Σύγκρουση χωρίς τέλος

Ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ, Hezbollah και Hamas έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο έντονες συγκρούσεις των τελευταίων χρόνων στη Μέση Ανατολή. Ξεκίνησε με την επίθεση της Hamas στις 7 Οκτωβρίου 2023. Μια επίθεση οργανωμένη, που παραβίασε την διασυνοριακή γραμμή με το Ισραήλ και είχε σαν αποτέλεσμα την μαζική απώλεια ζωών Ισραηλινών πολιτών και στρατιωτών και την αιχμαλωσία περισσότερων από 200 ομήρων. Η απάντηση του Ισραήλ ήταν άμεση και αποφασιστική, όπως ήταν αναμενόμενο. Η χώρα κινήθηκε δυναμικά και βίαια για να υπερασπιστεί τους πολίτες της και να εξουδετερώσει την απειλή της Hamas.

Η επίθεση της Hamas χαρακτηρίστηκε ως μία από τις πιο βίαιες και σοβαρές στην ιστορία, με εκατοντάδες ρουκέτες να εκτοξεύονται από την Λωρίδα της Γάζας και ένοπλους μαχητές να παραβιάζουν την συνοριακή γραμμή σε σημαντικό βάθος, σκοτώνοντας αθώους πολίτες σε αρκετές ισραηλινές πόλεις, ακόμη και σε χώρους όπου εξελίσσονταν μουσικές εκδηλώσεις. Αυτή η επίθεση δεν θεωρήθηκε απλώς μία πράξη βίας αλλά μία άμεση απειλή για την ύπαρξη του κράτους του Ισραήλ. Ένα γεγονός που καθιστούσε απαραίτητη την άμεση στρατιωτική απάντηση. Αυτή είχε την μορφή εκτεταμένων αεροπορικών επιδρομών αρχικά, και την χρήση χερσαίων δυνάμεων κατόπιν, με αντικειμενικό στόχο την καταστροφή στρατηγικών υποδομών της τρομοκρατικής οργάνωσης, συμπεριλαμβανομένων τούνελ και κρησφύγετων που χρησιμοποιούνταν για τις επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών στόχων. 

Η Ισραηλινή κυβέρνηση έχει εξαρχής καταστήσει σαφές ότι η ασφάλεια των πολιτών της είναι απόλυτη προτεραιότητα και πως οποιαδήποτε απειλή θα απαντάται με αποφασιστικότητα. Η στρατιωτική δράση δεν επικεντρώνεται μόνο στην εκδίκηση, αλλά και στην αποτροπή μελλοντικών επιθέσεων, σκοπεύοντας να διασφαλίσει ότι η Hamas δεν θα είναι σε θέση να εκτοξεύει επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ στο ορατό μέλλον. Ένα στόχο που λίγο έως πολύ, έχει πετύχει. 

Η Hezbollah, από την πλευρά της, εκμεταλλεύτηκε την ένταση στη Γάζα και άνοιξε ένα δεύτερο μέτωπο στον βορρά. Η σιιτική παραστρατιωτική – τρομοκρατική οργάνωση, που υφίσταται χάρι στην στήριξη του Ιράν και έχει αποδείξει στο παρελθόν ότι αποτελεί σοβαρό αντίπαλο, ξεκίνησε πυραυλικές επιθέσεις από τον Λίβανο προς τις βόρειες περιοχές του Ισραήλ. Το Ισραήλ απάντησε άμεσα, στοχεύοντας βάσεις της οργάνωσης στο νότιο Λίβανο και, μέσω ασύμμετρων τακτικών, συγκεκριμένους ηγέτες της. Η εμπλοκή της Hezbollah προφανώς επιδείνωσε την κατάσταση και αύξησε την ένταση στην περιοχή εκθετικά. 

Παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν από την ταυτόχρονη σύγκρουση σε δύο μέτωπα, το Ισραήλ δείχνει να καταφέρνει τους στόχους της ριζικής αποδυνάμωση των δυνάμεων των δύο οργανώσεων, εξασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία των πολιτών του και παρουσιάζεται αποφασισμένο να συνεχίσει τις επιχειρήσεις του μέχρι την πλήρη επιτυχία. Η Hezbollah, παρά τη στήριξη από το Ιράν, δεν έχει καταφέρει να ανατρέψει την ισραηλινή αντεπίθεση και βλέπει τις δυνάμεις της να δέχονται σοβαρότατα πλήγματα, που δυσκολεύεται (έως αδυνατεί) να απαντήσει. 

Ο διεθνής παράγοντας πιέζει για κατάπαυση του πυρός, αλλά η κυβέρνηση Νετανιάου δεν μετακινείται από την χαραγμένη στρατηγική της. Υποστηρίζει, όχι άδικα ή άστοχα, ότι η οποιαδήποτε συμφωνία ειρήνης πρέπει να διασφαλίζει ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις δεν θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να απειλούν την ύπαρξή της. Για την ισραηλινή κυβέρνηση, η παρούσα στρατιωτική επιχείρηση δεν αποτελεί απλώς θέμα πολεμικής επιτυχίας, αλλά ζήτημα εθνικής επιβίωσης.

Όλη αυτή η κατάσταση έχει αναγκάσει χιλιάδες πολίτες, τόσο στο Ισραήλ, όσο και τον Λίβανο, να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Στο Ισραήλ περί τις 70.000 κάτοικοι των βορείων περιοχών, έχουν μετακινηθεί νοτιότερα ενώ οι υπόλοιποι (αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες) ζουν με τον συνεχή φόβο των πυραυλικών επιθέσεων της Hezbollah. Ταυτόχρονα στη Γάζα, οι αεροπορικές επιδρομές έχουν προκαλέσει σοβαρές απώλειες αμάχων, καθώς η Hamas χρησιμοποιεί τακτικές "ανθρώπινης ασπίδας" με την χρήση ακόμη και νοσοκομείων ή σχολείων, σαν προκάλυμμα στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Παρ’ όλα αυτά, το Ισραήλ δεν μοιάζει διατεθειμένο να μειώσει την ένταση των στρατιωτικών και ασύμμετρων ενεργειών του, διότι τις θεωρεί απαραίτητες για την αποκατάσταση της σταθερότητας και της ειρήνης, μακροπρόθεσμα.

Η σύρραξη δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης ούτε κατ’ ελάχιστο, αντίθετα η ένταση αυξάνεται και από τις δύο πλευρές, σχεδόν καθημερινά. Μία πραγματικότητα που δημιουργεί ολοένα και μεγαλύτερους κινδύνους για την σταθερότητα και την ειρήνη και προκαλεί ουσιαστικές ανησυχίες για μία ευρύτερη ανάφλεξη στην Μέση Ανατολή. Ευτυχώς, μέχρι σήμερα, στις πολλές… ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν για περαιτέρω επέκταση των συγκρούσεων, επικράτησε σύνεση και λογική. Αλλά όπως λέει κι ο λαός: "Πολλές φορές πάει η στάμνα στην βρύση, μια φορά σπάει"!

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr