Τα καμπανάκια της Moody’s δεν είναι βουβά

Οι αλλεπάλληλες αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα (investment grade) έχουν οδηγήσει πολλούς να θεωρούν πως όλα είναι ρόδινα και ότι έχουμε απομακρυνθεί από τα επίπεδα της εποχής των μνημονίων και της κρίσης χρέους, πως η Ελλάδα δεν διατρέχει σοβαρό οικονομικό κίνδυνο. Μεγαλύτερου μεγέθους λάθος εντύπωση, δεν μπορεί να υπάρξει…

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, έχουν γίνει πολλά. Ειδικά μετά το 2019 οι αλλαγές είναι σημαντικές και εξαιρετικά επιδραστικές, σε σύγκριση με το παρελθόν. Όμως απομένουν πολλά να γίνουν. Κι αυτό ακριβώς το σκεπτικό παρουσιάζει η έκθεση της Moody’s και έχει σαν επιχείρημα για να παραμείνει ο μοναδικός οίκος από τους τέσσερις μεγάλους που δεν έχει αναβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.

Ως πρώτο και κύριο επιχείρημα, τίθενται οι αργοπορίες και τα κενά στις μεταρρυθμίσεις, με προεξέχουσα την εξαιρετικά κακή επίδοση του συστήματος απόδοσης δικαιοσύνης, ως προς τους χρόνους. Που φυσικά έχει τεράστια αρνητική επίδραση στην εισροή επενδύσεων, ένα γεγονός που η στήλη έχει επανειλημμένα σημειώσει.

Ακολουθούν ως αιτίες: τι άλλο από το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανεπτυγμένου κόσμου το δημογραφικό, η εξάρτηση της οικονομίας από τουρισμό και ναυτιλία σε τεράστιο ποσοστό και το εξαιρετικά υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Μια… νεοελληνική συνήθεια που θα έπρεπε να εξαφανισθεί με τα μνημόνια αλλά απλά… ξαπόστασε και ξανά προς την δόξα τραβά.

Σε απλά ελληνικά,  o εξαιρετικά προσεκτικός μετά το κάζο των ΑΑΑ σκουπιδιών που κόντεψαν να διαλύσουν την παγκόσμια οικονομία οίκος, επισημαίνει όλα τα αδύνατα σημεία της Ελληνικής οικονομίας, χωρίς να παραγνωρίζει όμως, τα βήματα προόδου που έχουν γίνει εν τω μεταξύ. Κάτι που δεν μπορούσε να κάνει ούτως ή άλλως, μιας και αφενός υπάρχουν οι ανταγωνιστές του που είναι σαφώς πιο αισιόδοξοι, αφετέρου οι αξιολογήσεις της ίδιας με συνεχείς (για τους ρυθμούς της) αναβαθμίσεις αναδεικνύουν συνεχή βελτίωση.

Στο μείγμα για την κατανόηση της μη αναβάθμισης θα πρέπει να προσθέσουμε και το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο για τη Moody’s,  να προχωρά σε αλλαγή θέσης σε χρόνους μικρότερους των 18 μηνών. Ακόμη δε πιο σπάνιο, να προχωρά σε αλλαγή χωρίς να έχει προηγηθεί αλλαγή των προοπτικών ή να έχει μεσολαβήσει διάστημα μικρότερο των 12 μηνών. Οπότε αναβάθμιση από το συγκεκριμένο "σπίτι" πριν το 2025, δύσκολα θα δούμε. Για να συμβεί δε, θα πρέπει να προηγηθούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις που, αφενός θα καλύπτουν σημαντικό μέρος των αιτιάσεων της έκθεσης, αφετέρου θα επιφέρουν αξιοσημείωτες βελτιώσεις σε κρίσιμα μακροοικονομικά δεδομένα (ελλείμματα ισοζυγίου, λόγος χρέους προς ΑΕΠ κ.ο.κ.).

Θα πρέπει όμως να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να επιτευχθεί και αυτός ο στόχος, οπωσδήποτε. Διότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να προχωρήσουν οι υπόλοιποι οίκοι σε σημαντικά καλύτερες αξιολογήσεις εάν δε γίνει η Ελλάδα χώρα full investment grade, αλλά και επειδή η Moody’s εξυπηρετεί ιδιαίτερα σημαντικό αριθμό μεγάλων διεθνών επενδυτών. Οι οποίοι δεν πρόκειται "ν’ ακουμπήσουν" Ελλάδα, εάν δεν υπάρχει η επικύρωση της προόδου από την συγκεκριμένη εταιρεία.

Μιλάμε δε, για αρκετές δεκάδες δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σε πρώτη φάση περί τα $20 δισ. που θα εισρεύσουν στα ελληνικά ομόλογα, με ό,τι αυτό το ποσό θα σημάνει για τα επιτόκια δανεισμού του ελληνικού δημοσίου. Στη συνέχεια, δε, πολλά περισσότερα, εκ των οποίων ένα καθόλου αμελητέο ποσοστό, θα κατευθυνθεί στην πραγματική οικονομία - σε παραγωγικές επενδύσεις!
Υπάρχει κάποιος που δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο;

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr