Πληθωρισμός, ανταγωνισμός, μεταρρυθμίσεις και ακρίβεια!

Η πρωθυπουργική εξαγγελία για νέα μέτρα κατά της ακρίβειας, είναι σίγουρα θετική. Ποια θα είναι αυτά τα μέτρα, φυσικά δεν είναι γνωστό ακόμη, αλλά θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως θα στοχεύουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων. Τόσο ορισμένων των οποίων οι υπερβολικά υψηλές τιμές, έλαβαν πρόσφατα σημαντική δημοσιότητα (π.χ. βρεφικό γάλα), όσο και κάποιων που διαχρονικά διακρίνονται για την πανάκριβη τιμή τους (εκτός προσφορών π.χ. απορρυπαντικά).

Όταν πριν τις προηγούμενες εκλογές η κυβέρνηση ανακοίνωνε το εκλογικό της πρόγραμμα, πολλές από τις προεκλογικές τότε δεσμεύσεις που περιελάμβανε, έμοιαζαν πολύ μακριά από την ελληνική πραγματικότητα. Μόνο το θέμα του γάμου ομοφύλων να σκεφτεί κάποιος, αρκεί. 

Φυσικά, τα πεδία και οι δεσμεύσεις ήταν πολύ περισσότερα και σαφέστατα πολύ σημαντικότατα. Με κυρίαρχα φυσικά αυτά της οικονομίας και της παιδείας. Παρόλα αυτά, πολλοί δεν πίστεψαν ότι οι δεσμεύσεις θα έμπαιναν σε (ουσιαστική) διαδικασία υλοποίησης. Έκαναν όμως λάθος.

Σημαντικές αλλαγές στην Παιδεία, με την εφαρμογή της αξιολόγησης και την ίδρυση ξένων πανεπιστημίων (και όχι μόνο), συγκρούσεις με κάστες και συμφέροντα στην οικονομία με το νέο φορολογικό, τα σημαντικότατου μεγέθους πρόστιμα (που πληρώνονται κιόλας) σε τράπεζες και πολυεθνικές και στη συνέχεια η δημιουργία θετικού επενδυτικού περιβάλλοντος, ριζικές αλλαγές στο νομικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία της κοινωνίας και κάμποσες άλλες μεταρρυθμίσεις σε διάφορους τομείς, μετατρέπουν την Ελλάδα σε χώρα ουσιαστικά ευρωπαϊκή, όλο και περισσότερο.

Αυτονόητο πως δεν γίνονται στο άψε-σβήσε όλα όσα θα ήθελαν όσοι επιθυμούν αυτοί που επιθυμούν να δουν την χώρα ν’ αλλάζει πραγματικά. Απλά, διότι δεν είναι δυνατόν. Όπως δεν είναι επίσης δυνατόν, να ικανοποιηθούν οι απόψεις όλων των παραπάνω και να υπάρχουν μόνο ευχαριστημένοι πολίτες. Πολύ όμορφο θα ήταν, αλλά πρόκειται περί του αδύνατου.

Από το σημείο αυτό όμως, μέχρι εκείνο όπου διαμαρτυρόμαστε για την ακρίβεια χωρίς εμείς να καταβάλουμε ουσιαστική προσπάθεια και να μην επιδεικνύουμε τη στοιχειώδη καταναλωτική συμπεριφορά του ελέγχου τιμών και προτίμησης του πωλητή με την καλύτερη τιμή, υπάρχει μεγάλη απόσταση. Ακόμη και όταν δεν φαίνεται να υπάρχει λύση, μιας και το ίδιο προϊόν το βρίσκουμε στην ίδια τιμή παντού, (κάτι πολύ εύκολο για μια μεγάλη εταιρεία καταναλωτικών αγαθών για τα μεγέθη της Ελληνικής αγοράς) υπάρχει η επιλογή παρεμφερούς προϊόντος όμοιας ποιότητας αλλά καλύτερης τιμής. Περίπτωση που αναμφίβολα υπάρχει αλλά μόνο τυχαία εντοπίζεται, διότι ο καταναλωτής στην Ελλάδα δεν αφιερώνει τον σχετικό χρόνο. 

Είναι απόλυτη ανάγκη να αντιληφθούμε όλες  και όλοι, κάτι που στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι κάτοικοι διδάσκονται από μικροί: την αποτελεσματική καταναλωτική συμπεριφορά. Πρόκειται για εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα στη διαμόρφωση των τιμών. Ειδικά δε σε μια αγορά με τα μικρά (έως μίνι…) μεγέθη της ελληνικής, ο παράγοντας αυτός έχει πολλαπλάσια σημασία. 

Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως τα κυβερνητικά μέτρα θα κτυπούν συγκεκριμένα περιστατικά και συγκεκριμένους τομείς της αγοράς. Και θα το κάνουν αποτελεσματικά. Όσο όμως αποτελεσματικά κι αν είναι τα μέτρα, όσο αυστηροί κι αν γίνουν οι έλεγχοι, οι επιδράσεις τους θα είναι προσωρινές, με μέγιστη διάρκεια κάποιων μηνών, εάν δεν συνοδευτούν από καταναλωτικό ξύπνημα και "επιθετική" επίδειξη καταναλωτικής συμπεριφοράς από εμάς τους ίδιους. Όσο δύσκολο και κουραστικό κι αν φαντάζει (είναι, στην αρχή) αυτό! 

Χωρίς αυτό το απαραίτητο συστατικό, η συνταγή κατά της ακρίβειας θα αποτύχει και ο πληθωρισμός θα παραμείνει (σχετικά με την υπόλοιπη Ευρωζώνη) ατιθάσευτος! Είναι θέμα απλό αλλά και απολύτως δικό μας! 

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr