Επιλεκτικός αντιφασισμός, υποκρισία και Δημοκρατία

Η πρόσφατη κυβερνητική τροπολογία για την αναστολή χρηματοδότησης των "Σπαρτιατών" από το Κοινοβούλιο ανέδειξε για άλλη μια φορά την υποκριτική και ολοκληρωτική στάση του ΚΚΕ, καθώς επέλεξε ως θέση το άχρωμο και μη σύμφωνο με τις δημοκρατικές αρχές "παρών". Το κόμμα, σταθερά προσηλωμένο στη θέση ότι ο φασισμός είναι γέννημα του καπιταλισμού, ανέδειξε τη δική του ερμηνεία της ιστορίας. Αυτή η πάγια και μονοδιάστατη προσέγγιση εθελοτυφλεί απέναντι στον συγκεντρωτισμό και τον κρατισμό του φασισμού και οπωσδήποτε εγείρει ερωτήματα τόσο για τη συνοχή όσο και την ιστορική τεκμηρίωσή της.

Η στάση του ΚΚΕ φυσικά δεν κάνει τίποτε περισσότερο από το ν’ ακολουθεί την ιδεολογική μονολιθικότητα που χαρακτηρίζει την ιδεολογική του τοποθέτηση, με κάθε αμφισβήτησή της, να θεωρείται προδοσία. Η απόρριψη της θεωρίας των δύο άκρων από το κόμμα, με τη δικαιολογία ότι εξισώνει "ανόμοια" πολιτικά συστήματα, προφανώς είναι συμβατή με τη γενική ρητορική του. Η άρνηση αυτή, όμως, δεν παύει να έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το γεγονός ότι τόσο ο ναζισμός όσο και ο κομμουνισμός έχουν αναγνωριστεί παγκόσμια και πανθομολογούμενα ως ολοκληρωτικά καθεστώτα τα οποία, παρότι ιδεολογικά αντίθετα, μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Η άρνηση του ΚΚΕ να αποδεχθεί αυτή την πραγματικότητα αντικατοπτρίζει την ευρύτερη δυσκολία να επανεξετάσει κριτικά τη δική του ιδεολογική κληρονομιά και να προσαρμοστεί στα κελεύσματα των καιρών.

Κατά την εξέταση της τροπολογίας στη Βουλή, εξέφρασε για άλλη μια φορά την αντίθεσή του σε οποιοδήποτε μέτρο περιορισμού αντιδημοκρατικών μορφωμάτων, επικαλούμενο κινδύνους για τις "δημοκρατικές ελευθερίες". Η ανησυχία για πιθανή κατάχρηση εξουσίας είναι απόλυτα θεμιτή, αλλά η επιλεκτικότητά της προκαλεί προβληματισμό. Το ίδιο κόμμα που ζητά αυστηρούς ελέγχους για τη χρηματοδότηση άλλων πολιτικών φορέων, παραμένει σκληρά και απόλυτα αντίθετο στην αποδοχή των ίδιων ελέγχων για τα δικά του οικονομικά. Η ασυλία του ΚΚΕ από το 1974 και η έλλειψη διαφάνειας στη χρηματοδότησή του έχουν καταγραφεί επανειλημμένα, ενώ η επιμονή του να παραμένει ανεξέλεγκτο επιβεβαιώνει την ασυμβατότητα μεταξύ λόγων και έργων. Η εντυπωσιακή κατασκευή στον Περισσό αποτελεί το αδιαφιλονίκητο σύμβολο αυτής της ιδιότυπης "ιδεολογικής ανεξαρτησίας" που απολαμβάνει.

Η απορία που γεννιέται αυθόρμητα, δεν είναι παρά η συνέπεια της διαπίστωσης πώς ένα κόμμα που αυτοπροβάλλεται ως υπέρμαχος της διαφάνειας και της κοινωνικής δικαιοσύνης επιμένει να απορρίπτει αμετακίνητα κάθε προσπάθεια λογοδοσίας. Η καταγγελία της χρηματοδότησης φασιστικών κομμάτων από το ΚΚΕ είναι ηθικά και πολιτικά ορθή, αλλά η έλλειψη αυτοκριτικής αποδυναμώνει τη θέση του. Όταν το αίτημα για διαφάνεια συνοδεύεται από εμφανή μεροληψία, η επιχειρηματολογία χάνει την πειστικότητά της. Το πράγμα γίνεται ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον εάν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για ένα κόμμα που επίσημα διακηρύττει ότι επιδιώκει την ανατροπή του δημοκρατικού πλαισίου, ενώ εξακολουθεί να απολαμβάνει όλα τα προνόμια που παρέχει μια δημοκρατική κοινωνία σε δημοκρατικά κόμματα. Μια αντίφαση που ελάχιστοι μοιάζει να θυμούνται και ακόμη λιγότεροι εμφανίζουν διάθεση να την αγγίξουν…

Η διαιώνιση αυτής της κατάστασης υπονομεύει τις αρχές της δημοκρατίας. Απλά και ξεκάθαρα! Οι δημοκρατικοί θεσμοί δεν μπορούν να λειτουργούν επιλεκτικά, με εξαιρέσεις που βασίζονται σε ιδεολογικές ευαισθησίες ή σε αναιτιολόγητες ενοχές και τύψεις! Η διαφάνεια και η λογοδοσία δεν είναι πολυτέλειες που παραχωρούνται κατ’ επιλογή και βούληση, αλλά απαραίτητες προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα του πολιτικού συστήματος και του δημοκρατικού πολιτεύματος, συνολικά. Εάν δεν αρχίσουμε επιτέλους να εφαρμόζουμε αυτές τις αρχές με ισοτιμία και ισονομία σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, η Δημοκρατία θα μετατραπεί σ’ ένα σύστημα επιλεκτικής ανοχής αντιφάσεων. Κι αυτός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και η αρχή του τέλους της! Για όλους…

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr