Τι μήνυμα κομίζει η πρέσβειρα Κίμπερλι

1)Τι μήνυμα κομίζει η πρέσβειρα Κίμπερλι Γκίλφοιλ

Ο αυτοκράτορας Καλιγούλας σύμφωνα με αυτά που  λένε οι ιστορικοί είχε διορίσει κάποτε το άλογό του τον Ινκιτάτο  στη Σύγκλητο.

Η Σύγκλητος, για όσους δεν γνωρίζουν, ήταν η Βουλή της αρχαίας Ρώμης, ένα νομοθετικό σώμα με μεγάλη ισχύ στις αποφάσεις στα χρόνια της δημοκρατίας αλλά και αργότερα την εποχή των περισσότερων αυτοκρατόρων.

Όσοι έχετε δει κινηματογραφικές ταινίες ή απεικονίσεις της ρωμαϊκής εποχής θα έχετε προσέξει τους επικεφαλής των λεγεώνων μεταξύ των σημαιών και συμβόλων να φέρουν και ένα λάβαρο με τα αρχικά SPQR. Τούτα είναι τα αρχικά της Συγκλήτου και σημαίνουν  Senatus Populusque Romanus που στα ελληνικά μεταφράζεται ως "Η Σύγκλητος και ο Λαός της Ρώμης".

Ο Καλιγούλας είναι γνωστός για την εκκεντρική του συμπεριφορά και τις ακραίες του αποφάσεις.

Ο διορισμός του αλόγου του ήταν μια επίδειξη πυγμής, αλλά και περιφρόνησης στη Σύγκλητο.

Αν και δεν υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ότι αυτό συνέβη πραγματικά, η ιστορία αυτή έχει μείνει στην ιστορία ως παράδειγμα της τρέλας, αλλά και της αυταρχικότητας του Καλιγούλα.

Θυμήθηκα την περίοδο του Καλιγούλα παρατηρώντας μερικά από τα σημάδια παρακμής της Νέας Ρώμης της εποχής μας, των ΗΠΑ. Μιας σύγχρονης εκδοχής της Ρώμης  που άλλοι ονομάζουν Δυτικό Κόσμο, υπό την έννοια μιας  Κοινοπολιτείας με χαλαρούς οικονομικούς και συμμαχικούς δεσμούς και άλλοι  Δυτική Αυτοκρατορία.

Κοινός παρονομαστής του Δυτικού Κόσμου είναι η ομοιότητα των δημοκρατικών θεσμών και της οικονομικής προόδου. Κοινό χαρακτηριστικό των δημοκρατιών και των ανοιχτών αγορών είναι η δυνατότητα των ικανών και ταλαντούχων  να αναδεικνύονται και να αποκτούν πολιτική ή οικονομική ισχύ. Με τον τρόπο αυτό τραβούν ολόκληρη την κοινωνία εμπρός.

Την εποχή του Καλιγούλα, μια εποχή που η Σύγκλητος αντί να νομοθετεί και να ελέγχει το αυτοκράτορα προκειμένου να αποφεύγονται οι λάθος αποφάσεις, δεχόταν ένα ά-λογο για μέλος της. Η περίοδος της παρακμής είχε ξεκινήσει.

Η σύγχρονη Ρώμη

Πριν λίγες μέρες ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έκανε κατάχρηση των προεδρικών προνομίων και έδωσε χάρη στο γιό του για αδικήματα που αφορούν φορολογικές παραβάσεις.

Πριν λίγους μήνες, όταν στελέχη και η βάση των Δημοκρατικών ζητούσε από τον Τζο Μπάιντεν να παραιτηθεί υπέρ της Καμάλα Χάρις, γιατί η εικόνα του υπέργηρου υποψήφιου με συμπτώματα αστάθειας( και όχι μόνο) είχε αρνητικό αντίκτυπο στο εκλογικό σώμα, η απάντηση ήταν πως θα συσκεφθεί η οικογένεια για να αποφασίσει.

Το να αποφασίζει η οικογένεια του υποψηφίου των Δημοκρατικών ποιος θα είναι υποψήφιος και όχι κάποιο θεσμικό όργανο είναι κατάντια για μια δημοκρατία και αποτελεί σύμπτωμα παρακμής.

Η χάρη που έδωσε ο Τζο Μπάιντεν στο γιό του λέγεται πως αποτελεί άλλοθι για τη χάρη που σχεδιάζει να δώσει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Τραμπ στους πρωταγωνιστές της κατάληψης του Κογκρέσου στις 6 Ιανουαρίου του 2021.

Ο Ντόναλντ Τραμπ διόρισε επίσης  τον Τσαρλς Κούσνερ, τον πατέρα του γαμπρού του, Τζάρεντ Κούσνερ, ως πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών στο Παρίσι. Ο Τσαρλς Κούσνερ είναι γνωστός επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, με μακρά ιστορία στον τομέα των ακινήτων. Τούτα δεν τον καθιστούν όμως κατάλληλο για μια σημαντική διπλωματική θέση σε μια κομβική σύμμαχη χώρα.

Το ίδιο γραφική και συνάμα τραγική ήταν και η απόφαση της προεδρίας Μπάιντεν να ορίσει πρέσβη στην Ελλάδα κάποιον άγνωστο Ελληνοαμερικανό εν είδει πελατειακού ρουσφετιού.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο διορισμός της  Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, πρώην παρουσιάστριας του Fox News και για κάποιο διάστημα  συντρόφου  του γιου του, Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, ως πρέσβειρας στην Ελλάδα.

Επίσης, ο Τόμ Μπάρακ, ο οποίος διορίστηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ ως πρεσβευτής στην Τουρκία, είχε κατηγορηθεί στο παρελθόν για παράνομη δράση ως πράκτορας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Το 2022, ωστόσο, αθωώθηκε από όλες τις κατηγορίες.

Βλέπε: Trump picks Kimberly Guilfoyle and Tom Barrack as ambassadors to Greece and Turkey

Είναι προφανές πως αν δεν αφήσεις τους στρατηγούς να κάνουν έναν πόλεμο, το πιθανότερο είναι να τον χάσεις.  Το ίδιο θα συμβεί αν δεν αφήσεις τους επιχειρηματίες να στήσουν την οικονομία.

Κατά την ίδια έννοια αν δεν αφήσεις τους διπλωμάτες ή τα αρμόδια υπουργεία να κάνουν τη δουλειά τους, αντικαθιστώντας τα με συμπεθέρους και νύφες, η ισχύς και η φήμη της χώρας σου  θα διαβρωθεί.

Μέχρι σήμερα αυτά συμβαίνουν σε τριτοκοσμικές δικτατορίες όπως αυτή  του πρόσφατα ανατραπέντα δικτάτορα της Συρίας.

Κάποιοι διατείνονται πως ο διορισμός της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, ενός προσώπου που έχει άμεση πρόσβαση στον στενό οικογενειακό κύκλο του νέου Προέδρου αποτελεί πλεονέκτημα για την Ελλάδα, γιατί σε κάποια κρίσιμη στιγμή θα μπορέσει να κάνει ένα τηλέφωνο και να αποσοβήσει μια επικίνδυνη κατάσταση για τη χώρα.

Τούτο, αντί να μας ενθουσιάζει θά 'πρεπε να μας προβληματίζει. Αν η στάση της ηγέτιδας του δημοκρατικού κόσμου εξαρτάται από τις αποφάσεις της οικογένειας ή κάποιοι υπέργηρου "αυτοκράτορα", που σπάνια όταν μιλά έχει αποδείξει πως διαθέτει ειρμό στον λόγο του και όχι από θεσμοθετημένα  όργανα που ελέγχουν, ελέγχονται και λογοδοτούν, τότε τα πράγματα δεν είναι καλά.

Δεν θα είναι καλά, γιατί  οι όποιες αποφάσεις δεν μπορεί να είναι προβλέψιμες με βάση κάποιες επεξεργασμένες στρατηγικές, αλλά τυχαίες και κυκλοθυμικές. Αυτό σημαίνει πως μια απόφαση μπορεί να είναι ευνοϊκή ή όχι, για λόγους που έχουν να κάνουν με την τύχη ή άλλες παρεμβάσεις πέραν της ισορροπίας δυνάμεων και των διακρατικών δεσμεύσεων.

Εμείς από τις "επαρχίες" στις εσχατιές της αυτοκρατορίας με τις ΗΠΑ όπως είναι, τη Γαλλία ακυβέρνητη, την ΕΕ στο κόσμο της και το Ισραήλ με όλα τα μέτωπα ανοιχτά, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και προβλεπτικοί και να στηριζόμαστε περισσότερο από ποτέ στις ημέτερες δυνάμεις.

Η τύχη του Καλιγούλα

Για την ιστορία πάντως η διακυβέρνηση του Καλιγούλα (37-41 μ.Χ.) χαρακτηρίστηκε από ακραίες και εκκεντρικές συμπεριφορές, που οδήγησαν σε σημαντικές πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές.

Ο Καλιγούλας είναι γνωστός για την αυταρχικότητα και την τυραννία του, καθώς και για τις υπερβολικές δαπάνες του σε πολυτελή έργα και γιορτές.

Μερικά από τα αποτελέσματα της διακυβέρνησής του περιλαμβάνουν:

α) Οικονομική κρίση: Οι υπερβολικές δαπάνες του Καλιγούλα εξάντλησαν τα κρατικά ταμεία, οδηγώντας σε οικονομική κρίση.

β) Πολιτική αστάθεια: Η αυταρχική του διακυβέρνηση και οι διώξεις εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων προκάλεσαν πολιτική αστάθεια και δυσαρέσκεια.

γ) Θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις: Ο Καλιγούλας προσπάθησε να επιβάλει τη λατρεία του ως θεού, κάτι που προκάλεσε αντιδράσεις από τους Ρωμαίους και τους Εβραίους.

Η διακυβέρνησή του τελείωσε βίαια με τη δολοφονία του από μέλη της Πραιτοριανής Φρουράς το 41 μ.Χ., γεγονός που οδήγησε στην άνοδο του Κλαύδιου στον θρόνο.

2) Μισθοί και τιμές

κύριε Στούπα

Λαμβάνοντας αφορμή από το άρθρο σας της 12ης Δεκ για την υποβόσκουσα δυσαρέσκεια λόγω του τρίπτυχου "χαμηλοί μισθοί - υψηλό κόστος στέγασης - γενικευμένη ακρίβεια σε είδη πρώτης ανάγκης" θα ήθελα να παραθέσω ορισμένες σκέψεις.

Πράγματι η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια (κατ ουσίαν μετά το 2016-17) παρουσιάζει σημαντική ανάκαμψη και παρά την ύπαρξη του χρόνιου διαρθρωτικού ελλείματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών , σταθερή πεποίθηση μου είναι ότι αυτή τη φορά κάτι αλλάζει ποιοτικά προς το καλύτερο.

Δίπλα στις παραδοσιακές "ατμομηχανές" του τουρισμού και των ακινήτων, αυτή τη φορά ακούμε συχνά για data centers, για νέες βιομηχανικές επενδύσεις, για τοποθετήσεις κεφαλαίων στον πρωτογενή τομέα αλλά και για εξαγορές μεγάλων ελληνικών παραγωγικών μονάδων από διεθνή κεφάλαια. Αυτή τη στιγμή το επιτόκιο και η απόδοση του 10ετούς ομολόγου του δημοσίου (δείκτης αναφοράς για οποιαδήποτε σύγχρονη οικονομία) πιστοποιεί ότι κάτι αλλάζει διαρθρωτικά προς το καλύτερο. Αυτή η εξέλιξη πιστώνεται ασφαλώς στην παρούσα κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό που υιοθέτησε εξαρχής μεταρρυθμιστική και εκσυγχρονιστική πολιτική. Για να είμαστε όμως δίκαιοι τον Ιούλιο του 2019 παρέλαβε με "γεμάτα ταμεία" και αυτό κάποια στιγμή στο μέλλον θα πιστωθεί στον πρωθυπουργό της περιόδου 2015-19.

Ναι στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή υπάρχει πρόβλημα μισθολογικής στασιμότητας. Παράλληλα το κόστος στέγασης είναι υψηλό. Τα είδη πρώτης ανάγκης έχουν αυξημένες τιμές από το 2021 και εντεύθεν.

Ας πάμε όμως κάποιες δεκαετίες πίσω στο Χαλάνδρι του 1995.

Θυμάμαι , ήμουν 10 ετών ακριβώς. Οι γονείς μου για ένα διαμέρισμα 80 τμ πλήρωναν μηνιαίο ενοίκιο 155.000 δρχ.

Οι σημερινές τιμές των 700-800 ευρώ απλώς ακολουθούν έναν ήπιο λογικό πληθωρισμό μίας 30ετίας.

Θυμάμαι τότε οι μηνιαίες αποδοχές του πατέρα μου ήταν 340.000 δρχ  (δημόσιος υπάλληλος κατηγορίας ΠΕ με βαθμό διευθυντή), η δε μητέρα μου , αυτοαπασχολούμενη είχε μηνιαίο εισόδημα περί τις 400.000 δρχ.

Τι θέλω να πω.

Δεν πιστεύω ότι "ακρίβυνε" υπερβολικά το Χαλάνδρι και το Μαρούσι. Παραδοσιακά πρόκειται για τις κλασσικές μεσοαστικές περιοχές του λεκανοπεδίου. Πέρα από τον αναμενόμενο αυξητικό ρυθμό λόγω φυσιολογικού πληθωρισμού, πέρα από τις διάφορες τάσεις της αγοράς που ανεβοκατεβάζουν τις τιμές περιοδικά, οι τιμές παραμένουν πάνω κάτω "συνήθεις", εντός της λογικής ζώνης τιμών των παραδοσιακών βορείων προαστίων της Αθήνας. Ο σημαντικότερος προσδιοριστικός παράγοντας ενδεχομένως να αποτελεί η πτώση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης σε επίπεδα πλέον κάτω του 70% , εξέλιξη η οποία πράγματι μακροπρόθεσμα ευνοεί την διατήρηση της αγοράς ενοικίων σε υψηλές τιμές, αφού πρόκειται για διαρθρωτική μεταβολή και συνδέεται με διαφοροποίηση οικονομικών προτιμήσεων και επιλογών ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις.

Και ασφαλώς το 1995 η χώρα δεν παρουσίαζε (ακόμη) αρνητική εθνική αποταμίευση , ούτε "ανεξέλεγκτη" πιστωτική επέκταση δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (αυτά τα φαινόμενα εμφανίστηκαν μετά το 2000)

Μήπως λοιπόν το πρόβλημα δεν συνίσταται στις υψηλές τιμές , αλλά στα χαμηλά εισοδήματα (?).

Μήπως η ουσία του προβλήματος είναι στο ότι το επίπεδο  μισθών και αμοιβών βρίσκεται 20 -25 - 30  χρόνια πίσω και όχι στο ότι οι τιμές "καλπάζουν" (?)

Μήπως πολύ απλά η κρίση του 2008 προσάρμοσε το γενικό μισθολογικό επίπεδο της ελληνικής οικονομίας στα πραγματικά επίπεδα παραγωγικότητας (?)

Μήπως πολύ απλά το τελικό επίπεδο κατανάλωσης (όπως αυτό αποτυπώνεται στις τιμές και στους όγκους πωλήσεων) βρίσκεται πολύ παραπάνω από τις πραγματικές αντοχές (?).

Και μήπως αυτό αποτελεί προπομπό για εμφάνιση του προβλήματος ευρύτερα στον δυτικό κόσμο (?)

Απλά ερωτήματα τα οποία όμως δεν έχουν εύκολες και απλές απαντήσεις.

ΥΓ.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Γαλλία δείχνουν ότι οι δυτικές κοινωνίες μάλλον ασπάζονται τις απόψεις των "θαυματοποιών" , όπως εύστοχα αναγράφετε στο άρθρο σας. Οι "θαυματοποιοί" θα μοιράσουν τα (δανεικά) χρήματα των κρατικών προϋπολογισμών και το πρόβλημα θα ........λυθεί.

Αντιθέτως οι διστακτικές εκσυγχρονιστικές ηγεσίες προσπαθούν με "μπαλώματα" να σπρώξουν το "καράβι" λίγο παρακάτω.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας , ενώ αντιλαμβάνεται πλήρως τα πραγματικά οικονομικά προβλήματα της χώρας του, δεν μιλάει με ευθύ τρόπο , δεν λέει τα πράγματα με το όνομα τους. Διστάζει. Γνωρίζει ότι κάπου παρακάτω θα πρέπει να λάβει δύσκολες αποφάσεις. Η Γαλλία υποχωρεί σε ανταγωνιστικότητα εδώ και δεκαετίες. Διστάζει και αφήνει χώρο στον λαϊκισμό με τον οποίο σύντομα θα πρέπει να αναμετρηθεί ευθέως μαζί του.

Ευχαριστώ

ΔΜ

kostas.stoupas@capital.gr