Η δύναμη των... Ίντερνετς!

Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, οι υπολογιστικές μηχανές ήταν λίγες, με μικρές συγκριτικά δυνατότητες και αντιμετώπιζαν σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία τους. Με αποτέλεσμα ο πραγματικός διαθέσιμος χρόνος για παραγωγή ουσιαστικών αποτελεσμάτων στα αναγκαία επιστημονικά πεδία, ήταν από ελάχιστος έως ανύπαρκτος. Ακόμη για τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της εποχής, ακόμη και για τον πλουσιότερο οργανισμό του πλανήτη την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, το Αμερικανικό Πεντάγωνο!

Ήταν απλά ζήτημα χρόνου να εμφανισθεί η ιδέα για καταμερισμό των διαθέσιμων χρόνων, από όλα τα ιδρύματα που μπορούσαν να πληρώσουν τις απαραίτητες δαπάνες. Προϋπόθεση για να έχει νόημα η προσπάθεια ήταν φυσικά η ύπαρξη απομακρυσμένης πρόσβασης στις υπολογιστικές μηχανές. Ώστε π.χ. να μπορούν τα ευρωπαϊκά ερευνητικά εργαστήρια και κέντρα, να χρησιμοποιούν τους "υπολογιστές" τις ώρες που στις ΗΠΑ ήταν νύχτα, το αντίστροφο για τα αμερικανικά ερευνητικά ιδρύματα κ.ο.κ. 

Έτσι έγιναν τα πρώτα βήματα και ξεκίνησε το DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) του Αμερικανικού υπουργείου Αμύνης να χρηματοδοτεί προγράμματα (π.χ. το πρόγραμμα του Paul Baran στην Research ANd Development -RAND- Corporation για την υλοποίηση κατανεμημένων δικτύων, από το 1959). Τα λαμπρότερα μυαλά του πεδίου που αργότερα θα ονομαζόταν τηλεπικοινωνίες και πληροφορική άρχισαν εντατικές έρευνες για τον καταμερισμό υπολογιστικού χρόνου ανάμεσα σε πολλούς "χρήστες", τη διακίνηση δεδομένων σε "πακέτα" (packet switching) και τη δικτύωση πολλαπλών δικτυακών κόμβων (nodes), μέσω εναλλακτικών διαδρομών ώστε να υπάρχει συνεχής και αδιάλειπτη διατηρησιμότητα των συνδέσεων, ανεξάρτητα από το εάν βρίσκονταν όλοι οι κόμβοι σε λειτουργία ή όχι. 

Τα πρώτα απτά αποτελέσματα εμφανίστηκαν προς το τέλος της δεκαετίας του ‘60 και τις αρχές εκείνης του ’70. Χρησιμοποιήθηκαν για τη βελτιστοποίηση της επιστημονικής έρευνας που εξακολούθησε να διεξάγεται και, όπως θα μαθαίναμε αρκετά χρόνια αργότερα, για την οργάνωση και αυτοματοποίηση λειτουργίας της πυρηνικής πολεμικής μηχανής των ΗΠΑ.

Με την  πρώτη χρήση, ήρθαν σε επαφή επιστήμονες που μέχρι τότε γνωρίζονταν μόνο από φωτογραφίες ή, έστω, μιλούσαν μεταξύ τους μόνο σε συνέδρια. Αυτή η συνεχής επαφή (κυρίως μέσω κειμένων που μεταφέρονταν σε αστραπιαίους χρόνους για τα δεδομένα της εποχής και ηχητικών) και το πράγμα άρχισε να τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες. Μέσα σε λίγα χρόνια έγιναν τεράστιες πρόοδοι σε τομείς όπως οι ημιαγωγοί και η ψηφιακή μεταφορά δεδομένων. Τομείς που έμελλε ν’ αλλάξουν ριζικά τον κόσμο και των οποίων τις εφαρμογές σήμερα θεωρούμε όλοι δεδομένες, αλλά τότε ανήκαν στον χώρο της φαντασίας.

