Η Αυτοκράτειρα Ζωή και η αιωνιότητα στο μικρόφωνο

Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, κάθε βουλευτής έχει πέντε λεπτά να τοποθετηθεί. Σύμφωνα με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Κανονισμός είναι κάτι που ισχύει για όλους τους άλλους. Η ίδια έχει εφεύρει για τον εαυτό της μια ειδική κατηγορία ομιλητή: εκείνου που μιλάει μέχρι να νιώσει ότι ολοκλήρωσε την αποστολή του προς τη Δημοκρατία.

Προχθές Τετάρτη 16 Ιουλίου, η Ζωή ανέβηκε στο βήμα της Βουλής με σκοπό να μιλήσει για την υπόθεση των Τεμπών και την άρση ασυλίας 14 βουλευτών. Το ότι της δόθηκαν πέντε λεπτά ήταν μια λεπτομέρεια. Ένα ενοχλητικό τυπικό, όπως τα εισιτήρια στο μετρό. Ξεκίνησε με την αυτοπεποίθηση που αρμόζει σε πρόσωπο που πιστεύει ότι του ανήκει το Σύνταγμα και το βήμα μαζί.

Έφτασε τα δέκα λεπτά χωρίς παύση. Στο δωδέκατο, ξεκίνησε προοίμιο. Στο δέκατο έκτο, ξεκίνησε να συνδέει την υπόθεση με τη γενική έκπτωση των θεσμών. Στο δέκατο ένατο, το Προεδρείο της Βουλής, ως όφειλε από τον Κανονισμό, προσπάθησε να της πει ότι τελείωσε.

Ο προεδρεύων αντιπρόεδρος κ. Γεωργαντάς, έκανε το λάθος να της ζητήσει να κατεβεί. Ούτε φώναξε, ούτε διέκοψε απότομα, ούτε έδειξε ασέβεια. Της υπενθύμισε απλώς ότι ο χρόνος της είχε εξαντληθεί. Τι το ‘θέλε;  Αμέσως η κυρία Κωνσταντοπούλου άρπαξε την ευκαιρία να επιβεβαιώσει τον τίτλο της μοναδικής πολιτικού στην Ελλάδα που μπορεί να αποκαλέσει κάποιον φασίστα, επειδή τόλμησε να εφαρμόσει… τον νόμο.

Η φράση-κλείσιμο της… ηρωικής της παρουσίας (μόνο οι… νεκροί της ΕΡΤ μπορούν να θεωρηθούν ήταν όσο μετρημένη θα περίμενε κανείς: "Είστε οι χειρότεροι φασίστες και ο φασισμός σας δεν θα περάσει".

Δεν είναι σαφές αν εννοούσε τη ΝΔ, το Προεδρείο, τα χρονόμετρα ή το άρθρο 66 του Κανονισμού. Το βέβαιο είναι πως σε εκείνη τη φάση, θεώρησε κάτι φασιστικό συνέβαινε κι είχε να κάνει με το ότι δεν την επέτρεπαν να μιλάει άλλο!

Είχε ξεκινήσει με πλήρη, αυτοκρατορική αίσθηση ανωτερότητας, δηλώνοντας ότι ο Γεωργαντάς ήταν εκείνος που έπρεπε να κατέβει από το Προεδρείο. Δηλαδή ο προεδρεύων να κατεβεί, επειδή η Ζωή δεν κατέβαινε. Πρόκειται για μια σπάνια εφαρμογή του Συνταγματικού Δικαίου τύπου "το βήμα είναι δικό μου μέχρι να το παραδώσω αυτοβούλως ”.

Ας είμαστε δίκαιοι. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν είναι απλώς πολιτικός. Είναι λειτουργία, σύμβολο και ακατάπαυστη ροή καταγγελίας. Δεν συζητά. Καταδικάζει. Δεν ερμηνεύει τα γεγονότα. Τα ξεσκεπάζει. Και όταν ο Κανονισμός επιχειρεί να την περιορίσει, μετατρέπεται αυτόματα σε μηχανισμό φίμωσης.

Δεν έχει σημασία τι είπε. Δεν έχει σημασία ποιο ήταν το θέμα. Το παρόν κοινό, άλλωστε, ήταν περιορισμένο· λίγοι παρόντες στην αίθουσα, αρκετοί απόντες, κάποιοι στο κυλικείο, κι ένα (ελλιπές) προεδρείο που μάλλον ευχόταν να ήταν οπουδήποτε αλλού. Σημασία έχει ότι, για μια ακόμη φορά, η Ζωή κατάφερε να τραβήξει όλο το φως πάνω της. Όχι γιατί είπε κάτι καινούργιο ή σημαντικό, αλλά γιατί έκανε αυτό που ξέρει: να μετατρέψει την κανονικότητα σε πράξη καταπίεσης.

Κάθε θεσμική διαδικασία είναι μια ευκαιρία για θεσμική σύγκρουση. Και κάθε διακοπή είναι ευθεία βολή στην καρδιά της Δημοκρατίας, δηλαδή στην καρδιά της Ζωής. Αν την αφήσεις να μιλήσει, σώζεται το πολίτευμα. Αν την διακόψεις, ενεργοποιείται η Εθνική Επιτροπή για την Προστασία του Μικροφώνου της Ζωής.

Δεν είναι υπερβολή. Είναι η μέθοδος. Κάθε φορά, ίδιο σκηνικό: άνοδος στο βήμα, υπέρβαση χρόνου, αναφορά στο Σύνταγμα, καταγγελία (φασισμού αλλά όχι μόνο), ηρωική αποχώρηση. Η διαφορά αυτή τη φορά ήταν ότι πρόλαβε να δηλώσει ποιος θα έπρεπε να κατέβει πριν κατέβει η ίδια. Το θεσμικό ηθικό πλεονέκτημα κατοχυρώθηκε.

Η Ζωή δεν μπορεί να αρκεστεί στον μόνο στον ρόλο ενός ηθοποιού, έστω και σταρ, στο κοινοβουλευτικό θέατρο. Πιστεύει ότι είναι το έργο. Και όταν το έργο απειλείται από κάτι τόσο ταπεινό όπως ένας χρονικός περιορισμός, καταγγέλλει την ύπαρξη του θεάτρου συνολικά.

Το γελοίο δεν είναι η υπέρβαση των 14 λεπτών. Το γελοίο είναι ότι όλοι και όλες μένουν έκπληκτοι όταν συμβαίνει. Η κυρία Κωνσταντοπούλου ακολουθεί πάντα τα ίδια στάδια. Ανεβαίνει στο βήμα, αναλαμβάνει τη σωτηρία του πολιτεύματος και κατεβαίνει μόνο όταν έχει τελειώσει η εκστρατεία. Αν στο μεταξύ, κάποιος τολμήσει να θυμίσει πως υπάρχουν κανόνες, γίνεται "ο χειρότερος φασίστας”.

Αυτό δεν είναι κοινοβουλευτικός λόγος. Είναι παράσταση. Και όπως σε κάθε παράσταση, όταν κλείνει η αυλαία, ο ηθοποιός υποκλίνεται. Η διαφορά είναι ότι η Ζωή φροντίζει να υποδείξει ποιος πρέπει να φύγει από τη σκηνή και μετά περιμένει να υποκλιθούν (στο μεγαλείο της ;) όλοι οι υπόλοιποι.

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr