι οποίες δεν είναι παραγωγικές.

Εκεί νομίζω ότι μπορούμε πραγματικά να είμαστε στην πρώτη γραμμή, γιατί έχουμε στρατηγική, έχουμε Υπουργείο, έχουμε μια άποψη για το data management κεντρικά την οποία έχουμε υλοποιήσει, έχουμε το σωστό governance δηλαδή για να μπορούμε να τρέξουμε και νομίζω ότι έχουμε και μια διάθεση και στο δικό μου το επίπεδο να δω αυτό ως μια μεγάλη ευκαιρία. Δεν είναι πολλές οι ευκαιρίες που σου δίνονται να ξεπεράσεις άλλες χώρες, να κάνεις το λεγόμενο leapfrog, για μια χώρα η οποία για λόγους που δεν χρειάζεται να τους αναλύσουμε πολύ είχε μείνει πολύ πίσω.

Αυτή είναι μια μεγάλη ευκαιρία, δεν μπορούμε να την αφήσουμε να πάει χαμένη. Έχει πολύ μεγάλες προκλήσεις, όμως. Αυτό θέλει μια τελείως ξεχωριστή συζήτηση. Μιλήσαμε για τις πολλές ευκαιρίες, αλλά η τεχνητή νοημοσύνη έχει και πολλές προκλήσεις, τις οποίες και αυτές πρέπει να διαχειριστούμε.

Τι σημαίνει τεχνητή νοημοσύνη πρωτίστως για την αγορά εργασίας, διότι μην έχουμε καμιά αμφιβολία ότι -ειδικά στην Αμερική γίνεται ήδη αυτό- η βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων περνάει μέσα από τον περιορισμό των θέσεων εργασίας. Αυτή είναι μια πραγματικότητα την οποία θα την αντιμετωπίσουμε και εμείς πολύ σύντομα, δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. Άρα, πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για την δύσκολη, την πιο σκοτεινή πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης.

Ή για το πώς ενδεχομένως θα έχεις αξιοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη για να αντιμετωπίσεις τα fake news ή τα fake bots, τα οποία η ίδια η τεχνητή νοημοσύνη θα κατασκευάσει. Διότι στις επόμενες εκλογές μπορεί να γίνει το έλα να δεις από τέτοια εργαλεία τα οποία πια, δυστυχώς, όπως είπαμε, είναι πολύ φτηνά για να τα φτιάξεις. Πώς αμύνεσαι, λοιπόν, απέναντι σε αυτό; Πάλι ενδεχομένως να μπορείς να έχεις εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης τα οποία θα βοηθήσουν να εμβαθύνουμε τη δημοκρατία μας.

Εμείς, ας πούμε, τα πρώτα πειραματικά projects τα οποία τρέχουμε, γιατί έχουμε δημιουργήσει μια μικρή ομάδα από μηχανικούς εντός της Προεδρίας της Κυβέρνησης, είναι πώς θα κάνουμε τη δημόσια διαβούλευση πιο εύκολη, πώς θα συνθέτουμε τα σχόλια και πώς θα τα προτεραιοποιούμε με έναν τρόπο που θα είναι πιο χρήσιμος για το δικό μας νομοθετικό και κυβερνητικό έργο.

Άρα, αυτές είναι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν όλες οι δημοκρατίες μας -και εμείς θα τις αντιμετωπίσουμε στις εκλογές του 2027, δεν έχω καμία αμφιβολία- και εκεί θα χρειαστεί να υψώσουμε μια άμυνα απέναντι σε ένα "τσουνάμι" πια πληροφόρησης που θα έρχεται από τον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, που δεν θα γνωρίζουμε ποτέ αν η προαίρεση του, ή θα το γνωρίζουμε μάλλον, ενδεχομένως με καθυστέρηση, είναι κακόβουλη ή όχι.