Το μεγάλο άλμα έγινε τον Σεπτέμβριο του 1973 όταν ο Bob Kahn και ο Vinton Cerf, σε ένα συνέδριο στη Μεγ. Βρετανία, ανακοίνωσαν το πρωτόκολλο μεταφοράς δεδομένων TCP, του οποίου την μετεξέλιξη γνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά ως TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol). 

H δουλειά των δύο πρωτοπόρων και των συνεργατών τους (στην Α’ φάση) Yogen Dalal και Carl Sunshine, έγινε παγκόσμια γνωστή όταν δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 1974. Ακολούθησαν οι πρώτοι routers, η επέκταση στην Ευρώπη με το Joined Academic Network of United Kingdom (JaNet.uk) το Νορβηγικό Σεισμολογικό Δίκτυο (Norwegian Seismic Array – NORSAR) και πολλά άλλα, που έφεραν το Internet στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των προηγμένων χωρών και, αργότερα, σε αυτά ολόκληρου του πλανήτη. 

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι ακαδημαϊκοί άρχισαν να το διαδίδουν και στην ιδιωτική τους ζωή και πριν καλά-καλά καταλάβει κανείς τι είχε συμβεί, οι πάντες χρησιμοποιούσαν email, συνομιλούσαν σε "λίστες", έστελναν αρχεία με ftp (file transfer protocol), συνδέονταν απομακρυσμένα με telnet και "τσατάριζαν" (sic) με IRC (Internet Relay Chat).

Ακολούθησαν το World Wide Web του CERN, οι "γρήγορες" (θου Κύριε…) συνδέσεις ISDN (Integrated Services Digital Network) και το… Διαδίκτυο έγινε εμπορικό προϊόν. Λίγο αργότερα ήρθαν οι συνδέσεις broadband ADSL (Asynchronous Digital Subscriber Line), VDSL (Very high speed Digital Subscriber Line) και VDSL2. Αυτό ήταν! Τα… Ίντερνετς (sic) έφτασαν και στο τελευταίο καλύβι στην πιο απομακρυσμένη βουνοκορφή και απέκτησαν τεράστια δύναμη ως μέσο ενημέρωσης και εμπορίας πλέον. Ενώ η σημασία του είναι ακόμη μεγαλύτερη στις προηγμένες τεχνολογικά χώρες, καθώς οι τεχνολογίες πρόσβασης μέσω οπτικών ινών Fiber To The Home και εκείνες της πρόσβασης μέσω δορυφόρων χαμηλής τροχιάς, προσφέρουν υπερυψηλές ταχύτητες και ανοίγουν δυνατότητες χρήσεων που μέχρι χτες διαβάζαμε σε μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας.

Η χθεσινή ανακοίνωση της απόφασης του μεγαλύτερου παρόχου υπηρεσιών cloud στον κόσμο Amazon Web Services να εγκαταστήσει βάση υπηρεσιών στην Ελλάδα, ανοίγει πρωτοφανείς προοπτικές για τη χώρα. Η απόφαση αυτή καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των αναγκαίων υποδομών για την ανάπτυξη καινοτομίας. Αν όχι όλες.

Σε συνδυασμό δε με τις ήδη ανακοινωθείσες επενδύσεις της Microsoft, της Starlink του Elon Musk κ.λπ., οι απαιτούμενες υποδομές θα παρέχονται μέσα σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον. Δίνοντας την δυνατότητα στην χώρα να μεταβληθεί σε κέντρο παραγωγής ουσιαστικής καινοτομίας!

Ας ευχηθούμε και ας προσπαθήσουμε να μην κατορθώσει το "Ελληνικό δαιμόνιο", να καταστρέψει ΚΑΙ αυτήν την ευκαιρία που είναι πραγματικά μοναδική στα χρονικά!

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr