Ποιος θα δικαιωθεί; Οι μικροί ή οι μεγάλοι;

Ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, η Προέδρος του Governing Council της ΕΚΤ Christine Lagarde, δήλωσε πως το περιβόητο ΡΕΡΡ (Pandemic Emergency Purchase Program), σύμφωνα με όλα τα στοιχεία που γνωρίζει το Συμβούλιο έως σήμερα, θα ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Μάιο, σύμφωνα με τις προϋπάρχουσες προβλέψεις και αποφάσεις.

Βέβαια υπενθύμισε επίσης ότι η πορεία του προγράμματος θα επιβεβαιωθεί τον Δεκέμβριο, οπότε και θα καθορισθούν οι ρυθμοί με τους οποίους θα σταματήσουν οι μηνιαίες αγορές από τη δευτερογενή ομολόγων της Ευρωζώνης. Αλλά ταυτόχρονα εξήγησε πως δεν υπάρχουν λόγοι να αλλάξει το forward guidance της Φρανκφούρτης για την πορεία των βασικών επιτοκίων. 

Με άλλα λόγια μας είπε ότι αύξηση επιτοκίων έως και τον Ιούνιο του 2022, αποκλείεται ενώ και για το Β’ εξάμηνο της επόμενης χρονιάς, θα πρέπει να θεωρείται απίθανη μία σχετική κίνηση.

Προχθές Τετάρτη 2 Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος της Αμερικανικής Fed Jay Powell ανακοίνωσε πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, ξεκινά την αποκλιμάκωση του δικού της QE των $120 δισ. μηνιαίως από το Νοέμβριο! Με ρυθμό μείωσης τα $15 δισ./μήνα! Πράγμα που σημαίνει ότι, εκτός νεότερης ανακοίνωσης, θα τελειώσει οριστικά τον Ιούνιο!

Την ίδια στιγμή, αναφορικά με μία πιθανή αύξηση των βασικών επιτοκίων, ξεκαθάρισε πως οι Διοικητές "θεωρούν πως μπορούν να είναι υπομονετικοί". Στην καθομιλούμενη, η κάνουλα της ρευστότητας στις ΗΠΑ θα κλείσει αργά αλλά σταθερά, μέχρι τον Ιούνιο όμως προσπάθεια μείωσης της ήδη υπάρχουσας, θα πρέπει ν’ αναμένεται πολύ αργότερα! 

Με δεδομένο πως η εντολή ευθύνης (mandate) του FOMC (Federal Open Market Committee) δεν περιορίζεται στη σταθερότητα των τιμών αλλά συμπεριλαμβάνει και την ανάπτυξη της Ομοσπονδιακής οικονομίας, είναι προφανές ότι οι Governors δεν φοβούνται για μία ανάσχεση των (υψηλότατων) ρυθμών ανάπτυξης που επιτυγχάνονται στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη τα τελευταία τρίμηνα.

Είναι ξεκάθαρο πως οι δύο μεγαλύτερες Κεντρικές Τράπεζες του πλανήτη, δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για την πορεία του πληθωρισμού και το μήνυμα που στέλνουν είναι ότι τα πράγματα είναι μεν σοβαρά, αλλά δεν υφίσταται λόγος ουσιαστικής ανησυχίας.

Την άποψη αυτή δείχνει να συμμερίζεται απολύτως και η "παραδοσιακή" Bank of England, η οποία διέψευσε πλήρως τις προσδοκίες για (μικρή) αύξηση των επιτοκίων της βρετανικής λίρας στη χθεσινή συνεδρίαση. Κι αυτό παρά την ταυτόχρονη πρόβλεψη για πληθωρισμό της τάξης του 5% στη Γηραιά Αλβιόνα, την ερχόμενη Άνοιξη και τις δηλώσεις του Διοικητή Bailey πως η "ΒοΕ πρέπει να δράσει", τον περασμένο μόλις μήνα. Όταν όμως ρωτήθηκε, κατά τη διάρκεια της σχετικής συνέντευξης, "πότε στους επόμενους μήνες θα κινηθεί η Τράπεζα;" (λόγω συγκεκριμένης αναφοράς στο επίσημο ανακοινωθέν), απάντησε πως: "Υπάρχουν πολλές συναντήσεις του Monetary Policy Committee (MPC – Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας), τους επόμενους μήνες". Δηλαδή, ούτε αυτός είναι έτοιμος να προσδιορίσει τον ακριβή χρόνο εκκίνησης μιας προσπάθειας περιορισμού της ρευστότητας. 

Ας σημειωθεί πως η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, λόγω Brexit, βιώνει πολλές, ιδιαίτερες και περίπλοκες συνθήκες, οι οποίες κάνουν τη "δημιουργία" αλλά και την καταπολέμηση ενός πληθωριστικού κύματος, πολύ ενδιαφέροντα αλλά και εξαιρετικά δύσκολα εγχειρήματα...

Από την άλλη πλευρά, οι Κεντρικές Τράπεζες μικρών και μεσαίων (από πλευράς μεγέθους αγορών) χωρών, κινούνται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από τους "μεγάλους". Καθώς δεν έχουν προχωρήσει σε ιδιαίτερη ελαστικοποίηση της νομισματικής τους πολιτικής κατά τη διάρκεια της κρίσης, το μοναδικό ισχυρό όπλο που διαθέτουν απέναντι στο τέρας, είναι οι αυξήσεις επιτοκίων. Και το χρησιμοποιούν επιθετικά (Πολωνία, Τσεχία κ.ά.) και με αποφασιστικότητα.

Το κακό με αυτό το όπλο είναι ότι, εάν δεν χρησιμοποιηθεί στον απόλυτα σωστό χρόνο, γίνεται μπούμερανγκ και "πυροβολεί" τον ίδιο τον χρήστη του, καταστρέφει την ίδια τη χώρα που το εφάρμοσε...

Είναι πολύ δύσκολο να πει κανείς, ποια πλευρά έχει δίκιο. Οι "μεγάλοι" που θεωρούν ότι το πρόβλημα είναι παροδικό ή οι "μικρομεσαίοι" που θυμούνται (από την δεκαετία του 80) τι σημαίνει πληθωρισμός λόγω ενεργειακής κρίσης και τρέχουν να προλάβουν;

Την απάντηση, πέρα από απόψεις, όπως πάντα θα δώσει ο χρόνος. Όμως είναι δύσκολο για οποιονδήποτε έχει στοιχειώδεις γνώσεις οικονομικής ιστορίας, να μην θυμάται π.χ. πως, όποτε οι αυξήσεις πέρασαν στα κόστη μεταφοράς, η καταπολέμηση των πληθωριστικών πιέσεων, χρειάστηκε εξαιρετικά πολύ χρόνο…

Σε κάθε περίπτωση, ας ευχηθούμε να διαψευσθούν οι "μικροί" διότι διαφορετικά, οι οικονομικές συνέπειες ενός πληθωριστικού κύματος διαρκείας, είναι ικανές να κάνουν την "ιλιγγιώδη" (sic) ύφεση των πρώτων έξι μηνών της πανδημίας, να μοιάζει με διασκεδαστικό happy hour, σε ένα μπαράκι ελληνικού νησιού, ένα απόγευμα καλοκαιριού…

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr